21-2-2023
Trong chương trình Hai Ngày Một Đêm mới đây, Hiếu Thứ Hai đã dần dần bị lột sạch đồ mỗi khi các chiến hữu của anh đoán sai bài hát. Cuối cùng, anh phải chui vào một cái thùng để che phần cơ thể nhạy cảm.
Trường Giang và các bạn trong team của anh cũng hùa vào chọc ghẹo thêm bằng cách cùng nhau xốc cái thùng lên xuống, giật ra, xé toang, kéo lê rồi dùng một chiếc áo che cho Hiếu. Bản thân Hiếu chắc chắn đã biết luật chơi và cũng vui vẻ đùa nghịch cùng mọi người.
Ảnh và clip của chương trình lan rộng, mở đường cho vô số các comment thô tục, quấy rối tình dục, đến từ cả nam giới và phụ nữ.
***
KHÔNG GIAN RIÊNG TƯ VÀ CÔNG CỘNG
Rất nhiều trò chơi khiến chúng ta sảng khoái và vui vẻ có chút liên quan đến nhục dục và các yếu tố nhạy cảm. Tuy nhiên, có sự khác biệt lớn khi chúng ta:
– Chơi những trò đó trong không gian riêng tư của bạn bè và gia đình.
– Chơi những trò đó một cách tự nguyện trong các cuộc team building với công ty, nơi có các quy định kỹ lưỡng về sự đồng thuận, riêng tư và chia sẻ hình ảnh ra ngoài phạm vi cho phép.
– Chơi những trò đó trước hàng triệu khán giả xem truyền hình cả nước và mạng quốc tế.
Sự khác biệt giữa không gian riêng tư và công cộng chính là lý do khiến rất nhiều thứ chỉ đẹp và vui khi ở trong những giới hạn tương xứng. Việc đưa một trò chơi có tính nhạy cảm, kích dục – dù có sự đồng thuận – lên kênh truyền hình và mạng xã hội nơi khán giả đủ mọi lứa tuổi có thể tiếp cận là một lựa chọn thiếu cân nhắc.
***
CÂU VIEW BẰNG NHỤC DỤC
Bản chất của trò chơi lột đồ này, khi được biến tấu thành một chương trình truyền hình gameshow giải trí sẽ câu view khủng bởi Hiếu Thứ Hai là một ca sĩ có danh tiếng. Việc khiến một người nổi tiếng phải thoát y, phô bày cơ thể đương nhiên kích view.
Nó cũng tận dụng được yếu tố KỊCH TÍNH. Trò chơi lột đồ bản chất dựa vào sự tưởng tượng và dục tính khi chứng kiến cơ thể kẻ khác dần dần trở nên lõa lồ như trong một màn thoát y. Nó kích thích sự khoái trí, tò mò khi một yếu tố nhạy cảm và cấm kỵ được phép phô bày theo từng thang bậc, khiến sự khoái cảm được đẩy dần lên cao, tạo ra kịch tính.
Sự leo thang về kịch tính thuần túy với mục đích phơi bày cơ thể chính là yếu tố tạo ra sự khác biệt với các hình ảnh các diễn viên hoặc người mẫu để lộ da thịt vì mục đích nghệ thuật.
Vấn đề là, việc câu view bằng nhục dục như thế – dù có sự đồng thuận – nên giới hạn trong không gian riêng tư hay có thể dùng làm nội dung cho một chương trình truyền hình?
***
DA THỊT VÀ SỰ RIÊNG TƯ
Thử hoán đổi giới tính, thay Hiếu Thứ Hai bằng một sao nữ. Chúng ta có thể thấy việc một cô gái nổi tiếng bị lột đồ trong game show như vậy dù nhân vật chính OK nhưng khán giả sẽ khó chấp nhận. Nhiều khán giả thấy vui khi xem một gã đàn ông bị lột đồ nhưng sự vui đó sẽ thành phản cảm nếu đó là một cô gái. Cô ta sẽ bị chửi là kẻ thiếu liêm sỉ.
Tiêu chuẩn kép tức là da thịt đàn ông thì có thể dễ dàng đem ra để mua vui hơn da thịt phụ nữ vì suy nghĩ kiểu mặc định đàn ông “thực ra thích được như thế”, “da thịt đàn ông thì có sao”.
Sự riêng tư về cơ thể của đàn ông bị coi nhẹ từ khi còn nhỏ. Nhiều người che đậy cho cơ thể bé gái nhưng để bé trai tồng ngồng. Bộ phận sinh dục của bé trai đôi khi bị/ được đem ra chụp ảnh, cười đùa, trêu chọc, sờ mó, thậm chí nhiều bé bị búng chim như một cách thể hiện sự yêu thương (!).
Có lần, tôi bị chứng kiến một cuộc chơi mà các bạn nam bị dán lên người những mẩu băng dính. Các bạn nữ bị bịt mắt, buộc phải sờ mó đụng chạm cả vào những khu vực nhạy cảm để tìm. Không bạn nam nào biết trước khi xung phong tham gia mình sẽ bị đặt vào tình huống như vậy. Khán giả hò reo phấn khích khi thấy cơ thể các bạn bị quấy rối một cách trắng trợn. Tôi nhận thấy một bạn nam mím chặt môi, nhắm tịt mắt như chịu trận. Khi cuộc đua kết thúc, ai đó dưới khán giả hét lên: “Anh em sướng quá. GATO ghê”.
Cách đây không lâu, trong chương trình Hành Lý Tình Yêu, diễn viên Lâm Vĩ Dạ sau khi nếm bát phở một người chơi mang đến, đã sờ nắn bắp tay của chàng trai, khen “bắp ngon”, rồi sờ luôn… cả vào ngực của anh mà không hề xin phép.
***
QUẤY RỐI TÌNH DỤC VỚI ĐÀN ÔNG
Sâu xa của sự khác biệt khi nhìn da thịt đàn ông và đàn bà có lẽ bắt nguồn từ việc trong chế độ phụ hệ, cơ thể phụ nữ = phẩm hạnh. Thậm chí phẩm hạnh của họ được quyết định bằng ý chí nhục dục CỦA KẺ KHÁC. Khi cơ thể họ bị tấn công hoặc có nguy cơ bị tấn công, họ không trở thành nạn nhân mà trở thành tội đồ vì không bảo vệ được phẩm hạnh của mình. Đó là khi ta hỏi một nạn nhân: “Lúc đó cô mặc gì?”.
Với đàn ông, cơ thể = vũ khí. Vì thế, ta có thể thấy những anh chàng khoe chiến tích yêu đương và giường chiếu, khả năng “dùng tốn gái”. Giá trị đàn ông của họ được đo bằng khả năng ham muốn tình dục. Khi cơ thể họ bị tấn công, họ khó thanh minh và bị từ chối coi là nạn nhân vì logic sau: cơ thể của anh là vũ khí. Làm gì có chuyện kẻ có vũ khí lại không dùng nó để tấn công?
Vì đàn ông lúc nào cũng “muốn” nên không cần có khái niệm “đồng thuận”. Chính vì thế, nhiều comment quấy rối Hiếu cũng đến từ chính đàn ông. Họ không nhận ra đàn ông – và chính họ – đều có thể là nạn nhân khi tình dục KHÔNG có sự đồng thuận.
Và cũng chính vì cơ thể đàn ông bị coi là vũ khí và da thịt đàn ông bị coi nhẹ sự riêng tư nên những comment quấy rối tình dục cực kỳ thô tục với Hiếu cũng dễ được coi như sự đùa cợt vô hại.
Tóm lại, đài truyền hình có lẽ cần cân nhắc các ranh giới “riêng tư” và “công cộng” trong việc dùng yếu tố “nhục dục” để tạo nội dung chương trình. Đồng thời, đã đến lúc da thịt đàn ông cũng cần được tôn trọng như da thịt đàn bà. Và những comment quấy rối tình dục cần được coi là hành vi thiếu văn minh bất kể giới tính.
