Nhà khách của Tổng thống – The Blair House

Diện tích lớn hơn cả Tòa Bạch Ốc, với tổng diện tích là 60,600 bộ vuông (square feet) với 106 phòng, so với tổng diện tích khoảng 55,000 bộ vuông của tòa Bạch Ốc. Số lượng nhân viên làm việc toàn phần tại đây là 18 người.

Nhà khách Blair đối diện với tòa nhà hành pháp Eisenhower và tòa Bạch Ốc trên Đại lộ Pennsylvania.

Được mệnh danh là khách sạn đặc quyền nhất thế giới. Đây là nhà khách của tổng thống Hoa Kỳ dành riêng cho việc đón tiếp các nguyên thủ, khách mời đặc biệt của tổng thống và những khách mời cao quí.

Nhà khách Blair nguyên là sở hữu của gia đình Francis Preston Blair, được xây dựng từ năm 1824. Sau này, nó được sát nhập cùng với nhà Lee, nhà Peter Parker và nhà Jackson Place vào thành một, với cái tên duy nhất là The Blair House.

Francis Preston Blair xuất thân là một thư ký tòa án ở Frankfort, tiểu bang Kentucky, kiêm Biên tập viên của một tờ báo địa phương. Blair có những khả năng của một người có tầm nhìn xa và nhạy bén. Lọt vào mắt xanh của Tổng thống Andrew Jackson và được mời về Washington để vực dậy tờ báo Hoàn Cầu (Globe), vốn là một tờ báo sắp chết. Tổng thống Jackson muốn Blair biến tờ Hoàn Cầu thành một tờ báo với lập trường ủng hộ chánh phủ.

Blair nhận lời và đưa gia đình của mình, gồm vợ là Eliza và ba đứa con, về sống ở thủ đô vào năm 1830.

Năm 1837, Blair mua lại căn nhà từ Bác sĩ Joseph Lovell, Tổng Quân Y đầu tiên của quân đội Hoa Kỳ và kể từ đó, căn nhà này trở thành một thứ trung tâm quyền lực thu nhỏ của thủ đô Washington, thường được biết tới bằng cái tên Nhà Blair.

Ở cương vị tổng biên tập của 2 tờ báo The Globe và Congessional Globe, Blair thường xuyên được các chính trị gia và tống thống Andrew tìm sự cố vấn đối với nhiều vấn đề của đất nước và là thành viên của một ban cố vấn nội bộ của tổng thống Andrew, được lịch sử ghi nhận là một thứ “Nội Các Nhà Bếp” (Kitchen Cabinet). Uy tín của Blair tốt đến độ ông tiếp tục được người kế vị của Andrew tín nhiệm. Abraham Lincoln cũng từng tìm đến để tham khảo ý kiến của Blair và bổ nhiệm con trai lớn của Blair là Montgomery vào nội các của mình ở vị trí Tổng Quản Bưu Chánh.

Năm 1859, Blair cất thêm một căn nhà ngay bên cạnh cho con gái và chồng là Elizabeth và Đô đốc Samuel Phillips Lee. Căn nhà này được biết đến bằng cái tên Nhà Lee và hiện giờ đã được sát nhập chung vào với Nhà Blair.

Năm 1942, chánh phủ Hoa Kỳ mua lại Nhà Blair theo yêu cầu của Tổng thống Franklin Roosevelt, khi ông này nhận thấy nhu cầu phải có một địa điểm để tiếp đãi và làm nơi cư trú cho các khách mời và ngoại giao, trong hoàn cảnh mà sức ảnh hưởng của Hoa Kỳ ngày càng lớn mạnh giữa Đệ Nhị Thế Chiến.

Trước đó, các khách mời danh dự của tổng thống đều theo thông lệ, ngủ lại Tòa Bạch Ốc đêm đầu tiên, rồi sau đó về khách sạn hoặc tư gia của các Đại sứ.

Việc có mặt thường xuyên của Thủ tướng Winston Churchill tại Washington đã được cho là nguyên nhân chính dẫn đến quyết định và yêu cầu của Tổng thống Franklin Roosevelt trong việc mua lại và biến Nhà Blair thành Nhà khách của Tổng thống.

Có rất nhiều sự kiện lịch sử của Hoa Kỳ đã diễn ra tại Nhà Blair, từ việc rạn nứt niềm tin trong nội các của Tổng thống Andrew Jackson, đưa đến việc ông này thành lập một thứ Nội các không chính thức khác để làm việc với mình. Việc “nội các” bất chính thống gồm toàn những người thân tín của Jackson thường xuyên “họp” tại nhà của Blair, đã dẫn đến chuyện mỉa mai của báo chí thời đó, nguồn gốc của cụm từ “Nội Các Nhà Bếp”. Đến chuyện ký thỏa thuận Hiệp Ước Webster-Ashburton giữa Ngoại trưởng Daniel Webster của Hoa Kỳ và Ngoại trưởng Alexander Baring của Anh cho việc phân định biên giới giữa Mỹ và Canada chung quanh vùng Ngũ Đại Hồ cùng với các thỏa thuận dẫn độ và mua bán trái phép nô lệ.

Sự kiện ly khai của tướng Lee cũng diễn ra tại đây, khi Blair đã đại diện cho Tổng thống Abraham Lincoln để đề nghị tướng Lee cái chức Tư lệnh quân miền Bắc. Tướng Lee đã từ chối lời đề nghị này để cùng với tiểu bang nhà của mình là Virginia ly khai khỏi liên bang, nắm chức Tư lệnh của quân đội miền Nam ở Bắc Virginia.

Tổng thống Jimmy Carter là người đã mở đầu cho truyền thống các Tổng thống đắc cử sẽ ngụ tại Nhà Blair vào các đêm trước ngày nhậm chức và kể từ đó đến nay, vị Tổng thống đắc cử duy nhất đã không ngủ tại Nhà Blair vào đêm trước ngày nhậm chức là tổng thống Trump.

Truyền thống của Hoa Kỳ đã dùng danh vị Tổng thống Đắc cử (President Elect) từ rất lâu, để phân biệt với những tổng thống kế nhiệm và nhậm chức mà không do đắc cử, như trường hợp của Tổng thống Gerald Ford, kế nhiệm chức tổng thống sau khi Nixon từ chức.

Chuyện tranh cãi về chức danh Tổng thống đắc cử này cũng đã từng nổ ra suốt mấy tuần lễ, khi những nhà thất học tại Việt Nam lên tiếng chê bai dân Mỹ rằng họ đã không hiểu biết về luật pháp của Mỹ, dám “tự phong” Joe Biden thành một Tổng thống đắc cử.

Lưu bút của Nhà Blair hiện giờ vẫn còn lưu giữ chữ ký và chức danh của các Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ sau đây:

1. Tổng thống đắc cử James Cater – tức Jimmy Carter.

2. Tổng thống đắc cử Ronald Reagan.

3. Tổng thống đắc cử George H. W. Bush – tức Bush cha.

4. Tổng thống đắc cử William Jefferson Clinton – tức Bill Clinton.

5. Tổng thống đắc cử George W. Bush – tức Bush con.

6. Tổng thống đắc cử Barrack Obama.

Và tuần tới sẽ có thêm chữ ký của Tổng thống đắc cử Joseph Biden

Riêng Donald Trump, do bản tánh cao ngạo, đã từ chối không ở lại Nhà Blair vào đêm trước ngày tuyên thệ nhậm chức. Tự gạt tên của mình ra khỏi cuốn lưu bút của Nhà Blair – vốn đã là một phần của lịch sử Hoa Kỳ. Âu cũng là định mệnh.

Lưu bút của Nhà Blair lưu giữ bút tích của nhiều nhân vật lịch sử của thế giới. Từ Vua chúa và Hoàng Hậu, Nữ hoàng, từ những nhà kiến tạo hòa bình cho đến những kẻ cựu thù (Hai Tổng thống Nam phi Frederik de Klerk và Nelson Mandela), từ những nhà cách mạng (Lech Walesa) cho đến các nhà độc tài (Marcus và vợ, Putin, Giang Trạch Dân …)

Chỉ mỗi mình Donald Trump là tự chọn đứng bên ngoài lịch sử.

Giới thiệu đến các bạn bút tích của Tổng Thống Việt Nam Cộng Hòa Nguyễn Văn Thiệu, được ông lưu lại vào ngày 7 tháng 4 năm 1973 tại Nhà Blair. (Hình 1. Trích từ lưu bút của Nhà Blair)

Một vài hình ảnh mang tính lịch sử. Có thể xem ghi chú bên dưới hình của các tổng thống đắc cử (President Elect) từ Carter đến Reagan, rồi Bush… Chức danh Tổng thống Đắc cử là một CHÍNH DANH được chánh phủ Hoa Kỳ dùng để phân biệt trong các giai đoạn chuyển tiếp giữa 2 nhiệm kỳ tổng thống.