29-12-2021
Tiếp theo Phần 1 — Phần 2 — Phần 3
III) MỘT QUÃNG ĐỜI RIÊNG
Từ bài viết này trở đi, hồi ức mang dấu ấn cá nhân nhiều hơn, song thiển nghĩ, thân phận của một cá nhân bao giờ cũng gắn liền với xã hội mà anh ta đang sống. Vì thế không bao giờ có thể tách rời hai yếu tố con người và xã hội. Sự thành bại, vui buồn, sướng khổ của một cá nhân bao giờ cũng xuất phát từ mối liên hệ giữa anh ta và cộng đồng xã hội. Vì thế tôi vẫn hi vọng bạn đọc tìm thấy trong hồi ức riêng tư này những gì có ích lợi chung cho mọi người.
1) NHỮNG “PHÓ THƯỜNG DÂN”
Tháng 4.1982, khi tôi trở về với cuộc sống xã hội, bỏ lại sau lưng những năm tháng nhục nhằn, thì cũng là lúc quãng thời gian từ 30 đến 40 tuổi mà nhiều người cho là thời kỳ sung mãn nhất của một đời người cũng sắp kết thúc. Giống như một vận động viên đã dành gần trọn tuổi thanh xuân leo lên lưng chừng một ngọn núi cao và bỗng trượt tay rơi xuống đáy vực, năm 1982 ấy, tôi lóp ngóp bò lên theo đúng cụm từ mà nhiều người gọi là “bắt đầu từ con số âm”.
Không có hộ khẩu, không có quyền công dân vốn là những điều kiện tối thiểu dành cho một con người bình thường nhất trong xã hội, những người đồng cảnh ngộ với tôi phải phấn đấu cật lực, phải đổ mồ hôi, và cả nước mắt, để bù đắp lại sự hi sinh từ nhiều năm qua của bao nhiêu người thân trong gia đình. Nguyễn Đình Quang (1940-2020), một người bạn thân của tôi sau này, là một người như thế.
Trước 1975, Quang là Thiếu tá Chánh võ phòng của Trung tướng Lữ Lan, Tổng thanh tra quân lực VNCH. Sau 6 năm tù cải tạo trở về, anh đã gom tiền mua chiếc xích lô đạp, đạp kiếm từng đồng bạc nhỏ. Song lực bất tòng tâm, sau một thời gian, đạp không nổi nữa, anh bán chiếc xích lô, mua xe ép nước mía, nhưng không còn đủ tiền để gắn thêm chiếc mô-tơ, lúc ấy giá khoảng một chỉ vàng.
Những năm 1982-1983, theo lời một người bạn chung, nhà Quang nghèo đến nỗi vợ anh vì ăn không đủ chất dinh dưỡng mà sinh bệnh lao phổi. Lúc đó, tôi đang có một việc làm kha khá, túi có chút tiền (sẽ xin kể sau), thương bạn, thỉnh thoảng buổi chiều đi làm về, tôi vào chợ mua một ký thịt heo, ghé lại anh, nói dối rằng tôi được công ty chia cho 2 ký thịt, san sẻ cho anh một ký. Anh vui vẻ nhận lấy ký thịt, thật tình, không thắc mắc, không sĩ diện. Anh biết tôi mệt mỏi sau một ngày làm việc, kêu con gái ép cho tôi ly nước mía “cây nhà lá vườn”. Tôi nhớ mãi hình ảnh cô bé hơn 10 tuổi, gầy gò, kéo không nổi tay quay, phải đu cả người lên để có thêm sức nặng cho tay quay chuyển động.
Khoảng năm 1993-1994, Quang được xuất cảnh theo diện HO, bắt đầu những năm tháng cực nhọc trên xứ người. Về sau, khi có dịp gặp lại nhau, Quang kể rằng trong những ngày mới qua Mỹ, một hôm anh được người bạn cũ ở gần đó dẫn đi ăn sò ở một quán ăn trong thị trấn. Giữa bữa ăn, anh chủ quán người Mỹ lại hỏi chuyện chơi:
– Ở Việt Nam anh làm gì?
– Tôi là sĩ quan quân đội, đi tù cải tạo về.
– Ồ, tôi là cựu chiến binh Mỹ trong chiến tranh Việt Nam đây! Anh có việc làm chưa? Nếu chưa, anh đến làm với tôi cho vui
Thế là ngày hôm sau, Quang đến làm nghề công nhân cạy sò cho quán ăn đó, vớt vát chút thu nhập ban đầu cho gia đình.
Khoảng nửa năm sau, được tin người mẹ của anh ở quê nhà bị bệnh nặng, tôi đến thăm bà cụ. Từ lâu, người em gái của anh giấu những lá thư anh gửi về thăm gia đình, vì không muốn làm cho bà mẹ buồn thêm. Có mặt tôi, chị lấy một lá thư ra đọc, trong đó, Quang kể chuyện phải kiếm 2 job (việc làm) mới đủ sống, nửa khuya trên đường lái xe về nhà, lòng thật buồn vì nhớ quê nhà quay quắt. Người mẹ già nghe chưa hết lá thư đã khóc nức nở, tôi cũng không kìm được cảm xúc của mình.
Ở Mỹ, với những phấn đấu không ngừng, Quang đưa cuộc sống ngày một khá hơn, tìm được việc làm ở một hãng dầu khí, mặt khác lại được của “hoạnh tài” từ một hãng dầu khí khác. Theo lời kể của anh, hãng dầu khí này trả cho anh hàng tháng một khoản tiền 1.700 USD do một tình cờ, miếng đất trên có ngôi nhà của anh ở bang Louisiana nằm trên một túi dầu đang do hãng ấy khai thác. Đó là tính công tâm và thẳng thắn của người Mỹ, vì nếu họ không tự ý làm thế, anh cũng chẳng bao giờ biết mình có được cái may mắn đó.
Sau một thời gian khổ nhọc, gia đình Quang khá lên thấy rõ, con cái học hành nên người, bản thân anh cũng sống thanh thản hơn. Chỉ thương bà mẹ già đã không còn nữa! Khi còn sống, mỗi lần nhắc đến người con trai ly hương là bà khóc.
Một hôm Quang gọi tôi qua đường dây điện thoại, khoe rằng anh vừa sắm được một chiếc xe hơi mới. Ai cũng biết rằng anh em tù cải tạo khi xuất cảnh theo diện HO, những tháng năm đầu tiên, chỉ cần bỏ ra 2 -3 ngàn đô la là có được một chiếc xe hơi cà tàng làm chân bay nhảy. Vì thế, sắm được một chiếc xe hơi mới hơn 20 ngàn đô là điều đáng mừng, chứng tỏ bạn đã thoát qua thời kỳ gian khổ.
Nghe bạn báo tin vui, tôi đặt vấn đề:
– Chúc mừng ông, tôi muốn gửi đến ông một đề nghị, được không?
– Đề nghị gì ông cứ nói ….
– Tôi muốn ông mang chiếc xe ra garage gần nhà…
– Xe tôi mới toanh, ông bảo mang ra garage làm gì?
– Ông nhờ họ vẽ bên trong cửa xe hình ảnh một chiếc xích lô thật đẹp để đừng quên những ngày gian khó!!
Quang đáp lại đề nghị của tôi bằng một tràng cười dài bên kia đường dây viễn liên.
Với Nguyễn Đình Quang, tôi biết rằng chuyện xa quê hương đối với anh là điều bất đắc dĩ. Anh vẫn mang hoài một nỗi hoài hương sâu đậm nên vẫn thường về Việt Nam thăm nhà. Một hôm cô cháu gái gọi anh bằng cậu, nhà là nơi anh đến ở mỗi lần về thăm Việt Nam, gọi điện thoại cho tôi, hẹn tôi ra quán cà phê quen thuộc gặp cô vào sáng hôm sau.
Tôi giật mình vì cái hẹn bất ngờ này, không hiểu chuyện gì đang xảy ra với cô gái mà tôi chưa từng gặp mặt, song đúng giờ hẹn, cũng thử ra quán để xem cô này định gì đây. Vừa bước vào quán, tôi đã thấy Quang ngồi lù lù ở đó, hai đứa cười vang với trò đùa đó của anh. Những lần anh về thăm nhà, buổi cà phê cuối cùng của hai người bạn xa nhau nửa bán cầu bao giờ cũng thật bùi ngùi, bao giờ nắm chặt tay tôi, Quang cũng rưng nước mắt!
Những năm 2018-2019, sức khỏe Quang đã suy yếu nhiều, song anh là người duy nhất gọi điện báo cho tôi về cái chết của người bạn chung, rất thân với Quang (Nguyễn Phú Huấn).
Nhiều lần sau đó, anh chủ động gọi thăm tôi, giọng yếu ớt thấy rõ. Năm 2020, khi vừa đến Mỹ, tôi gọi cho Quang, con trai anh bắt máy trả lời, cho biết anh không còn nói được nữa. Mấy tháng sau, anh qua đời, để lại cho tôi một hình ảnh khó quên, hình ảnh gã cựu tù cải tạo gò lưng trên chiếc xích lô, mồ hôi trán chan hòa.
Cô bé gái con anh từng đu trên tay quay xe ép nước mía ngày nào, nay đã là một tiểu doanh nhân thành đạt, làm chủ một ngôi nhà trị giá hơn 700 ngàn USD trên đất Mỹ.
Mấy dòng hồi ức này là nén tâm hương gửi đến một người con đất Việt, rất yêu quê hương, khi sống chẳng thể dung thân trên xứ sở của mình, khi mất đi, phải gửi thân nơi xứ lạ quê người.
(Còn tiếp)
*******************************
TIÊN HỌC LỄ HẬU HOC VĂN trên Đất Việt
***********************************
http://phan-chau-trinh-library.online/loi-mo-dau
Đường Tròn BÙI TẤN & HOAN TRINH ..
*****************************
https://www.youtube.com/watch?v=3mfhYXrUhvw
Ca khúc Bỏ Trường Mà Đi của Cố nhạc sĩ Trần Đình Quân – Vị Thầy khả kính của Tất cả
chúng ta …. Cả MỘT THỜI PHAN CHÂU TRINH lại bừng sống dậy
Kính chúc Thầy yên nghỉ trong Cõi Vĩnh hằng .. ..
Hồn toán Thầy mang trong khối óc
Hồn thơ Cô ở trong trái tim
Chân truyền trao hết bao đời học
Sinh, em nhớ Thầy theo cánh chim
* * *
Bóng Thầy khẽ gọi tiếng quê hương
Dáng Thầy đứng thẳng đường trung trực
Bao dung thân ái vòng yêu thương
Euler chín điểm nối muôn đường
Lòng Thầy chắp được bao khác biệt
Phân hóa đàn em trong bốn phương
* * *
Tình Thầy rộng lượng như tình Mẹ
Thơ trải hồn thơ sao thiết tha
Nối vòng tay gọi em lắng nghe
Mái trường Hồn Nước, Người ru nhẹ
Hy Mã (1) trời xanh nhìn phương xa
Nỗi lòng thương nước thành viễn kiến
Gia tài di sản trao chúng ta
https://lh6.googleusercontent.com/-Xr6KK4C4ycc/TVo-e5sMK7I/AAAAAAAABAI/mWB1Mvyfpus/s248/thayBuiTan.jpg
Thầy BÙI TẤN dạy Toán năm đệ lục (lớp 7) thời Trung học Phan Châu Trinh – Đà Nẵng
Tiễn Thầy nỗi nhớ ngày hưu ấy
Hoa phượng giùm ta thân kính trao
Năm học ngày xưa bao kỷ niệm
Phương pháp Thầy trao làm móng xây.. ..
Đi vào kinh tế nền tri thức .. ..
Xin cám ơn Thầy sao lệ rơi.. ..
Bốn mươi năm ấy, bao em nhớ ?
Băng não quê người, em có hay ?
http://hanoiparis.com/img_fampays/11.jpg
Thầy Trần Đại Tăng (cũng là Nhà Thơ Trần HOAN TRINH) dạy Toán năm đệ nhị (lớp 11) thời Trung học Phan Châu Trinh – Đà Nẵng
Quê xưa bước tiến epsilon
Cấp số nhân, đây – ai đóng góp ?
Cấp số cộng, nhà – ai quên xây !
Mai sau có ghé qua Trường cũ
Hồn thơ hồn toán chu-văn-an
Hồn thơ hồn toán hồn chí-sĩ
Trao hồn yêu nước băng trinh ấy
Thành hồn thơ-toán bóng ai hay
Nguyễn Hữu Viện
1. Bút hiệu của Chí sĩ Phan Châu Trinh
*******************************
TIÊN HỌC LỄ HẬU HOC VĂN trên Đất Pháp
**********************************
Thương Nhớ Thầy Pierre Bézier
*********************
http://universite-digitale1.com/le-grand-maitre-pierre-bezier/
http://www.typogabor.com/Media/Bezier-courbes-anim.gif
Thế đã gần ba năm
Thời gian đẩy lùi dần vào quên lãng
Em vẫn nhớ Thầy
Dáng đứng chững chạc ngoài tuổi 80
Tiếp em trên bậc chân thang
Khu phố Quận 17 Paris sang trọng
Với nụ cười bao dung
Đầy tình nghĩa Thầy trò
Đầy tình bạn vong niên
Đầy tình cha con phụ tử trong đấy
http://rocbo.chez-alice.fr/Max/culture/bezier/img/bezier.gif
Thế đã gần ba năm
Niềm đớn đau chan hòa vinh hạnh
Lá thư báo tang gia đình Thầy gởi
Thầy đã thật sự đi xa rồi
Nhà Toán học – nhà Kỹ thuật – nhà Quản trị – nhà Thơ
Những đường cong Bézier
Những mặt cong Bézier thơ hóa các đường cơ khí vô hồn
Thành vẻ đẹp quyến rũ trên những chiếc xe BMW,
Mercedes, Ferrari, Honda, Toyota và muôn ngàn vật thể
Thành vẻ đẹp quyến rũ trên chiếc máy bay Boeing 777
Đang thống trị bầu trời Thế kỷ 21
Những đường cong Bézier những mặt cong Bézier hiện thực những con tàu vũ trụ
Những con tầu biển xuyên đại dương Nước Pháp đầu Thế kỷ 20
Hóa thân thành con tầu khổng lồ vượt không gian Airbus 380
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c6/Bezier_forth_anim.gif
Nhịp tim Thầy ngừng đập tháng gần cuối cùng Thế kỷ 20
Hồn Thầy trong những đường cong Bézier những mặt cong Bézier
Chợt nhòa chợt hiện trên đôi giày trượt tuyết của các nhà vô địch quán quân
Trên đôi giày patin trượt băng của các cặp nam nữ vô địch vũ băng thẩm mỹ
Thầy đã đi xa thật rồi
Như những đường cong những mặt cong Bézier
Vẫn thật gần thân thiết với mọi người trên hành tinh này
Nếu quả thật :
Vật lý Hiện đại + Paul Dirac = Thi ca
Để tìm ra đối vật chất tuyệt vời vô tận
Thì chắc hẳn ta có thể suy ra :
Thiết kế Công nghệ Hiện đại + Pierre Bézier = Thi ca
Để thế giới máy móc cơ khí thêm nhân tính nồng nàn tình người ấm cúng
http://www.mizuno.org/gl/bs/fig3b.jpg
Thầy đã cho em thật nhiều
Những chuyện kể ngày đầu Renault áp dụng
Sản xuất tự động tích hợp bằng máy tính CIM
Đi đầu trước cả General Motor
Thầy được Chủ tịch hãng này nghênh tiếp đón với tấm lòng trân trọng
Tiếng chuông nguyện Giáo đường Thánh Pierre và Paul
Ngân vang tha thiết tiễn hồn Thầy
Bài kinh cầu hồn của Vị Linh Mục
Không ai khác hơn là người học trò và là nhân viên cũ của Thầy
Kể lại kỷ niệm tình Thầy trò ấm cúng dưới mái trường CNAM Paris
Kể lại kỷ niệm lần phỏng vấn tuyển dụng tìm việc với Thầy
Nghe thấm thiết như tình học trò Tổng Thống Pháp Carnot đối với Thầy cũ
Rồi người Kỹ sư giã từ đời thường
Giã từ cạnh tranh kỹ nghệ không tiếc thương
Bước vào cuộc đời tu hành
Khoác áo chùng thâm đen
Trụ trì Giáo đường Thánh Pierre và Paul
Để rồi hơn 40 năm sau cử hành thánh lễ
Tiễn đưa Người Thầy cũ thân yêu về Miền Đất Chúa
Paul – nhà Toán học CADCAM và tôi
Cùng đọc kinh nguyện và hát thánh ca trong Giáo đường
Có những điều trùng hợp trùng phùng tình cờ rất lạ
Sáng nay Paul và em cùng đến tiễn đưa Thầy
Trong Giáo đường Thánh Pierre và Paul
Trong tháng ngày Pierre và Paul
Làm trong hai hãng xe hơi Renault
Và Citroen Peugeot cạnh tranh không thương tiếc
Ông Kỹ sư thiết kế Ôtô năm xưa trở thành Vị Linh Mục diù dắt Giáo đường
Cuộc đời tưởng như hạnh ngộ
Em duyên may học với Thầy
Em duyên may có tình Thầy trò và cả tình bạn vong niên
Khiến ấm lòng kẻ tị nạn lưu vong
Giữa Paris phồn hoa dễ bề tha hóa
Những chiều cuối tuần viếng thăm
Những cuộc triển lãm quốc tế MICAD CADCAM Paris
Hàng năm Thầy trò cùng đi dự
Và Thầy Vị khách qúy mời phát biểu trên diễn đàn danh dự
Khiến em hãnh diện vui lây
Người Thầy trẻ mãi không già với Tình yêu chân lý khoa học kỹ thuật
Ở tuổi 80 còn viết tập sách Toán CADCAM dày hơn 600 trang
Ở tuổi 85 còn tham dự Hội nghị Quốc tế do Đại học Bắc Kinh tổ chức
Ở tuổi 88 còn hăng hái giúp người học trò tổ chức Hội nghị CADCAM ở Hà Nội Sài Gòn
Vào năm tháng cuối cùng cuộc đời vẫn hăng say
Trong hoạt động với Tu Sĩ Pierre giúp người không cửa không nhà
Thầy đã cho em bài học lớn
Về mùa xuân bất tận cùng đạo đức làm Người
Thầy đã cho em những giờ phút ấm cúng bên tách cà phê tâm sự
Về vai trò Con người trong Cách Mạng công nghệ
Về kiếp nhân sinh …
Về Thế giới thần tiên Alice của Nhà Toán học Anh viết cho cô cháu gái
Về cả cầu thủ Zidane sau cúp bóng đá thế giới
Với tất cả lòng rộng lượng minh triết bao dung
http://abcmaths.free.fr/blog/uploaded_images/file-786178.JPG
Tiếng chuông nguyện ngân vang dồn dập
Giọt nước mắt Paul và em tự động vỡ dòng
Như bao người dự lễ táng trong Giáo đường
Tiếng đập cánh … tiếng vỗ cánh bầy chim bồ câu bay vút cao
Mầu hoa nắng nhạt mờ dần của ngày đầu đông
Hàng ngàn người tiễn đưa Pierre về nơi an nghỉ cuối cùng
Em chợt nhớ ngày tiễn đưa Cha em 24 năm về trước
Em chợt nhớ Người Thầy dạy Pháp văn đã mất 17 năm về trước
Chính Thầy và Cha đã mớm cho em những chữ Pháp đầu tiên
Đã cho em chìa khóa vàng
Để mở cửa vào nền Văn hóa và Văn minh Pháp
Để phát hiện tâm hồn Pierre Bézier
Để khám phá một tâm hồn cao đẹp
25/11/1999 – 17/07/2002
http://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg
TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT
https://www.youtube.com/watch?v=EbxIxBcT4AI
Phan văn Hưng hát Sẽ Có Một Ngày, phổ thơ Nguyễn Chí Thiện
Sẽ Có Một Ngày
(trích Ngục Ca)
Sẽ có một ngày con người hôm nay
Vất súng, vất cùm, vất cờ, vất Đảng
Đòi lại khăn tang, xoay ngang vòng nạng
Oan khiên!
Về với miếu đường, mồ mả, gia tiên
Mấy chục năm trời bức bách lãng quên
Bao nhiêu thù hận tan vào hương khói
Sống sót trở về phúc phận an thân
Kẻ bùi ngùi hối hận
Kẻ kính cẩn dâng lên
Này vòng hoa tái ngộ
Đặt trên mộ cha ông
Khai sáng kỷ nguyên tã trắng thắng cơ hồng!
Sẽ có một ngày con người hôm nay
Vất súng, vất cùm, vất cờ, vất Đảng
Đòi lại khăn tang, xoay ngang vòng nạng
Oan khiên!
https://www.youtube.com/watch?v=ffvE1MzFNFE
Sẽ Có Một Ngày (T. Nguyễn Chí Thiện – N. Phạm Duy) – Duy Quang
76 vues20 mai 2020
Tiếng mục đồng êm ả
Tình quê sẽ ngân nga
Thay tiếng quốc tế ca
Bằng tiếng diều cao vút
Trong chiều tà
Trên nền trời bao la …
Trên nền trời xanh lơ .
http://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg
TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT
Như bác nói, những câu chuyện mang tính cá nhân nhiều. Nhưng không sao, bác cứ kể tiếp đi. Sau gần năm mươi năm nhìn lại, người đọc cũng nhận thấy có nhiều điều nên đọc đấy .
CS không bao dung nổi nhau, làm sao bao dung đồng bào?
Họ chỉ trung thành với lý luận đấu tranh giai cấp
Đẻn ta là Đẻn nhân văn, trí tuệ. Béc ta là ngừ ” béc Hồ 1 tình iu bao la” . Trí théc xhcn ta mông mênh tình ngừ, nước mắt luôn trực rơi với những cảnh đời.
Có nước nào như nước Đẻn thía này hông. Sám hối đi nghen