Joaquin Nguyễn Hòa
12-2-2021
Ngày thứ ba của phiên tòa xét xử ông Trump ở Thượng viện diễn ra hôm thứ Năm, ngày 11/2/2021. Các công tố viên của đảng Dân chủ kết thúc phần trình bày cáo trạng của mình.
Dân biểu Jamie Raskin (bang Maryland), trưởng nhóm công tố nói rằng, ông Trump sẽ là mối đe dọa cho tương lai nước Mỹ nếu ông ta không bị kết tội. Ông Raskin đặt câu hỏi: Quý vị có dám đặt cược trên sinh mạng của các cảnh sát bảo vệ Capitol hay không? Có dám đặt cược trên chính sinh mạng và sự an toàn của quý vị và gia đình không? Quý vị có dám đặt cược trên tương lai nền dân chủ của chúng ta hay không?
Ông Raskin nhấn mạnh: “Tổng thống Trump đã tuyên bố hành vi của ông ta là hoàn toàn phù hợp. Vì vậy, nếu ông ta trở lại làm tổng thống và kích động bạo loạn xảy ra một lần nữa, sẽ không có người nào đáng trách, ngoại trừ chính chúng ta”.
Dân biểu Joaquin Castro (bang Texas) có bài phát biểu khá ấn tượng. Ông nói rằng, vụ tấn công vào Quốc hội Hoa Kỳ đã làm suy yếu nghiêm trọng vị thế của Mỹ ở nước ngoài. Các nước thù địch như Trung Quốc, Iran, Nga… đã và đang sử dụng vụ tấn công này để tuyên truyền chống lại nền dân chủ Mỹ và phương Tây. Ông Castro nói: “Trump đã cho chính phủ Trung Quốc cơ hôi để tạo ra sự tương đương giả tạo, giữa những người biểu tình [ở Hồng Kông] tìm kiếm dân chủ, với những người biểu tình bằng bạo lực, cố gắng lật đổ nền dân chủ”.
Ông Castro nhấn mạnh: “Kết tội Donald Trump, có nghĩa là nước Mỹ đại diện cho pháp quyền, bất kể ai vi phạm điều đó. Chúng ta hãy cho thế giới thấy rằng, ngày 6 tháng 1 không đại diện cho nước Mỹ. Hãy để chúng ta nhắc nhở thế giới rằng, chúng ta thật sự là ngôi sao Bắc Đẩu“.
Dân biểu David Cicilline (bang Rhode Island), một trong chín người của nhóm công tố, cho rằng, nếu ông Trump không bị kết tội, sẽ tạo ra mối nguy hiểm lớn cho đất nước: “Điều này mời gọi thêm những sự lạm dụng quyền lực khác và Quốc hội Hoa Kỳ sẽ không thể hay không muốn có phản ứng gì, khi một cuộc nổi loạn bị kích động bởi một vị Tổng thống”.
Ông Cicilline nói rõ rằng, ông Trump bị luận tội không liên quan gì tới quyền tự do ngôn luận như một số người biện hộ. Ông Cicilline nói: “Tổng thống Trump không bị luận tội vì ông ta dùng chữ mà Hạ viện cấm dùng, hay không được ưa thích. Tổng thống Trump bị luận tội vì ông ta đã kích động cuộc nổi dậy có vũ trang, tấn công vào chính quyền Hiệp Chúng quốc Hoa Kỳ”.
Dân biểu Ted Lieu (bang California) nói rằng, ông không sợ ông Trump ra ứng cử năm 2024, mà ông chỉ sợ rằng ông Trump ra ứng cử nhưng thất bại, rồi sẽ kích động bạo loạn một lần nữa. Ông nói: “Việc luận tội, kết án không chỉ là chuyện liên quan tới quá khứ, mà là về tương lai. Nó bảo đảm rằng, không một quan chức nào trong tương lai, không một tổng thống nào trong tương lai sẽ làm điều tương tự như Tổng thống Trump đã làm”.
Nói chung, các dân biểu Dân chủ trong vai trò công tố, kêu gọi các Thượng nghị sĩ Cộng hòa trong vai trò bồi thẩm đoàn, hãy suy nghĩ về những hệ lụy nếu không kết tội ông Trump. Việc kết tội ông ta, không chỉ nhằm mục đích ngăn ngừa các tổng thống và các lãnh đạo khác trong tương lai không dám làm chuyện đó, mà còn trả lại hình ảnh nước Mỹ đã bị ông Trump làm lem luốc. Ngoài ra, nếu những hành động của ông Trump không bị kết tội, thì sẽ không có một vị tổng thống nào trong tương lai sẽ bị kết tội.
Tuy nhiên lời kêu gọi này có vẻ không tác động bao nhiêu tới các thượng nghị sĩ Cộng hòa cùng phe với ông Trump. Những người này nói rằng, ông Trump có kêu gọi đám đông ủng hộ ông ta “chiến đấu đến cùng”, nhưng không kêu gọi những người này đập phá và tấn công Capitol, vì thế theo họ, dù hành động của đám bạo loạn là phạm tội, nhưng không phải do ông Trump kích động.
Thậm chí, một số thượng nghị sĩ Cộng hòa, dẫn đầu là ông Ted Cruz (Texas) còn gặp riêng nhóm luật sư của ông Trump để bàn luận về chiến lược bào chữa cho ông Trump trong những ngày tiếp theo. (Ông Ted Cruz và vợ từng bị ông Trump nhục mạ trong cuộc tranh cử sơ bộ năm 2016).
Hiện có 48 thượng nghị sĩ Dân chủ và 2 thượng nghị sĩ độc lập, coi như chắc chắn sẽ buộc tội ông Trump. Nhưng để buộc tội ông ta, cần có hơn 2/3 các thượng nghị sĩ đồng ý, tức là cần phải có thêm 17 Thượng nghị sĩ Cộng hòa đứng về phía Dân chủ.
Có khả năng là 6 Thượng nghị sĩ Cộng hòa trong số 56 người đồng ý mở phiên tòa, sẽ đồng ý buộc tội. Ngoài ra, Thượng nghị sĩ John Thune (bang South Dakota) cũng có thể đứng về phía nhóm người này, vì ông khen ngợi chứng cứ phía công tố đưa ra rất thuyết phục. Nhưng ngay cả 7 người này chịu kết tội ông Trump, cũng cần thêm 10 vị nữa, trong khi hiện nay chỉ thấy có vài người tỏ ý được thuyết phục sau ba ngày buộc tội của bên công tố.
Cho nên, khả năng ông Trump sẽ được tha tội là rất lớn. Trong khi đó, theo một số thăm dò thì đa số người Mỹ nghĩ rằng ông Trump cần phải bị kết tội.
Câu hỏi đặt ra là, sự thách thức của các thượng nghị sĩ Cộng hòa trước những lý lẽ mà phía Dân chủ đưa ra, có thuyết phục được đa số cử tri có khuynh hướng Cộng hòa hay không? Liệu số cử tri trung thành của ông Trump có đủ đông, ủng hộ các Thượng nghị sĩ này, để sự thách thức đó đáng cho họ hy sinh cả sự nghiệp chính trị, lẫn sự an toàn của dân Mỹ và nền dân chủ Mỹ hay không?
Ông Trump dù có bị kết án hay không thì nội chiến trong đảng Cộng hòa vẫn chưa kết thúc. Một số nhân vật Cộng hòa đang vận động để thành lập một đảng mới với khuynh hướng trung dung, đối nghịch lại khuynh hướng dân túy cực đoan của nhóm cử tri trung thành với ông Trump.
