Jackhammer Nguyễn
12-4-2018
Sáng thứ Tư, ngày 12/5/2021, dân biểu Liz Cheney, dân biểu của đảng Cộng hòa từ bang Wyoming, bị các đồng viện Cộng hòa loại ra khỏi vị trí lãnh đạo Đảng bằng một cuộc bỏ phiếu nội bộ.
Bà Cheney là con gái cựu Phó tổng thống Dick Cheney thời tổng thống Bush và là nhân vật lãnh đạo thứ ba của đảng Cộng hòa tại Hạ viện. Bà là người cùng 9 đồng viện cộng hòa khác, bỏ phiếu thuận cho việc luận tội cựu tổng thống Trump hồi tháng 1/2021, sau cuộc bạo loạn 6/1, trong đó các ủng hộ viên của ông Trump nghe theo lời kêu gọi của ông, tấn công điện Capitol, trụ sở Quốc hội Hoa Kỳ.
Trước ngày bị truất phế khỏi vị trí lãnh đạo đảng, bà Cheney cảnh báo đảng Cộng hòa bằng một bài diễn văn rất xúc động tại Hạ viện Hoa Kỳ.
Bà nói rằng, những tuyên bố dối trá của ông Trump về chuyện ông bị gian lận trong cuộc bầu cử hồi tháng 11/2020, là sự đe dọa nguy hiểm cho nền dân chủ Mỹ. Bà cũng nói rằng, nếu Đảng Cộng hòa cứ nghe theo các lời dối trá ấy, sẽ bị ông Trump lôi ngược ra khỏi dòng chảy chính trị của quốc gia.
Trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 3/11/2020, ông Trump thua ông Biden nặng nề, với hơn 7 triệu phiếu phổ thông. Một số bang truyền thống cộng hòa là Georgia và Arizona lại bầu cho ông Biden. Ông Trump và các đồng minh hô hoán là bị gian lận, rồi thưa kiện khắp nơi, với hơn 60 vụ kiện từ tòa cấp tiểu bang cho tới Tối cao Pháp viện, nhưng đều bị bác bỏ vì không có bằng chứng.
Bộ Tư pháp dưới quyền ông Trump cũng nói rằng, cuộc bầu cử là công bằng, không có gian lận phiếu bầu trên diện rộng. Vài trường hơp bầu cử gian lận, như người chết đi bầu, lại là cử tri bầu cho ông Trump.
***
Sau khi bị phế chức, bà Cheney tuyên bố với các nhà báo rằng bà sẽ làm tất cả những gì có thể, để ngăn chặn ông Trump, cũng như bà luôn hành động theo những nguyên tắc đạo đức và giá trị Ccộng hòa.
Đứng đầu việc bãi chức bà Cheney là ông Kevin McCarthy, dân biểu từ California. Ông McCarthy viết một bức thư gửi cho đồng viện hôm thứ Hai 10/5/2021, nói rằng bà Cheney cứ mãi chỉ trích ông Trump là không đúng, vì Đảng phải tiến lên.
Theo phân tích của hãng tin NBC, thì ông McCarthy có nhiều mâu thuẫn trong bức thư này. Thứ nhất, bà Cheney chẳng để ý gì đến ông Trump sau khi ông ta rời Tòa Bạch Ốc, bà chỉ trả đũa khi ông ta tấn công bà. Thứ hai, ông McCarthy nói rằng, đảng Cộng hòa nên dồn sự chú ý vào chương trình nghị sự của phe Dân chủ đa số, trong khi đó lại nói bà Cheney bị phế chức vì chỉ trích ông Trump.
Một trong số ít đồng viện Cộng hòa bênh bà Cheney là dân biểu Adam Kinzinger, từ bang Illinois. Ông Kinzinger nói rằng, sự thật không thể đồng hành cùng dối trá được.
Sau khi được tin bà Cheney bị phế chức, ông Trump ra tuyên bố, nói bà Cheney là một loại người cay nghiệt và gớm ghiếc (bitter and horrible).
Việc đa số các dân biểu Cộng hòa đồng ý bãi chức bà Cheney, có hai lý do. Thứ nhất, họ đồng ý với ông Trump về thuyết âm mưu của ông ta, rằng ông ta bị gian lận trong cuộc bầu cử. Thứ hai, họ sợ rằng nếu họ loại ông Trump ra thì sẽ mất nhóm cử tri cuồng nhiệt của ông ta và như vậy họ sẽ thua trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2022.
Tiêu biểu cho lý do thứ hai này là Thượng nghị sĩ Cộng hòa Linsey Graham từ North Carolina. Ông Graham nói rằng, nếu không có ông Trump thì Đảng không thể thắng được.
Nhưng các đảng viên Cộng hòa ôn hòa lại nói rằng, việc loại bỏ bà Cheney sẽ làm cho một số đông cử tri Cộng hòa có học thức, nhất là phụ nữ, sẽ không quay trở lại với Đảng sau khi họ rời bỏ Đảng. Đa số những người này đã chuyển qua bầu cho đảng Dân chủ hồi tháng 11/2020.
Trước ngày bỏ phiếu loại bà Cheney, khoảng 100 nhân vật Cộng hòa tuyên bố, họ có thể thành lập một đảng mới.
Như vậy việc loại bỏ bà Cheney thể hiện sự phân cách của xã hội Mỹ chuyển dịch vào nội bộ đảng Cộng hòa. Sự phân cách này vốn ngày càng sâu sắc trong một thập niên vừa qua, với các vùng đô thị, các tiểu bang giàu có, có khuynh hướng bầu cho đảng Dân chủ; trong khi các vùng quê lạc hậu và bảo thủ bầu cho đảng Cộng hòa. Nay sự phân cách trong nội bộ đảng Cộng hòa là nhóm cử tri có học thức và trung thành với lý tưởng Cộng hòa bị ra rìa, so với số đông ủng hộ Trump.
Nhưng lý tưởng Cộng hòa là gì? Có thể nói đơn giản vài điều như là chủ trương một chính phủ nhỏ, sự độc lập của cá nhân so với nhà nước,… Đảng Cộng hòa chính là đảng dẫn đầu công cuộc giải phóng nô lệ trong cuộc nội chiến trước đây ở Mỹ, nhưng trớ trêu thay, hiện nay các nhóm có khuynh hướng phân biệt chủng tộc lại là cử tri ruột của Đảng này.
Với sự thay đổi nhanh của xã hội, cộng với dịch bệnh, làm cho những nhu cầu thiết yếu mới xuất hiện, chẳng hạn như hệ thống an sinh xã hội trong tình trạng việc làm bị mất, sự tôn trọng người đồng tính, người thiểu số, bình đẳng nam nữ, bảo vệ môi trường… Những thay đổi này hầu như được phe cấp tiến, hoặc phe trung dung của đảng Dân chủ thúc đẩy.
Bà Amy Davidson Sorkin, một cây bỉnh bút của báo New Yorker, viết rằng, đảng Cộng hòa không còn gì để làm nên toàn làm chuyện nhảm. Chẳng hạn như, bà Marsha Blackburn, Thượng nghị sĩ Cộng hòa, nói rằng chương trình giữ trẻ từ 3-4 tuổi của chính phủ (có từ năm 1974), vừa được ông Biden đề cập, có liên quan đến … chế độ toàn trị của Liên Xô. Dân biểu McCarthy thì nói, các chương trình môi trường của ông Biden sẽ kiểm soát việc người Mỹ ăn thịt nhiều hay ít…
Bà Sorkin bình luận trước khi bà Cheney bị bãi chức, nếu không hẳn bà sẽ viết là, đảng Cộng hòa không còn chuyện gì để làm nên quay sang … thanh trừng nội bộ.
_______
Tham khảo:
https://www.bbc.com/news/world-us-canada-57090202
Qua bài viết ngắn ,tác giả đã giúp chúng tôi có những thông tin cốt lõi về hiện tình đảng Cộng hoà Mỹ . Giống hầu hết bạn hữu , người thân , bản thân chúng tôi từng ” thích” tổng thống Trump , vì trong nhiệm kỳ , ông đã làm cho vấn đề biển Đông có những bước chuyển quan trọng , hợp luật pháp , thực tiễn và có ” mẫu số chung ” với Việt nam . Bây giờ , ông không giữ chức , chúng tôi không có ý đảo ngược , vì đạo lý làm người ! Có điều , với thời gian , mọi giá trị , sự vật phải đổi dời , khiến chúng tôi ngày càng nhận ra , ở tổng thống Trump , tiếc thay còn có những điều đáng lẽ không nên hành xử trên cương vị một nguyên thủ quốc gia , mà là quốc gia số một của nền dân chủ thế giới ! Việc ông không trưng được bằng chứng đúng quy định pháp luật tố ” gian lận bầu cử ” . Trong chống dịch cúm từ Vũ Hán , ông không thực hiện theo khuyến nghị của ngành chuyên môn . Hành vi của ông , khiến dấu hỏi đặt ông có liên quan trong vụ biểu tình bất ổn ở điện Capitol là khả dĩ …Tất cả , chẳng những làm ảnh hưởng đến nội tình Mỹ , mà xa hơn , còn làm thiệt hại đến nền dân chủ . Không loại trừ có sự khác biệt , nhưng dưới mắt không ít người dân,họ bắt đầu cảm thấy ” hởi ôi ” trước thực tế ” mắt thấy , tay nghe”, so với ” lời rao giảng ” có cánh về nền dân chủ nói chung và Mỹ . Nhiều người còn lo , không khéo , ngay cả nước Mỹ , nếu không cải sửa kịp thời , vai trò đẫn dắt thế giới sẽ bị ” sang tay “qua kẻ ” quỷ quyệt ” mà thế giới không ai muốn , trong đó “đau đáu” nhất là người Việt và Đông nam Á!