Hiếu Bá Linh, biên dịch
19-04-2021
Đại học Phúc Đán của Trung Quốc sẽ được xây dựng chi nhánh tại Budapest theo ý muốn của chính phủ Hungary. Quy chế của nó nêu rõ rằng, giảng viên và sinh viên có nghĩa vụ tuân theo các mục tiêu giáo dục của Đảng Cộng sản Trung Quốc và tôn trọng “các giá trị xã hội chủ nghĩa cơ bản”.
Trong vài năm nữa, thủ đô của Hungary có thể trở thành địa điểm của một trường đại học của Trung Quốc trong nội địa của Liên minh châu Âu (EU). Nếu mọi việc trôi chảy theo ý muốn của Thủ tướng theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu Viktor Orbán, Đại học Phúc Đán của Thượng Hải sẽ mở một chi nhánh ở phía nam thủ đô Budapest vào năm 2024, với khoảng 5.000 sinh viên và 500 giảng viên. Chính quyền thành phố Budapest phản đối dự án lớn này.
Trên thực tế, không rõ Hungary và Budapest có lợi thế gì về việc Đại học Phúc Đán mở rộng ra nước ngoài. Chi phí lớn đáng kinh ngạc để xây dựng khu trường đại học là lấy từ tiền thuế của người dân Hungary, ước tính khoảng 540 tỷ forint (1,5 tỷ euro). Nhà nước Hungary đảm nhận chi phí xây dựng này với sự hỗ trợ của khoản vay từ ngân hàng phát triển nhà nước Trung Quốc với các điều kiện thị trường hiện tại. Việc xây dựng được thực hiện bởi các công ty Trung Quốc, họ mang theo vật liệu xây dựng của chính họ cũng như nhân công. Hungary cung cấp miễn phí khu đất trị giá 800 triệu forint (2,2 triệu Euro).
Giảng dạy với những điều cấm kỵ
Đúng là Đại học Phúc Đán, với các ngành học về quan hệ quốc tế và các bộ môn kinh tế, là một đại học có vị thế quốc tế. Nhưng nó không phải là một đại học mà việc giảng dạy và nghiên cứu được hưởng tự do. Quy chế của nó nêu rõ rằng, giảng viên và sinh viên có nghĩa vụ tuân theo các mục tiêu giáo dục của Đảng Cộng sản Trung Quốc và tôn trọng “các giá trị xã hội chủ nghĩa cơ bản“.
Các chuyên gia về Trung Quốc ở Hungary không nghĩ rằng, chi nhánh Đại học Phúc Đán ở Hungary sẽ góp phần vào việc truyền bá chủ nghĩa Mao, một kiểu chủ nghĩa cộng sản của Trung Quốc. Chắc chắc là Trung Quốc không hướng tới một sự truyền bá kiểu cũ về ý thức hệ, nhưng rõ ràng là Trung Quốc đang cố gắng thành lập một cơ sở đại học có tầm quan trọng không hề nhỏ ở nội địa châu Âu. Cũng rõ ràng là các chủ đề như sự đàn áp người Duy Ngô Nhĩ hay các nhà dân chủ ở Hồng Kông và nhân quyền là điều cấm kỵ ở một trường đại học như vậy. Điều đó là hoàn toàn phù hợp với khí chất của nhà chuyên chế Orbán. Năm 2019, ông ta đã xua đuổi trường Đại học Trung Âu (Central European University – CEU) rất nổi tiếng đến Vienna – Áo.
Ngăn chặn dự án lớn
Ngoài ra, đại học này sẽ nằm trên một khu đất đã được dành để xây dựng các ký túc xá sinh viên – một trong số ít dự án mà chính phủ Orbán đã đạt được thỏa thuận với Hội đồng thành phố Budapest vốn được lãnh đạo bởi phe đối lập, kể từ cuối năm 2018.
Nhưng bây giờ có vẻ như khu ký túc xá sinh viên phải nhường chỗ cho trường đại học Trung Quốc. Thị trưởng Budapest là Gergely Karácsony (thuộc Đảng Xanh cảnh tả) tuyên bố phản đối. “Chính phủ Orbán muốn phục vụ lợi ích kinh tế và chính trị của Trung Quốc để gây tổn hại cho hàng nghìn sinh viên Hungary“, ông viết trong một thông báo hôm thứ Bảy 17/7.
Trước đó, cũng vì trường đại học này, Karácsony đã đe dọa ngăn chặn một dự án thanh thế khác của Orbán, xây dựng một sân vận động lớn cho Giải vô địch điền kinh thế giới năm 2023. “Chúng tôi sẽ không giao một mét vuông nào của khu đất dành cho ký túc xá sinh viên“, ông khẳng định hôm thứ Bảy.
