“Think Week”, tuần lễ suy niệm của Bill Gates

Nhã Duy

11-4-2020

Từ những năm giữa thập niên 1980, một chàng thanh niên trẻ tuổi ngoài 30, một trong những bộ óc siêu phàm của nhân loại, hiện là người trong nhóm giàu có và quyền lực nhất thế giới, đã bắt đầu thực hành một thói quen cho đến nhiều năm sau.

Chàng thanh niên đó đã ẩn mình trong một cabin để suy nghĩ, tìm ra những sự khai phá cho chiến lược kinh doanh của tập đoàn mình, những phát kiến kỹ thuật mới mẻ. Và hơn hết, là những giải pháp nhân đạo, hiệu quả cho nhân loại, cho thế giới về sau này. Đó là tỉ phú Bill Gates, nhà sáng lập hãng Microsoft.

Không biết Bill Gates hay ai đó, cũng có thể là giới truyền thông, đã gọi tuần lễ ẩn mình của ông là “think week”- Tuần Lễ Suy Niệm. Hai lần trong năm, mỗi lần một tuần, chỉ mình ông trong cabin gác gỗ tại một rừng thông vắng nhìn ra mặt hồ tiểu bang Washington với những cuốn sách, những tường trình của thuộc cấp, những ý tưởng ông ấp ủ về mọi điều. Windows 95 cùng vô số những kỹ thuật, sản phẩm của Microsoft được cho là ra đời từ những tuần lễ một mình này.

Sau một chuyến sang châu Phi và những tuần lễ suy niệm như vậy, ôm đứa con nhỏ trong tay trong ngôi nhà ấm cúng và tiện nghi, vợ chồng Bill Gates nghĩ đến việc ở đâu đó trên quả địa cầu này còn có hàng triệu, triệu trẻ nhỏ phải mất mạng vì tiêu chảy, vì sốt rét, thương hàn, phải chống nạng vì căn bịnh bại liệt quái ác. Những bịnh tật dường như từ lâu đã không mấy ai còn nhắc đến ở các nước tân tiến.

Ở tuổi 44, họ quyết định hiến tặng hầu hết gia sản để thành lập tổ chức từ thiện tư nhân lớn nhất thế giới là Melinda and Bill Gates Foundation vào năm 2000. Quỹ này đã giúp đỡ thế giới chống trả bịnh tật, đói nghèo, mang những cơ hội về giáo dục, kỹ thuật đến cho nhiều trẻ em hơn.

Từ những dự án hàng tỉ đô la và kéo dài trong nhiều năm trời cho giải pháp bồn cầu, hệ thống cống thải, chống bại liệt cho đến vấn đề ô nhiễm, năng lượng sạch… Chúng chỉ là vài trong số những dự án cùng nỗ lực của ông trong suốt hai thập niên qua. Bill Gates đã cam kết đầu tư nhiều tỉ đô la cho các hãng trong cuộc chạy đua tìm kiếm vắc-xin ngừa virus corona một cách sớm nhất có thể.

Người ta hay nói về Bill Gates như một tỉ phú, một thiên tài điện toán, một nhà từ thiện đầy lòng bác ái nhưng có lẽ cũng nhìn nhận thêm rằng, ông còn là một nhà y tế cộng đồng có kiến thức và viễn kiến về y tế, dịch bịnh. Từ năm 2015 cho đến nay, Bill Gates đã nhiều lần cảnh báo về nguy cơ một cơn đại dịch truyền nhiễm chết người mà thế giới chưa có sự chuẩn bị để đối phó. Một tầm nhìn khác hơn sự chống chế của những người mang trọng trách quốc gia nhưng bảo rằng: “Không ai biết trước sẽ có đại dịch với quy mô này“.

Quay lại với “think week”, Bill Gates giữ thói quen đó cho đến tận sau này, cả khi có gia đình và con cái. Không còn tập trung vào những chiến lược kinh doanh hay phát kiến kỹ thuật nào đó, những suy niệm này lớn hơn rất nhiều lần: Ông đi tìm giải pháp cho những thách đố của nhân loại. Từ thiên tai, dịch bịnh, cho đến y tế, giáo dục, môi trường, năng lượng… Chẳng mang mục đích gì hơn ngoài một sứ mạng cao cả do chính ông tự đặt ra cho mình: Mang yêu thương đến người bất hạnh, dùng trí tuệ con người để đối chọi những vấn nạn họ đang đối diện. Cả với những điều do chính loài người tự tạo, dù vô tri hay bởi mê muội.

Sự ẩn mình suy niệm của Bill Gates làm người ta ít nhiều liên tưởng đến Thánh Y Nhã – Thánh Ihaxiô Loyola, vị bề trên sáng lập Dòng Tên đã ẩn mình trong hang núi vùng Manresa tại Tây Ban Nha để chiêm nghiệm rồi viết cẩm nang Linh Thao. Nếu Linh Thao, tức sự thao luyện tâm linh (The Spiritual Exercises of St. Ignatius) là cẩm nang cho những người tham dự những khóa tĩnh tâm, khát khao canh tân đời sống đức tin của mình trong ý nghĩa tôn giáo thì những “tuần lễ suy niệm” của Bill Gates là sự suy niệm nội tại của một người trong đời thường, chiêm nghiệm lẽ sống và khát vọng mang lại điều tốt đẹp cho nhân loại.

Những cuộc tĩnh tâm, thiền định hay suy niệm như vậy, cách này hay cách khác cũng rất cần thiết cho mỗi người, trong đức tin tôn giáo hay bằng tâm thức của chính mình. Dành đôi chút thời gian trong những tuần lễ an trú giữa cơn dịch bịnh hiện nay để thực hành điều này ắt cũng chẳng quá khó khăn. Nhìn lại những điều đã qua, chiêm nghiệm về ý nghĩa và những giá trị đích thực của đời sống. Hay gần gũi hơn, là nhìn nhận lại hành vi, thái độ, những ứng xử của mình trong mối quan hệ với và giữa con người. Một cách tích cực, bình tâm và tử tế hơn.

Bởi trong cơn dịch bịnh hiện nay, ngỡ rằng sự sợ hãi và nỗi bất an có thể làm người ta nương tựa, hợp đoàn nhau hơn thì dường như lắm người bỗng trở nên kích động, chia rẽ nhiều hơn. Đó không phải là chỉ dấu tích cực của xã hội và cho mối quan hệ con người. Thế nên, nếu không sống theo tinh thần bác ái, yêu thương thì cũng đừng gây sự dữ, hận thù. Chẳng quý trọng sự thật, công lý thì hãy thôi tung hô sự giả hình, sai trái. Không tranh đấu cho công bằng, lẽ phải thì nên tôn trọng quyền được lên tiếng của người khác. Hãy hành xử có nhân cách và văn minh trong xã hội văn minh.

Nhắc đến Thánh Y Nhã khi những người Ki-tô giáo đang kết thúc tuần Thánh, chuẩn bị đón lễ Phục Sinh, mừng chúa Giê-su sống dậy sau cuộc thương khó. Sự phục sinh trong ý nghĩa tình yêu mạnh hơn cái chết, tình yêu có thể cứu rỗi con người và mang lại đời sống vĩnh cửu.

Và nói về Bill Gates cùng những tuần lễ suy niệm của ông để thấy con người có thể góp phần, dù nhỏ bé nhưng tích cực của mình để tạo nên một thế giới an bình, tốt đẹp hơn. Nhìn về những khuôn mẫu này để nhận diện một thông điệp chứa chan hy vọng và niềm lạc quan cần thiết cho một cuộc hồi sinh sau những cuộc khổ nạn. Bởi cái xấu và sự dữ như những vi trùng dịch bịnh, dẫu thế nào thì thế giới này rồi cũng sẽ trở lại với an lành như xưa.