Hồi chuông báo tử cho nền dân chủ Mỹ, nếu…

LTS: Nỗ lực pháp lý mới nhất của ông Trump và những người ủng hộ ông là, bang Texas với sự ủng hộ của 17 tiểu bang khác, kiện bốn tiểu bang chiến trường Pennsylvania, Georgia, Michigan, Wisconsin, lên Tối cao Pháp viện, đòi hủy bỏ kết quả bầu cử ở bốn tiểu bang này.

Một số người quan tâm tới nước Mỹ lo lắng rằng, đơn kiện này sẽ được Tối cao Pháp viện thụ lý và đó sẽ là ‘hồi chuông báo tử cho nền dân chủ Mỹ’. Tuy nhiên, chúng tôi nghĩ rằng, vụ kiện này tương tự như vụ kiện của dân biểu Mike Kelly khởi xướng, đòi hủy bỏ tất cả các phiếu bầu cử tổng thống qua đường bưu điện ở bang Pennsylvania, mà Tối cao Pháp viện đã ra phán quyết hôm 8/12/2020 chỉ với một câu duy nhất là khước từ đơn kiện. Sẽ không có phiên điều trần nào ở Tối cao Pháp viện dành cho đương đơn trong vụ kiện của bang Texas.

Một số người ủng hộ ông Trump vẫn còn nuôi hy vọng ông ta thắng kiện trong những ngày tới, khi thấy nỗ lực bên phe của ông liên tục nộp đơn kiện, hết vụ kiện này tới vụ kiện khác. Tuy nhiên, có một điều những người này không chú ý (hoặc họ nhìn vụ việc dựa trên tình cảm thay vì lý trí nên đã không nhận ra), đó là ông Trump phải kiện, dù hơn ai hết, ông biết rõ ông sẽ không bao giờ thắng! Vì sao?

Bởi vì trong vòng một tháng qua, sau ngày bầu cử kết thúc đến ngày 4/12, ông Trump và ủy ban của ông đã quyên góp được hơn 207 triệu Mỹ kim, trong đó ông chỉ chi tổng cộng 8,8 triệu Mỹ kim cho các luật sư kiện tụng và đếm phiếu lại. Mục đích ông gây quỹ số tiền hơn 207 triệu USD đó là để kiện tụng. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu ông dừng lại, không kiện nữa? Ông sẽ trả lại số tiền đó cho các mạnh thường quân? Sẽ không bao giờ có chuyện đó.

Cho nên ông phải kiện, ông kiện từ bây giờ cho tới ngày các đại cử tri đoàn bỏ phiếu cho ông Biden (ngày 14/12/2020), thậm chí ông có thể kiện cho tới ngày ông Biden nhậm chức (20/1/2021), rồi sau đó còn lại bao nhiêu tiền, ông bỏ túi (dĩ nhiên, đó là sử dụng sai mục đích, nhưng Trump sẽ có cách để hợp thức hóa việc sử dụng khoảng 200 triệu còn lại).

Sau đây là bài viết của nhà nghiên cứu Trương Nhân Tuấn, lo lắng cho nền dân chủ Mỹ, qua những nỗ lực mới nhất của ông Trump và những người ủng hộ ông ta.

____

Trương Nhân Tuấn

10-12-2020

Đọc báo BBC, VOA… thấy “Texas được sự ủng hộ của 17 tiểu bang khác trong nỗ lực đòi Tối cao Pháp viện đảo ngược thất bại của ông Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống 2020 bằng cách hủy bỏ kết quả của các bang Georgia, Michigan, Pennsylvania và Wisconsin“.

Theo tôi, nếu Tối cao Pháp viện thụ đơn và ra phán quyết có lợi cho Texas, việc này sẽ là “hồi chuông báo tử” cho nền tảng chính trị “liên bang” của Hoa Kỳ.

Mô hình “liên bang – confederation” của Mỹ có thể xem là ra đời vào ngày 4 tháng 7 năm 1776, qua nội dung Tuyên ngôn Độc lập ở Philadelphia gồm 13 “thuộc địa” của Anh nổi dậy chống Anh “giành độc lập”.

Mô hình chính trị “liên bang” của Mỹ được đặt trên hai nền tảng: một là “quyền – power” của các tiểu bang là “nguyên tắc” và “quyền -power” của liên bang chỉ là “ngoại lệ – exception”. Hai là các tiểu bang tham gia vào sinh hoạt của liên bang qua định chế lập pháp (thượng viện).

Quyền “tự trị” của các tiểu bang vận hành khá tương đồng với một “quốc gia độc lập nhưng không có chủ quyền”. Tức là các tiểu bang có hành pháp, lập pháp và tư pháp riêng, độc lập với các tiểu bang khác. Điều này đưa đến việc luật lệ của tiểu bang này có thể mâu thuẫn với luật lệ tiểu bang khác, kiểu “nước sông không chạm tới nước giếng”.

Nhưng quyền lực tối cao (chủ quyền) của các bang thì giao vào tổng thống liên bang, qua thủ tục bầu cử “đại cử tri” mà số “đại cử tri” của mỗi bang không đồng đẳng vì phụ thuộc vào số dân từng tiểu bang.

Các tiểu bang liền kề cũng làm các việc “phân định biên giới”, đặc biệt việc phân định biển các tiểu bang áp dụng bộ Luật UNCLOS, tức Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển 1982.

Theo tôi, nếu Tối cao Pháp viện thụ đơn và ra phán quyết có lợi cho Texas, nguyên tắc “tản quyền” của liên bang cũng như “quyền tự trị” của các tiểu bang sẽ chấm dứt.

Bởi vì luật lệ về bầu cử (thủ tục bầu cử) là luật riêng của mỗi tiểu bang, một cách cụ thể, thể hiện “quyền tự trị”, vốn là một trong hai nguyên tắc nền tảng xây dựng lên nước Mỹ.

Đã có hơn 50 vụ kiện tố cáo phe Dân chủ gian lận bầu cử của Trump lên các tòa tiểu bang và Tối cao Pháp viện liên bang, tất cả đều thất bại. Không có lời tố cáo nào được củng cố với những “bằng chứng” cụ thể.

Dĩ nhiên ông Trump có quyền khiếu nại. Nhưng đến khi việc “khiếu nại” đi vào “tuyệt lộ” thì mọi vu cáo kiểu “Biden gian lận bầu cử” trở thành lời vu khống. Bất kỳ ai nói, hay viết điều này cũng có thể vi phạm pháp luật (tội vu khống).

Không thể tìm ra chứng cứ gian lận bầu cử bây giờ phe Trump quay qua tố cáo thủ tục bầu cử các tiểu bang Georgia, Michigan, Pennsylvania và Wisconsin gây ra “gian lận”.

Hiển nhiên đây là lời “nhục mạ” vào lề lối sinh hoạt dân chủ ở các tiểu bang liên hệ.

Nếu Tối cao Pháp viện không phê phán các vụ kiện của Trump là “vexatoire”, tức các vụ kiện tụng nhảm nhí vô bằng chứng, có mục đích câu giờ làm khó đối thủ và trong chừng mực “công xúc quan tòa”, rõ ràng TCPV chỉ là cơ quan pháp lý của đảng Trump.

Như đã nói trên, nếu TCPV thụ đơn và ra phán quyết có lợi cho Texas, tức cho Trump, mô hình liên bang Mỹ sẽ cáo chung (vì quyền tự trị của tiểu bang, nền tảng của chính quyền liên bang, bị TCPV tước đoạt) đồng thời cũng là hồi chuông báo tử cho nền dân chủ kiểu Mỹ.