Mấy ý kiến về “Giấy chứng nhận nghề nghiệp” giáo viên

Mạc Văn Trang

23-1-2024

Vừa có người hỏi ý kiến tôi về việc Bộ GD&ĐT dự kiến quy định giáo viên phải có “Giấy chứng nhận nghề nghiệp” (GCNNN) mới được hành nghề. Nhân đó, tôi đã xem qua lời giải thích của ông Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo, nói về chuyện này.

Xin có mấy ý kiến:

1. Trong tình hình giáo dục hiện nay, đừng bày đặt thêm cái gì gây khó khăn, vất vả cho giáo viên nữa, mà cần mạnh dạn bỏ bớt tối đa những gì gây vất vả, phiền phức, căng thẳng thêm cho giáo viên. Làm sao để họ an tâm, tập trung tâm sức vào giáo dục, dạy học và tự học để nâng cao trình độ, hoàn thiện bản thân, xứng đáng nhân cách nhà giáo. Đó mới là việc của Quý Cục.

2. Hãy kiểm điểm lại xem, mấy năm trước Cục nhà giáo bắt giáo viên học mấy cái chứng chỉ: Tin học, Ngoại ngữ, Nghề nghiệp… Mỗi cái mất 2-3 triệu đồng, làm giáo viên khốn khổ, bức xúc, mà có đem lại lợi ích gì cho giáo viên, có nâng cao chất lượng giáo dục không? Tất cả những cái cần bồi dưỡng đó và nhiều cái khác, chỉ cần hướng dẫn TỰ BỒI DƯỠNG TẠI CƠ SỞ, TỰ HỌC là hiệu quả nhất. Có phải Cục đã đề ra các chủ trương vô tích sự đó, làm khổ giáo viên và làm giàu cho nhóm lợi ích không?

Vậy cái GCNNN sẽ có tác dụng tích cực gì?

3. Ông Cục trưởng nói ngon lắm: “Cấp miễn phí”, “Thủ tục rất đơn giản”; sau khi có GCNNN sẽ luân chuyển trong cả nước dễ dàng… Xin lỗi. Còn lạ gì cái thứ thủ tục, giấy tờ ở cái xứ này. Muốn có GCNNN phải kê khai bao nhiêu hồ sơ, rồi nhận xét, đánh giá lẫn nhau; Hiệu trưởng lại được dịp ra oai quyền, giáo viên lại khúm núm xin xỏ. Rồi trình lên cấp Phòng, cấp Sở, cấp Cục. Rồi người được, người không lại phải chạy chọt khốn khổ… Cái cơ chế xin – cho đã ngấm vào máu thịt của cái thể chế này rồi; cứ có một tí quyền là ra oai làm khổ người khác. Từ anh bảo vệ, dân phòng đến ông/ bà Hiệu phó, Hiệu trưởng, rồi trưởng phó phòng mới kinh!

Chừng 1,5 triệu giáo viên đang yên lành, lại nháo nhác như gà phải cáo! Lại bị đe dọa không có GCNNN thì “mất dạy”!… Sao cái ông Cục trưởng này ngây thơ, nghĩ đơn giản thế hả?

4. Ông tưởng có cái GCNNN này rồi giáo viên có thể tự do muốn dạy ở cơ sở nào thì chỉ việc nộp cái giấy đó xin việc là xong, không phải giấy tờ gì nữa? Đừng mơ! Còn phải qua Sở, qua Phòng, rồi ông/ bà Hiệu trưởng ngắm nghía, xét duyệt, kén chọn, thử việc chán ra mới được chứ. Nhất là các trường tư, ai tin vào cái GCNNN? Bây giờ đến bằng thạc sĩ, tiến sĩ… cũng chả ai tin nữa là cái GCNNN do Cục cấp!

5. Thực ra ở một số nước, giáo viên có GCNNN, nhưng ta đừng có bắt chước máy móc, vì họ có nghiệp đoàn độc lập, có hiệp hội nghề nghiệp lâu năm, có uy tín nghề nghiệp đối với xã hội và với Nhà nước, nên họ có đủ uy tín, tư cách cấp GCNNN.

Còn ở ta, thì Nhà nước đào tạo giáo viên các cấp theo mục tiêu, tiêu chuẩn được quy định chặt chẽ và cấp bằng tốt nghiệp “chính chủ”. Có cái bằng ấy, được tuyển dụng, qua thời gian tập sự, được công nhận là giáo viên “đứng lớp”; rồi còn giáo viên chính, giáo viên tiên tiến, giáo viên giỏi… Sao bây giờ chính cái hệ thống Nhà nước ấy lại đẻ ra chuyện cấp GCNNN là sao?

Vậy hãy thư thả, đợi bao giờ ta có xã hội dân sự, các nghiệp đoàn độc lập, đủ uy tín xã hội, uy tín nghề nghiệp, lúc đó hãy để cho các tổ chức nghề nghiệp độc lập này, cấp GCNNN cho nhau. Còn các cơ sở tuyển dụng có tin dùng hay không lại là chuyện của họ.

Mấy ý kiến nói thật hay mất lòng, mong thông cảm.