Mèo, chuột và ngoại ngữ

Hiệu Minh

15-12-2023

Có câu chuyện ngụ ngôn kể về lũ chuột biết mèo đang rình nên cứ nằm im không chịu ra khỏi hang. Mèo nghĩ ra kế, rướn cổ rồi sủa: “Gâu… gâu”.

Cho rằng mèo đã bị chó đuổi đi nên lũ chuột kéo ra kiếm ăn. Mèo lập tức vồ lấy một chú. Vừa ăn, mèo vừa gật gù tâm đắc: “Biết ngoại ngữ có hơn”!

Câu chuyện ngụ ngôn trên hóa ra có nhiều trong đời thực. Trong thế chiến II, nhiều người lính Nga bị bắt làm tù binh đã thoát lưỡi hái tử thần vì họ biết tiếng Đức. Thời nay, các chính khách thạo vài thứ tiếng, đôi khi có những cú “vồ” ngoạn mục.

Năm 2007, Thủ tướng Australia, John Howard, vừa kết thúc diễn văn chào mừng ông Hồ Cẩm Đào trong một bữa tiệc chiêu đãi nhân hội nghị APEC thì ông Kevin Rudd đứng lên chào bằng tiếng Trung, không phải một câu mà phát biểu mấy phút liền.

Khi đó ông Rudd thuộc Đảng Lao động đang tranh cử với Đảng Tự do Australia của đương kim Thủ tướng Howard.

Một chính khách trẻ trung, mắt xanh mũi lõ, nói tiếng Trung Quốc lầu lầu, mới nghe cứ tưởng giọng của Giang Trạch Dân, đã gây ấn tượng rất mạnh cho tất cả khách đến dự. Thấy mông mình đang nóng trên ghế, John Howard hiểu đảng của mình dễ mất chiếc ghế Thủ tướng chỉ vì đối phương biết “nỉ hảo”(!)

Đương nhiên, không phải do thạo ngoại ngữ mà Kevin Rudd đã thắng cử sau đó 4 tháng khi ông đúng 50 tuổi, nhưng riêng việc biết tiếng Trung – ngôn ngữ của một nước đông dân nhất thế giới, và rất khó học với người phương tây đã giúp ông Rudd nhiều lợi thế, nhất là trong mắt các cử tri có học vấn.

Một thời Anh, Pháp, Mỹ làm mưa gió trên thế giới nên nhiều người phải học thêm những ngoại ngữ của các nước này. Khối Đông Âu và Việt Nam theo Liên Xô thì phải biết tiếng Nga. Xứ ‘Mặt trời mọc’ giỏi, mình cũng nên học tiếng Nhật.

Ngày nay Trung Quốc đang trở thành cường quốc, đang gia tăng sức mạnh trong khu vực và trên thế giới. Chính khách nào hiểu văn hóa, lịch sử Trung Hoa và nếu biết tiếng Trung sẽ giúp xử lý những bất đồng dễ dàng hơn, đôi khi đạt được thế thượng phong trong ngoại giao.

Mình biết anh David Dollar, Giám đốc Quốc gia của World Bank (WB) tại Bắc Kinh. Ra khỏi WB, anh được Kho bạc mời về làm đặc trách với Trung Quốc. Lý do đơn giản, David “phang” tiếng Tầu như gió. Rồi một hôm nghe tin anh đang làm cho chính phủ Bắc Kinh.

Lãnh đạo mấy tỉnh Trung Quốc gần biên giới Việt Nam đã lệnh cho các quan chức địa phương học ngoại ngữ. Mỗi cán bộ phải biết khoảng 100 từ tiếng Việt. Với vốn 300 từ có thể nghe hầu hết các đối thoại hàng ngày, nên khi đã biết 100 từ thì việc học thêm vài trăm từ nữa chỉ còn là vấn đề thời gian.

… Xứ ta: Chiến lược ngoại ngữ kiểu cây tre

Nước mình không có chiến lược ngoại ngữ có lẽ do ngoại giao cây tre. Lãnh đạo cao cấp ít thạo ngoại ngữ, hiếm vị như cụ Hồ. Cụ biết tiếng Trung như tiếng mẹ đẻ, làm thơ bằng tiếng Hán, hiểu sâu sắc nền văn hóa đặc sắc quốc gia này. Vì thế, chuyện đối nhân xử thế với người hàng xóm phương Bắc tương đối thuận buồm xuôi gió.

Những năm 1960, các thế hệ sinh viên chỉ thiên về học tiếng Nga, sau này là tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, rất ít người để ý học tiếng Trung.

Những năm sau xảy ra chiến tranh biên giới, có lẽ do ý thức hệ, do cái nhìn “lệch lạc” của ngành giáo dục, tiếng Trung hầu như biến khỏi các trường học. Các khoa tiếng Trung lèo tèo, rất ít sinh viên theo học. Mới đây tiếng Trung được đưa vào chương trình, tiếng Anh không phải thi.

Trong gần 100 triệu dân ta, ai là người hàng ngày mở internet và vào đọc website tiếng Trung? Hay tất cả bắt đầu là BBC tiếng Việt, VietNamNet, Tuổi Trẻ, giỏi hơn thì sang các trang tiếng Anh CNN hay Washington Post.

Thêm một ngoại ngữ là có cơ may hiểu thêm một nền văn hóa, “sống” thêm một cuộc đời. Còn “bài trừ” ngoại ngữ, coi là văn hóa “ngoại lai”, là kẻ thù nên không thèm học tiếng của họ như quan niệm trong quá khứ, phải chăng đó là cách nhìn thiển cận?

Hiểu trực tiếp người ta nói gì qua những ngôn từ ngoại giao ẩn ý chắc hành xử dễ hơn là phải đợi phiên dịch bận đi tè. Quan hệ bền vững nhất vẫn là quan hệ dựa trên sự hiểu biết lẫn nhau. Nhưng để đạt được điều đó thì chính khách phải biết đọc và nghe bài phát biểu gốc.

An ninh và phát triển quốc gia trong tâm thế hội nhập, xét cho cùng còn là chuyện giáo dục có tầm nhìn xa, có chiến lược hợp thời, nhất dạy ngoại ngữ, đâu là trọng tâm.

Chuyện vui con mèo khôn ranh học “ngoại ngữ gâu gâu” để vồ chuột, cũng đáng để chúng ta và ngành giáo dục suy ngẫm.

Bình Luận từ Facebook

7 BÌNH LUẬN


  1. Vẽ thánh truyền thần Hồng đế Tập tành và Hồng hậu chành Bành …

    *********************


    Tặng bác H..iệu chí Minh tác giả bài bình luận thời sự “Mèo Tom & Chuột Jerry và kiểu thời thượng ngoại ngữ Quan th..ọi” để đi đạp xích lô cho du khách Trun..g C..uốc du nam Hội An Quảng Nôm với mốt du lịch 0 Mao Tệ chỉ vì cả thế hệ nhà văn..g nguyên ngỐc chống Mỹ CỨU TÀU nay yên phận ngậm mồm vì LÔ ĐẤT VÀNG tại Hội An Quảng Nôm… chỉ tội chỉ nhục cho đàn con cháu khốn khổ đói khát mà còn phải f ục vụ cho du khách Trun..g C..uốc CHỄM CHỆ du nam ngồi ĐẰNG TRƯỚC xe xích lô mà bên HOA LỤC chúng cũng còn nhếch nhác nghèo khổ hơn các thằng ĐẰNG TRƯỚC xe xích lô đạp ..đội đạp mồ hôi nhễ nhại đầm đìa chắc chắn là hơn cả chú Tể tướng f ạm minh chính đi tham quan chống Đại dịch do bọn VIỆT Á hay thị sát NHÀ MÁY GANG THÉP THÁI NGUYÊN với chuyển D..AO công nghệ tuyệt chủng TÀU mua trả giá bằng tiền thật không phải HỒ tệ hay ngay cả MAO tệ mà phải trả thương lái KHỰA bằng đô n..a MỸ !!!!

    Báo NÔ chưa đủ sao văn NÔ thi NÔ ???
    Chúng lại “bút ch..ì” sau ngợi ca thằng Hồ
    Nay đang vẽ thánh truyền thần Hồng đế Tập
    “Tành Tạch” với Hồng hậu chành Bành lò tôn.. to !
    Mới đấy Năm nào the thé “Phong thái nhuốm máu”
    Văn công khựa cái đóng Thiên nga múa quạt mo
    Giúp vui giặc Tàu ô trên trận địa Lão Sơn máu lửa
    Đêm về quân bành trướng “thủ dâm” mơ ả tưởng bồ
    Sáng mai quanh Lò Vôi Thế kỷ vắng hẳn lính Đặng
    Tiểu Bình quên ra trận vì mệt tối qua có chi mô !!!

    Nay chúng đang vẽ thánh truyền thần Hồng đế Tập
    “Tành Tạch” với Hồng hậu chành Bành lò tôn.. to !
    “Bút ch..ì” từng ngợi ca thằng Hồ ‘tr..a già d..ăn tọc’
    Thực ra ‘bố già heo nọc’ chắt Nông thị Xuân bụng phình to
    Báo NÔ chưa đủ đến văn NÔ thi NÔ nhạc NÔ ca NÔ vào trận
    Chưa tả thần vẽ thánh Vua đỏ má hú mắt híp mũi tẹt vừa to !
    Đi bên cạnh áo dài Xường xám T(b)ắc Kinh Bành Lệ V..ện
    Đúng Pháp sư Tập cận Bình mặt lợn heo nọc to hơn trâu bò

    Báo NÔ chưa đủ đến văn NÔ thi NÔ nhạc NÔ ca NÔ vào ca ngợi
    Chưa hết con cháu Trạng Trình bắn tên lửa SAM 7 chưa đến cũng vào hò
    Tể tướng Úc đợi lại “sủa” hểnh hảo còn thua bác Đô n..a Sao nhiều vít
    Tiếng Tàu quan th..ọi vừa theo tên Vua đi đêm Hăng-rô Kít quân sư quạt mo
    Tuổi còn trẻ ung thư xương chắc uống trà Tàu hòa Ba Lan phóng xạ đồng vị
    Quỷ kế Liêu Ch..ai vợ Bạc ông Bạc bà thuốc độc Tình nhân Anh xuống Hỏa Lò
    Ai bảo Ro-méo từ Luân Đôn xứ Sương mù qua Bắc Kinh vào Thành tử Cấm
    H…iệu chí Minh – nhà báo tự dzo khôn láu cá chạy qua Texas cao bồi tr..ăn bò
    Dát dz…àng kiểu bác Tô hô Tô N..âm dính răng hô trò bịp Thánh rắc hành lẫn muối
    Thôi bỏ ‘bút sắt’ thay “bút lông” chảy lênh láng mực Tàu đen & đỏ bôi phết cho !
    Thôi quên tiếng Ba N..an mùa tuyết tan tiếng Mỹ chuyển ngành sang Quan th..ọi
    Như Tể tướng Úc “sủa” hểnh hảo còn hơn cả Hồng đế Tập từng vác c..uốc chăn bò
    Thời c..ắt mạng vô văn hóa Mao Xếnh Xáng bắt cả hạt giống đỏ về nông thôn đi thực tế
    Thời Tàu-toàn cầu hóa lắm thằng con chạy đua theo thời thượng hóa Đại hán..g rộng
    Giã từ ‘bút sắt’ thay “bút lông” chảy lênh láng mực Tàu ch..ắng & đen bôi phết lò tôn t..o !
    Thôi quên tiếng Pháp đa tình quên cả tiếng Mỹ học nói giọng T(b)ắc Kinh tiếng Khựa
    Vĩnh biệt ‘bút sắt’ thay “bút lông” chảy lênh láng mực Tàu ch..ắng & đen bôi phết lò tôn t..o !

    TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT
    https://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg

    • Tể tướng Úc đợi lại “sủa” hểnh hảo còn thua bác Đô n..a Sao nhiều vít ****
      Tiếng Tàu quan th..ọi vừa theo tên Vua đi đêm Hăng-rô Kít quân sư quạt mo *** Henry Kissinger

      Mình biết anh David Dollar **** tuổi còn trẻ NHƯNG VỪA THEO MAO XẾNH XÁNG vì bệnh ung thư LOÃNG xương vì trà tàu THANH N..ONG cả cốt tủy !! , Giám đốc Quốc gia của World Bank (WB) tại Bắc Kinh. Ra khỏi WB, anh được Kho bạc mời về làm đặc trách với Trung Quốc. Lý do đơn giản, David “phang” tiếng Tầu như gió. Rồi một hôm nghe tin anh đang làm cho chính phủ Bắc Kinh.

      Tuổi còn trẻ ung thư xương chắc uống trà Tàu hòa Ba Lan phóng xạ đồng vị
      Quỷ kế Liêu Ch..ai vợ Bạc ông Bạc bà **** BẠC LAI HY đối thử của TẬP CẬN BÌNH bí thư tỉnh ủy TRÙNG KHÁNH thuốc độc Tình nhân Anh xuống Hỏa Lò
      Ai bảo Ro-méo từ Luân Đôn xứ Sương mù qua Bắc Kinh vào Thành tử Cấm
      H…iệu chí Minh – nhà báo tự dzo khôn láu cá chạy qua Texas cao bồi tr..ăn bò

      TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT
      https://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg

  2. “Đương nhiên, không phải do thạo ngoại ngữ mà Kevin Rudd đã thắng cử sau đó 4 tháng khi ông đúng 50 tuổi, nhưng riêng việc biết tiếng Trung – ngôn ngữ của một nước đông dân nhất thế giới, và rất khó học với người phương tây đã giúp ông Rudd nhiều lợi thế, nhất là trong mắt các cử tri có học vấn”

    Úc chả phải nơi đâu xa lạ gì, lãnh đạo nhà ta nên học gương Kevin Rudd.

    Đây là kiến nghị của tớ, Đảng có chủ trương việc tốt át việc xấu . Nên nếu mún thật sự làm, Đảng cần terra-forma xã hội Việt Nam thành 1 eco-system trong đó biết tiếng Trung thì có lợi về kinh tế . Trong khi chờ đợi, Đảng có thể tạo ra multi-prong approach. Dùng mô hình Affirmative Action của Mỹ để khuyến khích sinh viên học tiếng Trung, kế tới tạo điều kiện cho các nhóm dân tộc thiểu số có thể góp mặt vào những hoạt động kinh tế & văn hóa . Mở ra những cuộc thi sáng tác bằng tiếng Hoa, có thể dùng tên của Nguyễn Du mà Nguyễn Ngọc Giao là hậu duệ ịn vào, rùi những biểu diễn, sáng tạo với chủ đề tiếng/người Hoa ở Việt Nam, ẩm thực …

    Kế tới là hội nhập về kinh tế, dựa trên những bản ghi nhớ vừa được ký kết . Những trí thức như Hà Hoàng Hợp, Đặng Sơn Duân … ngay cả hậu duệ của Sáu Búa là Dắt Búa cũng nghĩ nothin 2see here.

    Cần chuyển hướng đào tạo cán bộ từ Tây sang Đông, nhứt là các cán bộ nòng cốt & văn hóa . Cần nhứt là phải tạo ra những mini-Cụ Hồ, có khả năng thông thạo Trung ngữ hơn các ngôn ngữ khác, nhứt là Việt .

    Chỉ nhớ, Trịnh Công Sơn viết “lai căng” & “bội tình” là chỉ thời Ngụy, bám càng Mỹ . Đổi Mới xong … well, “lai căng” & “bội tình” đã trở thành 1 thứ nhạy cảm . Bà Khánh Ly chọn bài hát đó có nghĩa bà (đã) hiểu Việt Nam các bác đang trên đà thoái hóa thành Ngụy, & “lai căng” & “bội tình” là những thứ đập vào mắt trước nhứt, và đến sốn sang . Get rid of it. Không ai mún tớ là hình mẫu cho con người/xã hội mà dân Việt mong mún, then dont do it, im beggin ya.

    Tiến Sĩ Mạc Văn Trang, 1 nhà giáo mẫu mực đã nhận xét rất chính xác, tiếng Anh chả là xít gì hít . Dân Mỹ nói tiếng Anh từ trong bụng mẹ, nhưng cả khối người homeless, thất nghiệp đấy thui . Dân Việt mình ở Cali nói đó là chánh sách của chánh quyền lão Đần, và phần lớn do bản tính chây lười của bọn mọi đen .

    Mún biết (phần nào) về sự đồi trụy của văn hóa Mỹ, xem phin “The Decline of Western Civilization”. Mỹ aint yo cup of tea, lỡ hớp vào thì spit it out

    • montaukmosquitos viết lạc đề thành ra vớ va vở vẩn. Đọc chả hiểu nói gì.

  3. Cụ Hồ nói tiếng Trung như tiếng mẹ đẻ nen cụ mới có câu nói để đời :” vì lợi ích mười năm phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm phải trồng người”

    • Câu nói đó của người khác để (sẵn) trong đời rùi . Cụ Hồ lụm lên đem về cho đời Việt Nam, và người Việt nghĩ đó là câu nói của Cụ Hồ để lại cho đời của họ. Rất tốt! Keep it comin

      Kiến nghị của tớ, nếu đánh giá 1 ai đó là học trò (giỏi, rất wan chọng) của Bác Hồ, tiu chửn đầu tiên phải là nói tiếng Trung như -tớ thiên về “còn hơn”- tiếng Việt . “mẹ đẻ” definitely debatable. Hiện giờ đang có cuộc thi “học & làm theo”, nên dùng tiu chửn này để đánh giá cán bộ, lãnh đạo lun .

      Tớ cam đoan những cán bộ được đưa vào trại tạm giữ, ai cũng bít tiếng Anh nhiều hơn tiếng Hoa . Đảo ngược lại xu hướng này chắc chắn sẽ giảm số cán bộ vướng vòng lao lý . At least worth the try. Đảng đã cho thử “công nghệ giáo dục” của Hồ Ngọc Đại, mọi người đang la lên báo động về giáo dục . Cant do worse than this “công nghệ giáo dục” xít

    • Chắc chắn như đinh đóng cột rằng, câu nói đó là của bác Hồ ta.
      Nếu có kẻ nào nói một câu giống y như hệt câu nói đó, kẻ đó chính là kẻ ăn cắp văn vậy ( nói theo kiểu Tàu là đạo văn ).
      Chẳng lẽ bác Hồ ta mà lại nói sai.

Comments are closed.