BS Nguyễn Đan Quế
4-11-2017
Nhân APEC 2017 họp tại Đà Nẵng
- Thông tin
- Bối cảnh quốc tế
- APEC 2017 với các nước đã phát triển, nhất là các siêu cường
- APEC 2017 với các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam
- Tổng quan
Thông tin
Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương APEC lần thứ 25 diễn ra từ ngày 6 đến 11-11- 2017 tại Đà Nẵng. Phần chính là HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH CÁC DOANH NHÂN (APEC CEO SUMMIT) ngày 10-11-2017.
Diễn đàn kỳ này có chủ đề ‘Tạo động lực mới, cùng xây đắp tương lai’. Đa số các nền kinh tế thành viên APEC muốn thúc đẩy tự do mậu dịch và đầu tư khi mà khuynh hướng bảo hộ và chống toàn cầu hóa có chiều hướng gia tăng.
Từ đầu năm đến giờ đã có tới 13 hội nghị sửa soạn của các quan chức cao cấp, nhằm: Đối thoại về đào tạo nhân sự trong kỷ nguyên Số, về tài chánh, về đầu tư, về thương mại, về an ninh lương thực, về vai trò phụ nữ trong nền kinh tế Số…
63 nguyên thủ của 21 nền kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương tham dự, trong đó có TT Mỹ Donald Trump, CT Trung Quốc Tập Cận Bình, TT Nhật Shinzo Abe, TT Nga Vladimir Putin…và 3 khách mời với tư cách quan sát viên chính thức: Ban Thư ký Hiệp hội các nước Đông Nam Á, Hội đồng Hợp tác Kinh tế Thái Bình Dương và Ban Thư ký Diễn đàn các Đảo Thái Bình Dương.
Đại biểu trong và ngoài nước tham gia các hoạt động lên đến 12.000 người, trong đó có 1.000 doanh gia và khoảng 3.000 phóng viên.
Nơi diễn ra các sự kiện của APEC 2017 là Trung tâm Ariyana với sức chứa 5.000 người, nằm trong khuôn viên khu nghỉ dưỡng Furama, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng – miền trung Việt Nam. APEC nổi tiếng với truyền thống các lãnh đạo xuất hiện trước công chúng trong quốc phục nước chủ nhà.
Lấy cớ bảo vệ an ninh cho APEC 2017, Hà nội đàn áp rất mạnh tay những nhà đấu tranh cho Nhân quyền và Dân chủ Việt Nam, làm hình ảnh Việt Nam xấu đi trước mắt các bạn bè quốc tế.
Bối cảnh quốc tế
Thế giới đang xoay chuyển từ đối đầu Đông – Tây sang hợp tác Bắc – Nam:
- Bắc gồm khoảng 20 nước đã phát triển, hàng đầu là 5 trung tâm quyền lực: Mỹ – Trung – Nhật – Đức – Nga đang tiến hành mạnh mẽ cách mạng Số trong xã hội của họ.
- Nam khoảng gần 180 nước đang phát triển, chiếm 2/3 dân số toàn cầu, từ lâu vẫn ấp ủ giấc mộng kỹ nghệ hóa nhưng yếu kém về vốn – kỹ thuật – quản lý; mà chính phủ đa phần khả năng lại hạn chế, tham nhũng, thiếu dân chủ, không được lòng dân.
Hố sâu giữa các nước đã và đang phát triển không khéo sẽ sâu thêm, đe dọa an ninh và tương lai của cả nhân loại, nhất là vào lúc mà cách mạng Số đang diễn ra như vũ bão trong xã hội các đã phát triển. Thế giới ngày nay trong toàn cầu hóa ở thời đại kỹ thuật Số, nhiều vấn đề phải giải quyết trên qui mô thế giới, vượt xa khả năng của bất kỳ siêu cường nào dù giầu mạnh đến đâu. Do đó, 5 trung tâm quyền lực Mỹ – Trung – Nhật – Đức – Nga chắc chắn bắt buộc phải chấp nhận một thế CHIẾN LƯỢC TOÀN CẦU CHUNG: HỢP THÀNH THẾ LIÊN HOÀN để:
- Một măt, giữ vững thế không chế của các nước đã phát triển (Bắc) khi tiến hành cách mạng Số trong xã hội của họ.
- Mặt khác, chuyển giao ở qui mô toàn cầu cách mạng kỹ nghệ hóa cho các nước đang phát triển (Nam) để lấp bớt hố xa cách giầu – nghèo, một điều kiện quan yếu không thể thiếu được nếu các nước đã phát triển muốn tiến một bước dài nữa trên con đường cách mạng Số.
Thế chiến lược toàn cầu này còn có tên là Một Nền Trật tự Kinh tế Quốc tế Mới hay Sự Phân chia Lao động Quốc tế Mới.
Trong bối cảnh đó, APEC 2017 có nhiều đề tài quan trọng để bàn như:
– Cách mạng Số trong các nước đã phát triển và cách mạng kỹ nghệ hóa nơi các nước đang phát triển với những xáo trộn xã hội, nhất là về công ăn, việc làm.
– Mỹ – Trung – Nhật – Đức – Nga cạnh tranh qua đầu tư & thương mại với các đối tác Nam, cách làm & hiệu quả trong lấp bớt hố giầu _ nghèo, sẽ xác định vị trí của mình trong Thế Liên Hoàn. Vì không còn đối đầu nên hết nhu cầu lôi kéo ‘đồng minh’ theo kiểu cũ ; mà chỉ cần đối tác thuận mua vừa bán. Siêu-Thực-Dân Đa Cực? Đưa đến tái bố trí quân sự chiến lược nhằm phát huy sức mạnh tuyệt đối của thế liên hoàn. Tất cả các đàn em của các siêu cường cũ mới rồi đây sẽ bị dồn xuống Nam hết, phải bỏ tiền lo quốc phòng, an ninh cấp vùng.
– Hợp lý hóa thương mại trao đổi hàng kỹ thuật Số (Bắc) với hàng kỹ nghệ hóa (Nam). Làm sao trong tiến bộ chung, quan hệ Bắc – Nam không quá bất bình đẳng. Càng ngày càng có nhiều lo ngại chính sách Siêu-Thực-Dân của Bắc đối với Nam.
APEC 2017 với những nước đã phát triển, nhất là các siêu cường
Đây là diễn đàn đa phương quan trọng vào bậc nhất về kinh tế thế giới, nhằm xác lập tầm nhìn chiến lược chung cho cả vùng Châu Á – Thái Bình Dương. Các nước thành viên APEC có quyền lên tiếng. Nhưng được chú ý lắng nghe theo dõi là những trung tâm quyền lực thuộc vành đai Thái Bình Dương: Trung – Nhật – Nga – Mỹ, đặc biệt là Mỹ &Trung hai nền kinh tế lớn nhất và nhì thế giới. Đức không là thành viên APEC vì ở Âu Châu.
Mới đây 18-10-2017 khai mạc đại hội đảng, Tập Cận Bình tuyên bố: “Trung đã bước vào thời đại mới và cần đóng vai trò trung tâm trên thế giới”. Trung chính thức xác nhận vai trò là 1 trong 5 trung tâm quyền lực của Thế Liên Hoàn.
Về ngoại giao Dương Khiết Trì đưa ra 9 điểm chỉ đạo. nhấn mạnh ngoại giao là chiến lược hàng đầu, có trách nhiệm cùng chia sẻ tương lai, tham gia thực tiễn mới quản trị toàn cầu…
Còn Trump ủng hộ Á Châu – Thái Bình Dương là vùng mở và tự do. Vùng này mang lại thịnh vượng cho Mỹ (60% GDP toàn cầu, 2,8 tỷ khách hàng, 29 ngàn tỷ đô la thương mại hai chiều – 845 tỷ đô la đầu tư, hơn 4 triệu việc làm). Mỹ lo ngại hàng rào thương mại kỹ thuật Số (8 ngàn tỷ đô với 2,8 tỷ kinh doanh truyền dữ liệu); và Mỹ muốn bỏ rào cản về xử dụng internet để giúp các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa tiếp cận với nền kinh tế kỹ thuật Số. Mỹ cũng muốn có luật chung cho hệ thống internet toàn cầu, nhằm thúc đẩy thương mại Số xuyên biên giới, thanh toán qua mạng an toàn và đáng tin cậy…
Ông Shinzo Abe vừa tái đắc cử Thủ tướng Nhật. Khi Mỹ rút khỏi Hiệp ước Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Nhật liền thay thế Mỹ liên kết 11 quốc gia còn lại với tổng GDP là 12,4 ngàn tỷ đôla: Một trung tâm quyền lực mới trong Thế Liên Hoàn, độc lập với Mỹ, chính thức xuất hiện ngay trước thềm APEC 2017.
TT Putin của Nga (3/4 đất với 1/4 dân thuộc Á và 1/4 đất với 3/4 dân thuộc Âu) là cầu nối các nền kinh tế Á Châu -Thái Bình Dương với Âu Châu – Đại Tây Dương (Đức là trung tâm quyền lực) tới tận bờ biển phía đông của lục địa Mỹ Châu. Chỉ cần kể thêm Tiểu lục địa Ân Độ và Phi Châu là chúng ta có toàn cảnh của Hợp tác Bắc – Nam trên thế giới.
APEC 2017 với các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam
Đa số các nước đang phát triển trong tình trạng thiếu vốn, thiếu kỹ thuật, phương cách quản lý không chuyên nghiệp. Nay đứng trước công cuộc chuyển giao cách mạng kỹ nghệ hóa, qui mô toàn cầu chưa từng có, nên tranh nhau giành giật vốn đầu tư. Kết quả là: chính quyền không kham nổi, lúng túng thảm hại, quay ra làm ăn gian dối, tham nhũng tràn lan từ trên xuống dưới. Dân chúng mất niềm tin, hốt hoảng, than van trong cơn lốc đổi thay này, vì cho rằng nhà đầu tư cấu kết với độc tài gây xáo trộn, khốn khó cho cuộc sống của họ.
Lý do chính yếu: Thể chế chính trị không còn đáp ứng được với những đảo lộn xã hội trong nước và với những thay đổi lớn lao cấp vùng và quốc tế.
Nguyên tắc giải quyết: Phát triển kinh tế bền vững phải đi đôi với dân chủ.
Tự do – dân chủ có yếu tính mới liên quan đến triết lý về con người. Thật vậy, con người có hai mặt: tinh thần và thể chất. Khoa học đã chứng minh: Tinh thần và thể chất là hai dạng thể hiện ra của sinh năng, hỗ tương tác động, và cái nọ có thể hoán chuyển sang cái kia qua sinh năng (năng lượng của sự sống). Sinh năng là một phần của tổng thể vũ trụ năng và vũ trụ năng có ảnh hưởng trực tiếp trên tất cả mọi sinh năng. Tự do tối thượng là tự do của sinh năng để có thể phát triển không bị nhào nặn, bóp méo cả hai nội dung thể chất lẫn tinh thần.
Duy vật và duy tâm không chính xác. Cộng sản hay tư bản đương nhiên phải biến thiên theo hướng mới Nhân Bản: Phát triển cân bằng tinh thần – thể chất và sống thuận theo những qui luật của thiên nhiên (đại vũ trụ) mới dễ mưu cầu hạnh phúc và tránh được thảm họa.
Triết lý sống Nhân Bản sẽ đưa đến những chủ trương – đường lối chính trị – xã hội khác nhau, nhưng nhìn chung đều mang 3 tính chất: Xã Hội, Nhân Bản và Tiến Bộ, với mức độ và phẩm chất tùy hoàn cảnh và ý nguyện người dân trong mỗi nước.
Động lực thiết lập lên nhà nước mới Nhân Bản trong các quốc gia là giai tầng chuyên viên trẻ, trung kưu, giỏi kỹ thuật Số.
Tổng quan
- Thế của Châu Á đang lên.
- Châu Á – Thái Bình Dương quan trọng hơn phía Châu Âu – Đại Tây Dương, cả về địa chính trị lẫn hải chính trị (đặc biệt là vấn đề khai thác tài nguyên dưới đáy biển trong hải phận quốc tế).
- Văn minh Đông Phương (chủ về tinh thần – hướng nội) cùng văn minh Tây Phương (chủ về khoa học – hướng ngoại) đang trở thành hai mặt của nền văn minh mới Nhân Bản. Giao thoa văn minh Đông – Tây sẽ giúp ‘giải tỏa’ dần chính sách Siêu-Thực-Dân về kinh tế của Bắc đối với Nam.
Tóm lại, thế giới đang:
- Hợp tác Bắc – Nam về kinh tế
- Giao hòa Đông – Tây về văn hóa.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử loài người, cộng hưởng và giao thoa xẩy ra cùng một lúc báo hiệu sự ra đời của nền văn minh mới Nhân Bản. Dĩ nhiên, khó khăn là ghê gớm, nhưng hấp dẫn cũng lắm trên bước đường khai phá.
25 năm qua APEC đã có những đóng góp tích cực để các nước đã phá triển, nhất là các siêu cường biết được những giới hạn của mình; và các nước đang phát triển nhìn rõ xu thế phát triển chung của nhân loại. Khác biệt giầu _ nghèo trong nội khối APEC hãy còn rất lớn và có nhiều phức tạp về thể chế chính trị, vê tranh chấp chủ quyền…nên ngay tại diễn đàn APEC 2017 này mọi kêu gọi, chỉ trích, áp đặt hay hứa hẹn, vuốt ve… phải hiểu là chiến thuật – kỹ thuật – nghệ thuật nhằm quyết tâm thực hiện cho bằng được thí điểm đầu tiên và quan trọng nhất của hợp tác Bắc – Nam.
***
Riêng đối với Hà nội người tổ chức, đưa đón, phục dịch, hầu hạ… APEC 2017:
Sau bấy nhiêu ngày được cận kề kẻ sang, người sáng, cố gắng ý thức về thân phận mình: Việt Nam chỉ có một con đường là cùng ASEAN đi vào khối Nam. Đừng phí công tìm phao cứu sinh nữa. Không có đâu!
Nương theo Phong trào Dân Chủ quần chúng đang đòi hỏi mà hành xử. Ngược xu thế thời đại là nhà nước phản động!
Bs Nguyễn Đan Quế – Cao Trào Nhân Bản
