Jackhammer Nguyễn
5-4-2022
Khoảng sau năm 2000, trong một lần đến Đại học Thanh Hoa, Bắc Kinh, chúng tôi gặp giáo sư Đức. Tôi thành thật xin lỗi ông vì không nhớ họ của ông. Giáo sư Đức từng dạy toán ở Đại học Michigan của Mỹ, sau khoảng 10 năm thì ông hồi hương.
Giáo sư Đức nói với chúng tôi như thế này: Ông thủ tướng của các bạn cởi mở hơn Trung Quốc nhiều. Thủ tướng Việt Nam lúc đó là ông Nguyễn Tấn Dũng. Bình luận của giáo sư Đức về việc ông Dũng tuyên bố đối thoại trực tiếp với dân chúng Việt Nam về những vấn đề xã hội.
Một số người chúng tôi liếc mắt nhìn nhau. Chúng tôi không tin ông Dũng là người cởi mở. Riêng tôi thì tôi nghĩ ông Dũng, cũng như ông Nguyễn Bá Thanh sau này, thuộc nhóm cộng sản dân túy thì đúng hơn.
Nhưng cái nhìn của giáo sư Đức cũng có một giá trị của nó, vì nó nhìn từ bên ngoài, ở một chỗ đứng khác với chúng tôi. Năm 2021, ông Ted Osius, cựu đại sứ Mỹ tại Việt Nam công bố hồi ký, trong đó ông cũng nhìn ông Nguyễn Tấn Dũng, cùng nhóm của ông ấy, là những người thuộc phe cấp tiến, nghịch với phe ông Nguyễn Phú Trọng, được xem là bảo thủ.
Đã từng có những ý kiến cho rằng, nước Việt Nam cộng sản có thể cải cách để trở thành một xã hội cởi mở và tự do, nhanh hơn Trung Quốc. Có nhiều lý do ủng hộ cho ý kiến này, nhất là về quan điểm lịch sử, chẳng hạn như Việt Nam ảnh hưởng phương Tây nhiều hơn với thời thuộc địa Pháp từ giữa thế kỷ 19, rồi sau đó là một nửa đất nước phía Nam ảnh hưởng sâu sắc văn hóa và quan điểm thị trường của Mỹ trong suốt 20 năm.
Một nguyên nhân khác nữa đó là, đất nước Việt Nam nhỏ hơn Trung Quốc rất nhiều lần, cho nên nếu muốn thay đổi cũng dễ hơn nhiều. Trong lịch sử phong kiến của hai nước, dù cùng mô hình tập quyền rất cao, nhưng ở Việt Nam các vị hoàng đế ít hà khắc hơn. Không gian và văn hóa phương Nam có vẻ rộng mở, tự do hơn. Điều này thể hiện rõ nhất qua câu tán thán của sứ thần Ngô Thời Nhiệm vào thế kỷ 18, sau một lần sang sứ nhà Thanh, đã được ghi lại: “Thật may mắn là chúng ta sinh ra ở phương Nam”.
Gần đây, khi nước Nga xâm lăng Ukraine, có nhiều người lo ngại về sự tương đồng trong hai mối quan hệ Nga-Ukraine và Trung Quốc -Việt Nam. Sự lo lắng là hoàn toàn hợp lý trên bối cảnh chính trị, địa chính trị từ giữa thế kỷ 20 đến nay, nhưng về gốc gác chủng tộc, ngôn ngữ, Việt Nam khác Trung Quốc rất nhiều, không có sự gần gũi như Nga và Ukraine.
Người Nga và người Ukraine được xem như cùng một gốc, ngôn ngữ của họ rất tương đồng với nhau. Trái lại người Việt và người Hán khác xa nhau. 1000 năm bị người Hán đô hộ, có đến 60% từ ngữ Việt là gốc Hán, nhưng cấu trúc văn phạm của hai ngôn ngữ, cũng như những từ ngữ cơ bản nhất của cuộc sống là hoàn toàn khác nhau. Cho đến nay, những nghiên cứu về ngôn ngữ và chủng tộc cho thấy, người Việt gần với người Thái và người Khmer láng giềng hơn.
Trở lại với sự thay đổi từ mô hình cộng sản của hai nước. Việt Nam “mở cửa” sau Trung Quốc khoảng 8 năm. Trung Quốc trở thành một “cường quốc”, Việt Nam vẫn còn ì ạch là một quốc gia đang phát triển. Những con số về GDP, những hào nhoáng của Thượng Hải, Quảng Châu, Bắc Kinh … sẽ là một phản biện khó cãi cho ý kiến trên kia nói rằng Việt Nam dễ cải cách hơn. Thế nhưng đằng sau những tủ kính hào nhoáng ở Phố Đông, Thẩm Quyến … là gì?
Cũng xin được nhắc lại rằng, trước đại dịch Covid-19, cứ đến Tết âm lịch, ở Trung Quốc lại có cảnh công nhân xếp hàng mua vé tàu hỏa về quê. Cảnh này không khác Việt Nam bao nhiêu. Tức là sau mấy mươi năm công nghiệp hóa theo mô hình kinh tế thị trường, vẫn có rất đông những người nông dân Trung Quốc và Việt Nam làm thuê ở các thành thị, chứ không phải là công nhân đúng nghĩa.
Người viết bài này có dịp được đi một đoạn đường bộ dài, dọc sông Hoàng Hà, vào sâu bên trong nội địa Trung Quốc, vào những năm 2000. Khi chứng kiến những thị trấn đầy bụi than xung quanh Tây An, những túp lều bằng đất của nông dân vùng Hoa Bắc… cảm nhận rằng, giấc mộng Trung Hoa của họ còn xa lắm. Tôi không nghĩ rằng vùng đất đó sau 15 năm có thể thay đổi theo ý của ông Tập Cận Bình để trở thành như Trung Tây của nước Mỹ, kể cả như tình trạng suy thoái của Trung Tây như hiện nay.
Với những quan sát kể trên, tôi lạc quan rằng, Việt Nam vẫn có khả năng thay đổi để tiến tới một xã hội cởi mở, gần với mô hình phương Tây hơn là Trung Quốc, nếu muốn!
Hai diễn biến gần nhất có thể là sự xúc tác để tăng tốc sự thay đổi của Việt Nam, xa Trung Quốc hơn, và gần phương Tây hơn, đó là đại dịch Covid-19 và cuộc chiến Ukraine.
Sau đợt bùng phát dịch từ giữa năm 2021, Việt Nam bỏ cách chống dịch zero Covid “kiểu Trung Quốc”, mà theo kiểu phương Tây, trong đó vai trò quan trọng là vaccine phương Tây. Khi tôi viết những dòng này, thành phố lớn nhất Trung Quốc là Thượng Hải đã đi vào tuần lễ phong tỏa thứ hai, sau khi cả nước có vài ngàn người bị nhiễm virus. Ở Việt Nam không còn phong tỏa nữa, dù số người nhiễm virus cao hơn Trung Quốc. Người Trung Quốc vẫn nhất định không dùng vaccine của phương Tây dù chúng có hiệu quả hơn, trong khi ở Việt Nam, vaccine Trung Quốc chỉ được dùng ở giai đoạn đầu khi bị bất ngờ và thiếu thuốc.
Dịch Covid còn làm cho nhiều công ty ngoại quốc rút khỏi Hoa Lục, Trung Quốc cũng tự rào mình lại, đó là điều rất thuận lợi để Việt Nam thoát Trung.
Cuộc chiến Ukraine làm cho người dân Việt Nam, lẫn chính phủ thấy rõ sự tệ hại của hệ thống vũ khí Soviet ra sao, mà hệ thống này cũng chính là hệ thống của Bắc Kinh. Sự kiện này sẽ thúc đẩy Việt Nam tăng tốc tìm kiếm vũ khí phương Tây để thay thế. Điều đó có thể sẽ kéo theo những thay đổi từ Việt Nam.
Cả hai diễn biến đó dựa trên cái nền đang thay đổi của xã hội Việt Nam. Xã hội này dù hiện nay vẫn được điều khiển bởi những người được đào tạo từ Liên Xô cũ của hệ thống cộng sản, nhưng thế hệ trẻ không nhìn về Moscow hay Bắc Kinh để định hướng tương lai của mình, mà là Washington. Hiện có hàng chục ngàn thanh niên Việt Nam du học ở Mỹ, Úc, Tây Âu, nhưng không có bao nhiêu sinh viên đến Hoa Lục hay nước Nga để du học.
Sự thay đổi này cũng không quá khó về văn hóa, khi Việt Nam vốn là một trong những nước Á châu ảnh hưởng phương Tây mạnh mẽ nhất, qua hai thời kỳ thuộc Pháp và chiến tranh với người Mỹ. Hàng chục triệu người Việt được AstraZeneca, Pfizer, Moderna cứu giúp, sẽ không quên những người chế tạo ra chúng.
Xin lỗi. Nếu tác giả nhận định trong một xã hội cởi mở hay chế độ đặt quyền lợi
đất nước và dân tộc lên trên quyền lực của đảng thì đúng nhưng đối với chế độ
Cs.VN thì không vì thiếu thực tế, thậm chí là ảo tưởng.
Nếu mơ tưởng như tác giả thì điều kiện tiên quyết là phải xây dựng cho được nền
tảng chính trị thực sự dân chủ trước khi thoát Trung. Bởi vì khi đó, toàn dân VN.
mới có sức mạnh to lớn của sự đoàn kết để bảo vệ quyền tự quyết của dân tộc.
Còn không là chuyện viễn vông !
Trái lại, bài học Ukraine của VC.không phải như tác giả nghĩ đơn giản “tạo cơ hội”
mà là họ sẽ hô hào rằng hãy soi gương đó mà không được làm đàn anh nổi giận
như anh lớn Nga đã và đang “nổi giận” với Ukraine ?
Cho phép tớ được phản biện & góp 2 hào về bài này .
Trước hết hoan nghênh JN đã đưa ra những cảnh báo cần thiết
“Hiện có hàng chục ngàn thanh niên Việt Nam du học ở Mỹ, Úc, Tây Âu, nhưng không có bao nhiêu sinh viên đến Hoa Lục hay nước Nga để du học”
Có nghĩa Việt Nam các bác cần định hướng lại về du học . Đúng, đa số thanh niên các bác có đi du học ở các nước tư bản nhưng vẫn 1 lòng hướng về Đảng, và Bác Hồ . Nhưng nếu cân bằng lại chiều hướng du học, sai số ít xảy ra hơn .
Về chuyện vũ khí Mỹ & phương Tây, hiện giờ Đảng các bác có thể mua vũ khí chống khủng bố, biểu tình ở Anh & Israel. Để mua được Javelin hay Stinger, dân Việt Nam phải chống Cộng . Be it Việt Cộng, Trung Cộng hay ngày xưa là Nga Cộng, Mỹ sẽ cung cấp những vũ khí loại khủng cho bất cứ 1 lực lượng nào chống Cộng . Bin Laden ngày xưa chống Nga Cộng ở Afghanistan, được phát không Javelin, Stinger thế hệ I.
Các bác thắc mắc người Việt hải ngoại có về Việt Nam chiến đấu . Câu trả lời là nếu chống Trung Cộng, có thể họ sẽ biểu tình chống Mỹ . Nhưng nếu các bác đấu tranh vũ trang với Việt Cộng với mục tiêu lật đổ Đảng Cộng Sản, i dont see why not. Đọc tới đây, trí thức người Việt chắc sẽ nhảy nhổm như ngồi phải cá sặc .
Khuynh hướng gần phương Tây không có lợi cho sự sinh tồn của Đảng các bác . Tại sao ? Đọc lại tư tưởng Hồ Chí Minh dùm cái . Còn nếu viện cớ Marx-Engels-Lenin-Stalin cũng là phương Tây, well, ta cũng có thể nói tiếp nhận 1 cách có chọn lọc . Phạm Đoan Trang chọn lọc OTPOR để kiến tạo ra OCBOR là 1 ví dụ vừa sinh động vừa cụ thể .
Chuyện vaccines, nói thế nào nhẩy . Dân Việt mình nên kiss ý chí tự lực tự cường gút-bai. Kêu gào & ăn vạ có thể đã trở thành những dân tộc tính mới của dân mình .
“đằng sau những tủ kính hào nhoáng ở Phố Đông, Thẩm Quyến … là gì?”
Ít ra họ có những tủ kính hào nhoáng . Ở Việt Nam, mặt tiền & đàng sau nó là sêm xít, nhếch nhác & bệ rạc
“Việt Nam vốn là một trong những nước Á châu ảnh hưởng phương Tây mạnh mẽ nhất, qua hai thời kỳ thuộc Pháp và chiến tranh với người Mỹ”
Chính vì vậy mà đa số -nói cho rõ- dân trong nước đã đứng lên đánh đuổi cho bằng hết những chánh quyền độc tài thân phương Tây . Và các bác đang kính trọng & biện hộ cho những người đã không quản hy sinh đánh cho Mỹ cút Ngụy nhào, tất nhiên sát cánh cùng Trung Quốc mới làm được chuyện đó .
“VN có khuynh hướng đổi mới về tư duy và văn hóa cao hơn so với văn hóa kiểm soát chặc chẽ ở TQ”
Hahahaha, take a load of that xít. And you think tiến sĩ ở VN is bad. Mỹ này đào tạo khá chuyên môn, hổng nói bậy bạ được . Nói năng lộn ngành hóa lão Phúc nhà mềnh ngay tắp lự
Nếu hiểu về Địa chính trị, thì chuyện VN có chủ quyền độc lập, hoàn toàn tách khỏi Trung Quốc l;à điều không tưởng, VN giống như Bắc Hàn vậy, số phận phải là lá chắn cho Tàu thôi, trừ phi Tàu bành trướng quá, thì tự nổ thành nhiều mảnh, lúc đó các nước nhỏ mới thực sự được độc lập- Cứ coi gương Liên Xô- Nga- Ukraina…. thì biết….
Đồng ý phần lớn với ông Jackhammer Nguyễn, chỉ xin góp vài ý
1. Mức độ kiểm soát của độc tài toàn trị ở Trung Quốc hữu hiệu hơn ở Việt Nam. Ví dụ mãng xã hội và mạng internet ở TQ là mãng đóng nhưng ở VN lại là mãng cố đóng nhưng chưa đóng được.
2. Tinh thần tự cao dân tộc lớn hơn ở TQ so với ở VN. Độc tài toàn trị ở TQ đang dùng tự cao dân tộc như là một giá trị biện hộ cho việc họ cầm quyền là chính danh (bởi vậy mới xâm lấn biển Đông và gia tăng ảnh hưởng khu vực). Độc tài toàn trị ở VN thì nhu nhược khi nhắc đến tình thần dân tộc. Ví dụ như ngư dân bị tàu … tấn công mà nhà nước không dám chính danh chỉ mặt ai tấn công. Tôi nhớ có bài trên Tiếng Dân rất hay về việc nhà nước dùng “…” để tránh chỉ mặt TQ trong hành vi xâm hại chủ quyền VN.
3. Trung Quốc hiện đang đối mặt với áp lực bẫy thu nhập trung bình; trong khi áp lực đó Việt Nam chưa phải đối mặt. Tôi đồng ý là tình trạng xã hội và mức sống nông thôn là gánh nặng rất trầm trọng để TQ có thể trở thành một nước có thu nhập cao. Trừ trường hợp TQ thay đổi hệ thống kiểm soát toàn trị. Nhưng những tiêu đề nầy thì có thể chủ yếu là quá lý thuyết.
4. TQ có khoa học kỹ thuật cao. VN có khuynh hướng đổi mới về tư duy và văn hóa cao hơn so với văn hóa kiểm soát chặc chẽ ở TQ.
Nói chung tôi hay đọc bài của ông Jackhammer Nguyễn và chú ý về những phân tích trong các bài ấy. Quite interesting and intriguing articles – I enjoy reading them!
Cây tre Việt Nam ngả nghiêng về bạo lực.
Hoa hướng dương Ukraine hướng về mặt trời.
Danh hài Xuân Phúc không phải là Zelensky.
Người ta đang cố tình quên đi Alexandre de Rhodes.
Người ta đang kiên định chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Covid-19 và Ukraine không giúp gì cho xứ Đông Lào cả.
Nếu vũ khí của Trung Quốc cũng dỏm như Nga thì Việt Nam không có gì phải sợ, cái đáng sợ nhất là Việt Nam không có người nào như Zelensky
Vũ khí của TQ dĩ nhiên là “dỏm” hơn vũ khí của Nga vì họ mua của Nga, và “ăn cắp” kiểu mẫu của Nga, Mỹ rồi chế tạo ! Kinh nghiệm tổ chức, huấn luyện, vận hành, tác chiến… của quân đội TQ chắc chắn cũng “dỏm” hơn hẳn của Nga rất nhiều, vì mấy chục năm nay họ chỉ có một cuộc chiến duy nhất năm 1978 khi xua quân xâm chiếm phía Bắc Việt Nam. Và, họ còn một điểm rất, rất “yếu” là đa số quân nhân đều là con “một”, do chế độ một con của TQ nên rất nhát, rất sợ chết !
Nhưng, liệu ncq/csVN có thể tạo được thế toàn dân đoàn kết giữa những người dân trong và ngoài nước với nhau, và cùng với chính quyền chung tay chiến đấu chống quân xâm lược hay không ?! Đó mới là vấn đề cần bàn cãi !
Hiện tại, ncq/csVN chỉ lo cho đảng viên cấp cao, cho sự tồn vong của đảng cs hơn là lo cho sự toàn vẹn lãnh thổ, nền độc lập và quyền tự quyết của quốc gia, dân tộc…! Thậm chí, họ còn xem dân như kẻ thù mỗi khi người dân đứng lên đòi tự do dân chủ, công bằng xã hội…!