Những ai đi chùa? (Kỳ 1)

Riêng tôi thì không ngạc nhiên vì chỉ cần mười phút tĩnh tâm, nhìn nhận từ cốt lõi của nó sẽ thấy, câu chuyện “chùa Ba Vàng” sẽ còn diễn ra dài dài, nhiều năm nữa.

Để có một tư duy mạch lạc, ta xem xét tạm 5 điểm sau:

Thứ nhất, số người “biết đến” internet, đến mạng xã hội ở Việt Nam thì nhiều nhưng số người biết sử dụng thành thục các mạng xã hội thì không nhiều.

Ngày 21/7/2023 vừa rồi, chúng tôi kỷ niệm 50 năm ngày nhập ngũ, tôi phụ trách khâu truyền thông cho đơn vị và tôi đọc chậm số Zalo, điện thoại, địa chỉ Facebook, YouTube cho hơn bảy chục bạn có mặt nghe, tôi thông báo cho họ là sau 12 giờ sẽ có một phim ngắn về ngày hội này, mời họ ghé xem. Họ rất hào hứng.

Sau lễ, tôi biên tập thành một YouTube 12 phút, nội dung khá cô đọng, dễ xem, đầy kỷ niệm của 50 năm trời và có vài thế hệ đồng đội có mặt ở đó. Trong clip có điểm cả gần 100 bạn đã ra đi.

Sau một tuần tôi gọi điện hỏi lại thì biết, chưa mấy ai biết xem cả, dù tôi đã gửi đường dẫn đến Zalo từng người. Sau đó tôi phải “cầm tay chỉ việc” cho những cựu binh lừng lẫy một thời kia vào xem và nhờ họ chỉ cho người khác. Về sau được biết họ rất khoái, xem đi xem lại và rủ người khác cùng xem nhưng trước đó họ không biết cách.

Câu chuyện nhỏ này cho thấy nguyên lý “khắp rừng không khắp bụi” thể hiện rất rõ. Dẫu trong 100 triệu dân có ba chục triệu dân mạng biết tường tận câu chuyện “Ba Vàng” nhưng còn hai chục triệu người giống như bạn tôi nói trên, không biết, không cần biết về Ba Vàng thì nay một phần mười số này cũng vẫn có hai triệu người cày đầu vào những “lễ” hội đủ kiểu ngày xuân.

Thứ hai, đi mua bảo hiểm. Hồi làm báo Giadinh.online tôi có dịp theo dăm “tín chủ” đến cúng tế đền Mẫu Âu Cơ ở Hạ Hoà, Phú Thọ. Năm bảy “đối tượng” tôi theo có một điểm chung là đốt hàng chục ký vàng mã, tiền và họ bỏ hòm công đức cũng khá dày, có nhà bỏ mươi triệu hoặc hơn.

Sau đó tôi “cày” tiếp vào diện này thì thấy họ có thêm một điểm chung nữa là họ … tham nhũng, vơ vét khá thành thạo.

Có nhà, bảy thành viên đi ba cái xe hơi, cái nào cũng trên tỉ bạc, kể cả cậu con có vẻ chưa … lấy vợ. Thì ra, họ tới đây và hy vọng hối lộ… Mẹ Âu Cơ thương tình bao che cho nhà họ sau khi chia bớt cho thần thánh một số … đồ mã và tiền cúng dường như vừa nói.

Thứ ba, có một diện tạm gọi là “vô sư vô sách”, thấy có chỗ đi, có chỗ “xõa” là đi thôi. Đi chùa này xong có thể đi chùa khác, tiện thể có thể ghé nhà thờ tôn giáo khác xem lễ cho … vui. Họ coi đi chùa cũng như đi bar, đi bảo tàng hay sở thú, cho rộn rã, bớt đi những bí bách tâm lý đời thường.

Thứ tư, đi … đầu tư. Nếu năm ngoái ta đi đâu đó cúng bái, khấn nguyện rồi thấy năm nay xuôn xuôn, làm ăn khá phát đạt, lấy được chồng, được vợ hoặc mới được lên chức phó phòng… Nếu thấy bạn bè, hàng xóm nói rằng đâu đó có ngôi chùa linh linh là … dù chưa chắc đã tin chùa nhưng dễ tin bạn ta, người yêu ta, thì đi… Có mất gì đâu, vài trăm đóng góp, vài ngày vui vẻ, có khi … lãi to nếu năm nay được như nhà kia.

Đi! Nếu năm nay trúng, sẽ hình thành một tín điều, nếu trật, sang năm đi chùa khác!

Thứ năm: Cái không gian u u minh minh này kéo dài cả ngàn năm từ thời Bắc thuộc, nay cái “độ u minh” còn đậm đà hơn, đến nỗi có người suýt chết khi đi cướp … ấn đền Trần thì không thể khác. Nó phải ngọ ngoạy, phải thế, vẫn thế, sẽ phát triển hơn thế.

Chuyện ầm ĩ này cũng không có gì đáng ầm ĩ mà cứ phải ầm ĩ cả. Nếu mai mốt ngành … chùa thu mỗi năm bằng một phần mười GDP rồi trả lại cho bốn diện nói trên chút gì đó, như là cho chị kia sự hy vọng thì cũng bình thường.