9-8-2022
Thắc mắc này nảy sinh ở tôi khi báo chí ta đồng loạt đưa tin Đại tướng Hun Manet (con trai Thủ tướng Hun Sen), Phó Tổng Tư lệnh kiêm Tư lệnh Lục quân Quân đội Hoàng gia Campuchia dẫn đầu đoàn quân sự cấp cao Campuchia sang thăm nước ta mà nhìn quân hàm chỉ có 3 sao và hội đàm với đoàn Đại biểu Quân sự do Trung tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam dẫn đầu. Vậy là Hun Manet có cấp bậc ngang với Đại tướng Tia Banh (Tea Banh), Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia, mà xem ảnh thì Đại tướng Tia Banh là tướng 4 sao!
Trong khi đó, các trang báo tiếng Anh, trong đó có báo Việt Nam News và báo Campuchia đều ghi ông là Lt. Gen. hoặc Lieutenant General (Trung tướng) Hun Manet. Các báo Khmer Times, The Phnom Penh Post và trang của Bộ Ngoại giao Nhật Bản đầu năm nay đều đưa tin Lieutenant General (Trung tướng) Hun Manet thăm Nhật Bản. Như vậy, nếu đọc tin tiếng Anh thì có 2 ông Trung tướng hội đàm với nhau (theo Việt Nam News), còn đọc tin tiếng Việt thì ông Trung tướng Việt hội đàm vói ông Đại tướng Campuchia!
Ngoài ra, ta có thể đọc thấy trên báo VN cấp bậc Đại tướng Campuchia khác đều là 4 sao, như Đại tướng Niêng Phát hay Sao Sokha. Ông Niêng Phát (Neang Phat) năm 2012 đã là Đại tướng (4 sao), Quốc vụ khanh Bộ QP Campuchia khi thăm VN, năm 2019 ông được Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng VN cấp bằng TS và bây giờ giữ chức Quốc vụ khanh Thường trực Bộ Quốc phòng. Còn Đại tướng Sao Sokha (4 sao) là Phó Tổng Tư lệnh, Tư lệnh Hiến binh, Quân đội Hoàng gia Campuchia (báo Quân khu 7 online ngày 2-1-2018 lại gọi ông là Thống tướng!).
Hệ thống quân hàm cấp tướng của Campuchia có 5 bậc, từ 1 sao đến 5 sao. Nếu lấy chuẩn tên gọi tướng 4 sao là Đại tướng thì tướng 5 sao = Thống tướng; tướng 3 sao = Trung tướng; 2 sao = Thiếu tướng; 1 sao = Chuẩn tướng, tương tự cấp bậc tướng Mỹ.
Tìm hiểu quá trình thăng cấp của ông Manet, có một báo tiếng Việt cho biết: Ông được phong hàm thiếu tướng vào tháng 1-2011 ở tuổi 34. Hai năm sau đó, tháng 6-2013, ông được phong hàm trung tướng. Đầu tháng 3-2018, Trung tướng Hun Manet tạm thời kiêm nhiệm vị trí tham mưu trưởng RCAF (Quân đội Hoàng gia Campuchia), thay thế Tướng Kun Kim khi đó đang dưỡng bệnh. Giữa năm 2018, ông Manet được phong hàm đại tướng và được bổ nhiệm chức vụ quan trọng là quyền tổng tham mưu trưởng, đồng thời là phó tổng tư lệnh RCAF, vị trí quyền lực thứ hai trong Quân đội Hoàng gia Campuchia. Nói về quyết định phong hàm đại tướng đối với ông Manet, ông Tea Banh – thời điểm năm 2018 là phó thủ tướng kiêm bộ trưởng Bộ Quốc phòng Campuchia – tuyên bố điều này hoàn toàn dựa vào năng lực và kinh nghiệm của ông Manet chứ không liên quan gia thế.
Thông tin này lấy từ Wikipedia tiếng Anh. Riêng thông tin ông Manet được thăng cấp đại tướng năm 2018 thì Wikipedia dẫn theo một bài báo của The Phnom Penh Post ngày 2-7-2018. Nhưng thực ra báo này viết rằng Đại tướng Tea Banh nói rằng Trung tướng Hun Manet SẼ được phong hàm Đại tướng (4 sao) để xứng với cương vị mới là Phó Tổng Tư lệnh Quân đội Hoàng gia Campuchia, nhưng đã giật tít “Hun Manet giờ là tướng 4 sao”! Hóa ra tờ báo này cầm đèn chạy trước ô tô vì từ đó đến nay, không thấy có việc chính thức phong hàm Đại tướng cho ông, mà đến tận hôm sang thăm VN 7-8 vừa rồi, ông vẫn đeo quân hàm tướng 3 sao (Trung tướng).
