Khủng hoảng thiếu chứng minh thừa là đại họa

Giá nhiên liệu ở Việt Nam vừa giảm khoảng 800 đồng đối với một lít xăng và khoảng 700 đồng đối với một lít dầu (1). Tuy nhiên với mức khoảng 27.000 đồng/lít xăng và 23.000 đồng/lít dầu, giá nhiên liệu vẫn là gánh rất nặng cho cả kinh tế lẫn dân sinh, chẳng riêng người nghèo, giới nào tại Việt Nam cũng thiệt do vật giá gia tăng.

Đại dịch COVID-19 dẫn tới sự đứt gãy – thiếu hụt nguồn cung nguyên liệu, vật liệu, sản phẩm trên diện rộng cùng với những tác động từ việc trừng phạt Nga xâm lược Ukraine tiếp tục khiến cả thế giới lao đao. Kinh tế của nhiều quốc gia chao đảo nhiều hơn do giá nhiên liệu tăng, mức độ lạm phát càng ngày càng cao,…

Cách thức ứng phó của nhiều quốc gia trong cuộc khủng hoảng có tính chất toàn cầu vì thiếu hụt đủ thứ và rất khó đoán định cho thấy bản lĩnh, tầm vóc của từng chính phủ. Trong bối cảnh như thế, so cách thức ứng phó của từng quốc gia không chỉ thấy năng lực mà còn có thể nhận ra bản chất của từng hệ thống chính trị, hệ thống công quyền…

***

Tuần trước, KBS (Korean Broadcasting System – Hệ thống Phát thanh Truyền hình Quốc gia của Nam Hàn với bảy đài phát thanh, mười kênh truyền hình và hàng chục trang web) giới thiệu ba gói hỗ trợ mới của chính phủ Nam Hàn để giảm bớt sức nặng do giá dầu thô leo thang vốn đang đè trên vai doanh giới và dân chúng Nam Hàn.

Theo đó: Thuế xăng dầu tiếp tục được giảm thêm 10%, nâng tỉ lệ thuế được giảm lên 30%. Công bố cụ thể mức trợ cấp chi phí xăng dầu cho xe buýt, xe vận tải. Gia hạn việc áp dụng thuế suất là 0% đối với LPG (khí tự nhiên hóa lỏng – loại nhiên liệu đang được nhiều phương tiện vận chuyển cá nhân và vận tải công công tại Nam Hàn sử dụng thay xăng, dầu) đến tháng 7. Chính phủ Nam Hàn còn công bố kế hoạch trợ cấp trong vòng ba tháng cho xe buýt, xe vận tải, tàu chở hàng ven biển vận hành bằng dầu diesel. Do nhiều taxi và xe vận tải nhẹ (phần lớn có chủ là tiểu thương) sử dụng LPG, ngoài việc gia hạn thuế suất 0%, chính phủ Nam Hàn sẽ giảm 30% thuế doanh thu đối với phương tiện giao thông – vận tải dùng LPG.

Để giảm bớt khó khăn cho doanh giới, chính phủ Nam Hàn quyết định áp dụng mức thuế nhập cảng là 0% cho tới cuối năm đối với nhôm tấm dùng trong sản xuất pin thứ cấp và xe hơi. Ngoài thép, trong năm nay, sẽ tăng lượng dự trữ sáu loại kim loại khác lên mức 250.000 tấn. Do lượng ngũ cốc nhập cảng từ Ukraine khiếm hụt, chính phủ Nam Hàn đã nhập thêm bắp từ các nguồn khác, kèm cam kết, nếu giá cả và cung cầu nông sản bất ổn thì sẽ mở kho dự trữ lương thực để cung cấp cho các chợ bán sỉ trên toàn quốc. Để giảm nhiều hơn gánh nặng cho dân chúng về chi phí sinh hoạt, chính phủ Nam Hàn tuyên bố sẽ dành hỗ trợ có tính cách ưu đãi cho những địa phương có biện pháp cụ thể nhằm giữ giá nước sạch, phí xử lý nước thải… ổn định…

Có một điểm đáng chú ý là sau những thông tin vừa kể, thông qua KBS, chính phủ Nam Hàn… đề nghị doanh nghiệp trong nước nhanh chóng làm cho việc giảm thêm thuế xăng dầu thể hiện rõ ràng trong giá bán để người tiêu dùng – dân chúng Nam Hàn – có thể cảm nhận ngay được hiệu quả của các gói hỗ trợ (2).

***

Còn tại Việt Nam, tuy doanh giới và dân chúng cũng hết sức chật vật do khủng hoảng thiếu lan rộng trên phạm vi toàn cầu nhưng hệ thống chính trị, hệ thống công quyền không có bất cứ giải pháp cụ thể nào nhằm giảm bớt sức nặng của tình trạng vật giá, đặc biệt là giá nhiên liệu gia tăng.

Ở cuộc họp giữa chính phủ và chính quyền các địa phương về tình hình kinh tế – xã hội của quý 1/2022 và tháng 3/2022 diễn ra cùng thời điểm với việc chính phủ Nam Hàn công bố các gói hỗ trợ vừa kể, cả doanh giới lẫn dân chúng chỉ thấy Thủ tướng Việt Nam tuyên bố: Kinh tế – xã hội cả nước sẽ có khí thế mạnh mẽ, hiệu quả, bền vững hơn (3)!

Trước đó khoảng một tuần, khi tất cả các giới đang rên xiết vì giá xăng dầu tăng vọt khiến giá dịch vụ, giá sản phẩm vượt ngoài tầm với, một Phó Thủ tướng khẳng định: Giá xăng dầu như thế chứng tỏ chúng ta đã điều hành giá linh hoạt, giá tăng ở mức độ chịu đựng được (4)!

Từ phân tích thiệt – hơn của nhiều chuyên gia, do áp lực của dư luận, cuối cùng, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam cũng đồng ý từ 1/4/2022 sẽ giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đánh vào xăng dầu nhưng đó không phải là nhằm giảm bớt gánh nặng cho doanh giới và dân chúng…

Bộ Tài chính trấn an, việc giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đánh trên xăng dầu sẽ khiến nguồn thu cho ngân sách từ đầu tháng 4 đến hết 2022 giảm 23.954 tỉ nhưng bộ này tin rằng… việc giá dầu thô thế giới và giá xăng dầu trong nước liên tục tăng và được dự báo là có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới cũng có tác động làm tăng thu ngân sách (5).

Bên cạnh khủng hoảng thiếu như Nam Hàn, so với Nam Hàn, trong khủng hoảng thiếu, Việt Nam thừa hệ thống chính trị, hệ thống công quyền dư nhẫn tâm, thừa những viên chức ngoài chuyện bi bô về những thứ cao đẹp nhưng hết sức chung chung, không đủ cả trí lẫn tâm để nghĩ ra được bất cứ giải pháp nào nhằm “khoan sức dân”!

Chú thích

(1) https://moit.gov.vn/tin-tuc/thi-truong-trong-nuoc/gia-xang-giam-tu-15h00-ngay-12-4-2022.html

(2) http://world.kbs.co.kr/service/contents_view.htm?lang=v&menu_cate=issues&id=&board_seq=420945&page=1&board_code=

(3) https://www.qdnd.vn/chinh-tri/tin-tuc/thu-tuong-pham-minh-chinh-kinh-te-xa-hoi-ca-nuoc-se-manh-me-hieu-qua-ben-vung-hon-690753

(4) https://zingnews.vn/pho-thu-tuong-gia-xang-tang-o-muc-chiu-dung-duoc-post1298738.html

(5) https://www.vietnamplus.vn/thuc-hien-giam-thue-bao-ve-moi-truong-doi-voi-xang-dau-tu-ngay-14/780981.vnp​