23-4-2021
Dư luận vô cùng phấn khởi với kết quả của công cuộc đốt lò. Thậm chí các số đo có vẻ rất khoa học về cảm nhận chống tham nhũng (như Papi mới được công bố vừa qua) dường như cho thấy ‘việc “kiểm soát tham nhũng trong khu vực công” là lĩnh vực cải thiện mạnh mẽ nhất của PAPI 2019. Ở cấp quốc gia và cấp xã, tỷ lệ người dân cho rằng tham nhũng có xu hướng giảm cao hơn so với tỷ lệ năm 2018 khoảng 5%.’ [1]
Rồi dư luận rất băn khoăn với việc vào ngày cá tháng Tư 2021 và đúng một tuần, trước khi bị bãi nhiệm, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng ký cho FLC làm sân golf trên diện tích 174ha mà dư luận cho là rừng thông 50 tuổi, liệu có phải là tham nhũng “vét” trước khi nghỉ hay không? Chính phủ lên tiếng giải thích [2] không phải, không phải! Bài của Nguyễn Anh Tuấn phản biện lại lời giải thích này rất hay [3].
Không những thế vụ xử cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng và thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa vài ngày qua cũng gây ra những ý kiến xôn xao trái chiều nhau (tuyệt vời quá quan to đến mấy cũng không tha; kinh khủng quá, toàn bọn quan to tham nhũng và không biết bà Thoa có “ngoan ngoãn” theo gương Trịnh Xuân Thanh về “đầu thú” hay không;…).
Lại còn cái ông Vũ Nhôm, giám đốc công ty bình phong của Bộ Công An, vừa khai trước toà ông đã đút cho một ông to ở Bộ nửa triệu $ (chỉ bằng 1/6 của 3 triệu $ cho Bộ trưởng Son trong vụ AVG) cho ông N.D.L Phó Tổng cục trưởng Tổng cục tình báo Bộ Công An [4] làm cho dư luận không thể hiểu ông đốt lò có đốt hết bọn chúng hay không? Đốt lò có hiệu quả không?
Đại loại có 2 cách tiếp cận đến chống tham nhũng:
1) Theo cách CAN THIỆP, tức là điều tra sau khi sự việc đã xảy ra và trừng phạt những kẻ tham nhũng [đả hổ-diệt ruồi hay đốt lò] và:
2) Theo cách quản trị tức là làm NẢN LÒNG các quan chức để bớt tham nhũng, loại bỏ cơ hội tham nhũng. Có thể nói phong trào đốt lò (nhốt quyền lực vào cơ chế; không cần, không dám tham nhũng,…) chủ yếu là cách 1 và một phần cách 2 chủ yếu nhắm vào CÁC CÁ NHÂN.
Đáng tiếc có vô vàn nghiên cứu cho thấy rằng cả cách 1 và cách 2 đều THẤT BẠI trong trường hợp tham nhũng mang tính HỆ THỐNG và TỔ CHỨC.
Vấn đề tham nhũng ở Việt Nam lại chính là tham nhũng mang tính hệ thống và tổ chức, tức là các tổ chức thối nát đẻ ra những cá nhân tham nhũng và làm cho tổ chức càng thối nát hơn và các quan chức trong tổ chức ấy càng tham nhũng hơn. Đấy là một vòng luẩn quẩn, tống một con hổ vào lò tức thời rất được lòng dân (và PAPI đo cảm nhận của người dân thấy đúng như vậy) song ĐÁNG TIẾC nó chỉ là lấy dầu cù là xoa chữa bệnh ung thư mà thôi; hệ thống sinh ra bọn tham nhũng: đốt được một con hổ thì nó sinh thêm 3-4 con mới nhiều kinh nghiệm hơn!
Đối với loại tham nhũng hệ thống và tổ chức này, CÁCH HỮU HIỆU NHẤT là phải phát triển Hệ thống Liêm Chính Quốc gia (NIS-National Integrity System) gồm nhiều trụ cột thể chế [5] mà trong đó 4 thể chế cốt lõi là:
1) Luật trị (rule of law) hay nhà nước pháp quyền hay thượng tôn pháp luật với ý là không ai, không tổ chức nào được ngồi xổm trên pháp luật cả, vi phạm luật đều bị xử nghiêm minh;
2) Tư pháp độc lập [để xử và trừng phạt những kẻ vi phạm luật đảm bảo cho luật trị được thi hành];
3) Nền báo chí tự do;
4) Xã hội dân sự sôi động, lành mạnh.
Tại Việt Nam, xét cả 4 nhân tố này và các nhân tố khác của NIS như Hội đồng Bầu cử (độc lập lo việc tổ chức bầu cử), CÁC ĐẢNG CHÍNH TRỊ, được nêu trong cách tiếp cận toàn diện tại [5], đáng tiếc là THIẾU TẤT CẢ.
Bản thân hệ thống cố ý cản trở các nhân tố này phát triển để ĐẢM BẢO ĐỘC QUYỀN LÃNH ĐẠO của mình!
Thế thì làm sao mà CHỐNG THAM NHŨNG ĐƯỢC!
Dẫu cho việc bôi dầu cù là đó có thể làm cho dân khoái chí, phấn chấn, làm cho các số đo rất có vẻ khoa học và rất quan trọng như PAPI gây phấn khởi (và các vị lãnh đạo thích khoe các thành tích như vậy lắm) nhưng KHÔNG CHỮA ĐƯỢC BỆNH UNG THƯ THAM NHŨNG ĐANG HUỶ HOẠI ĐẤT NƯỚC.
PHẢI XÂY DỰNG HỆ THỐNG LIÊM CHÍNH QUỐC GIA thì mới chống được tham nhũng (nhưng như thế nó đòi ĐCSVN phải thật dũng cảm VÌ DÂN THẬT để sửa hệ thống). Ông Đốt Lò có dám làm không? Đấy mới là câu hỏi sống còn ông ạ.
[1] http://thoibaotaichinhvietnam.vn/…/kiem-soat-tham-nhung…
[2] https://baochinhphu.vn/…/Xung-quanh-viec-phe…/428819.vgp
[3] https://www.facebook.com/nguyen.anh.tuan8690
[4] https://thanhnien.vn/…/nguoi-bi-cao-buoc-nhan-qua-cua…
[5] https://www.transparency.org/…/NIS_AssessmentToolkit_EN…
NIS:
trong menu tiệc dân chủ dự phóng (projected), ông giấu đi món quan trọng nhất, là yếu tố cốt tử cho phép ra đời, tồn tại các món còn lại,
rồi ông cho nó một password (NIS) dẫn tới nội dung chi li nằm trên FB, thứ chi tiết chuyên môn vĩ mô chưa cần ở đây.
Những người không “chơi” fb là không vô được để đọc.
Vậy tại sao không mô tả ngay tại đây những nét cốt lõi của NÓ :
là một quốc hội đa đảng, có đối lập, gồm thành viên chuyên nghiệp lập pháp phi chính quyền, phi quân đội phi công an;
một tổ chức lập pháp dựa theo mô hình tiến bộ của nhiều nước dân chủ trên thế giới,
ra đời thực sự của dân, do dân, vì dân; được toàn dân bầu lên bằng lá phiếu thật sự phổ thông, trực tiếp và kín?!
Đã nói thì dám nói tới cùng, đừng thập thò lo sợ, quanh co lấp ló, dùng mã số, mật khẩu “che giấu” điểm then chốt làm chi?
Nên thẳng thừng đặt món nầy trên menu với số thứ tự đầu tiên, đẩy tất cả các số đã có xuống một bậc, và tổng số có 5 món!
Tại sao người ta nói quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất là vì thế.
Nó đẻ ra Hiến Pháp chính danh.
Hiến Pháp đặt định ra luật pháp, và là cái hồn của bộ máy cai trị danh chánh ngôn thuận mà toàn dân phải sống theo tinh thần và lời văn của nó, và chấp hành mệnh lệnh của nhà nước tôn trọng nền pháp trị,
để cùng đưa đất nước tiến lên với cộng đồng thế giới.
Không phải thứ cuốc hội giả cầy, và hién pháp hữu danh vô thực bị giam vào lãnh cung!
PHẢI XÂY DỰNG HỆ THỐNG LIÊM CHÍNH QUỐC GIA, một cắc tiền rách liêm chính còn không có nổi, nhưng KHẨU HIỆU là: tất cả tất tần tật đảng bộ đều TRONG SẠCH VỮNG MẠNH.
Chính xác đây là hệ thống lưu manh, cái xác lãnh tụ cũng lưu manh, mộ phần của quý tộc đảng cũng lưu manh, trong từng lời nói cũng như hành vi trong cả giấc ngủ.
Chưa có con sâu mọt ngàn tỷ nào được vinh dự đi gặp bác hồ sau 2-9-1969. Phải bắn bỏ ngay tại lăng ba đình thì chắc chắn sẽ hạ nhiệt tham nhũng.
Mới năm ngoái, ca tụng chủ nghĩa tư bửn còn là biểu hiện của “tự diễn biến, tự chuyển hóa”, năm nay đã không còn . Chỉ chờ bác Trọng nghỉ, giới tham nhũng lên nắm quyền sẽ dẹp cái lò và loại tham nhũng ra khỏi những hành vi mang tội . Thía là xong .
Chiện tham nhũng, nói cho cùng, cũng từ đám sư Nam Tông. phát minh của IDS & tiến sĩ Nguyễn Quang A, sao nỡ hắt hủi chúng thía ? Con mình cũng có đứa trọng đứa khinh ?
Trong bài của Gió Bấc, blog RFA “Ai muốn phẩn biện hãy nhìn Báo Sạch” Tớ đã còm rất chính xác rằng tác giả đừng đánh đồng cá mè một lứa, thì hôm nay hiện rõ phản biện của đồng chí Quang A và Nguyễn Đình Cống. Hehe
Đốt lò cái não trạng của ông ấy đã rồi nói chuyện tiếp.