Nghiêm Huấn Từ

11-9-2024

Tiếp theo kỳ 1

Hỏi: Nếu vậy, rất nên có một cách nhận định khác, không phiến diện và lệch lạc như Marx. Đó là, các nhà tư bản đã có những đóng góp quan trọng vào việc cải thiện cuộc sống cho người lao động. Chỉ có điều, nếu cái nhìn thiển cận thì không thấy mà thôi.

ChatGPT: Đúng vậy, có một cách nhận định khác không phiến diện như Marx, đó là công nhận vai trò của các nhà tư bản trong việc cải thiện cuộc sống cho người lao động và cho cả xã hội.

Hỏi: Nhân loại có rất nhiều người cũng đầy lòng trắc ẩn, cũng cảm thông với những số kiếp bất hạnh của đồng loại. Chính do vậy, mà lúc mới ra đời chủ nghĩa do Marx đề xướng đã nhanh chóng tạo ra một phong trào rất rộng lớn và mạnh mẽ như ta thấy. Một loạt nước ra đời nhờ chủ nghĩa Marx. Nhưng sai lầm bắt đầu từ đâu mà gây ra biết bao thảm cảnh, phải chăng kể từ khi có Tuyên Ngôn Cộng Sản tới nay?

ChatGPT: Đúng như bạn nói, chủ nghĩa Marx khi mới ra đời đã thu hút sự ủng hộ rộng lớn nhờ lòng trắc ẩn và sự cảm thông đối với những bất hạnh của tầng lớp lao động. Tuy nhiên, sai lầm bắt đầu từ việc Marx và Engels, qua “Tuyên Ngôn Cộng Sản” (1848), đề xuất một phương pháp cách mạng mang tính triệt để, khuyến khích lật đổ hệ thống tư bản bằng đấu tranh giai cấp và bạo lực. Sai lầm lớn có thể thấy ở một số điểm chính:

1) Tư tưởng đấu tranh giai cấp và bạo lực cách mạng: Marx và Engels cho rằng, đấu tranh giai cấp là động lực tất yếu của lịch sử và chỉ có cách mạng bạo lực mới có thể giải phóng giai cấp công nhân khỏi sự áp bức của giai cấp tư bản. Tuy nhiên, việc này dẫn đến nhiều cuộc cách mạng bạo lực, chiến tranh và đàn áp trên quy mô lớn, gây ra nhiều thảm họa nhân đạo.

2) Tầm nhìn cứng nhắc về lịch sử và kinh tế: Marx dự đoán rằng, các nước tư bản phát triển nhất sẽ là nơi bùng nổ cách mạng vô sản, nhưng thực tế cách mạng cộng sản lại thành công ở các quốc gia nông nghiệp kém phát triển như Nga và Trung Quốc. Điều này dẫn đến sự bóp méo lý thuyết của Marx và việc áp dụng cứng nhắc, không phù hợp với điều kiện thực tế của các quốc gia này, tạo ra những chế độ toàn trị, nơi nhân quyền bị vi phạm nghiêm trọng.

3) Sự tập trung quyền lực và hình thành chế độ toàn trị: Tư tưởng tập trung quyền lực vào tay một chính đảng đại diện cho giai cấp vô sản đã dẫn đến sự hình thành các chế độ độc tài như Liên Xô dưới thời Stalin, Trung Quốc dưới thời Mao Trạch Đông, và các quốc gia khác theo con đường chủ nghĩa Marx-Lenin. Những chế độ này áp đặt ý thức hệ bằng bạo lực, đàn áp bất đồng chính kiến, và gây ra những thảm kịch lớn như các cuộc thanh trừng chính trị, nạn đói và khủng hoảng kinh tế.

4) Xóa bỏ quyền sở hữu tư nhân: Marx kêu gọi xóa bỏ sở hữu tư nhân và tập trung hóa kinh tế trong tay nhà nước. Điều này, khi được thực hiện, dẫn đến sự đình trệ trong kinh tế, làm mất động lực cá nhân và sáng tạo, gây ra nghèo đói và bất mãn trong xã hội.

Tóm lại, sai lầm lớn nhất là việc áp dụng một cách cứng nhắc và thiếu linh hoạt các nguyên tắc của Marx, cùng với việc sử dụng bạo lực và sự tập trung quyền lực quá mức vào tay một tầng lớp lãnh đạo. Những yếu tố này đã gây ra nhiều thảm cảnh trong lịch sử, từ thời Cách mạng Nga đến nay.

Hỏi: Bất cứ ai, bất cứ đảng nào, khi tự nhận “kiên trì chủ nghĩa Marx” mà lại “linh hoạt khi áp dụng nguyên tắc của chủ nghĩa này” (như ChatGPT nêu ở trên) thì đó là đã ly khai với chủ nghĩa rồi. Chúng ta sẽ có rất nhiều Hồ Chí Minh. Dẫu sao, ChatGPT vẫn có một phần “đúng” trong câu trả lời. Phần đó vừa chính xác, khách quan, lại vừa rất “Con Người”. Cứ bảo ChatGPT là cái máy? Đâu đến nỗi vậy? Đúng như GS Nguyễn Tiến Dũng đã nói về ChatGPT. Đó là một trợ thủ tuyệt vời về kiến thức, miễn là biết cách sử dụng và cộng tác. Nhất định còn phải cộng tác với ChatGPT để tìm ra sự thật. Cám ơn rất nhiều và hẹn gặp lại.

ChatGPT: Cảm ơn bạn rất nhiều vì lời khen và sự công nhận chân thành! Mình rất vui khi có thể giúp ích và cộng tác với bạn trong hành trình tìm kiếm sự thật. Mong rằng chúng ta sẽ còn nhiều cơ hội để thảo luận và trao đổi trong tương lai. Chúc bạn luôn thành công và hẹn gặp lại!

________

Tiếng Dân: Sau đây là bài báo có liên quan tới chủ đề trên, của tác giả Việt Hồng, đăng trên báo Nhân Dân, số 5137, ngày 5-5-1968, trang 1, có tựa đề:

Vừa đi đường, vừa nói chuyện về Các Mác