Thử giải mã “ý đồ” của Việt Nam qua công hàm gởi LHQ ngày 30/3/2020

Trương Nhân Tuấn

9-4-2020

Truyền thông trong ngoài nước “làm lớn chuyện” vụ VN gởi công hàm lên LHQ phản đối TQ. Vậy ý đồ của VN trong việc này là gì?

Theo tôi, VN có hai mục tiêu:

Thứ nhứt, hợp tác với hai quốc gia Phi và Mã lai, sử dụng Hồ sơ “Thềm lục địa mở rộng” đã nộp cho Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa thuộc LHQ để hóa giải các yêu sách của TQ trong khu vực biển Trường Sa. Dụng cụ pháp lý ở đây là Công ước LHQ về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982) và phán quyết Tòa Trọng tài Thường trực ở La Haye ngày 14-7-2016.

Thứ hai “hâm nóng hồ sơ Hoàng Sa”. Việt Nam có lẽ sẽ sử dụng mô hình của Phi để kiện TQ về việc “giải thích và cách áp dụng Luật Biển” cho những “cấu trúc” nổi, chìm, lúc nổi lúc chìm thuộc quần đảo Hoàng Sa.

Điều nguy hiểm cho Việt Nam là nếu không khéo léo trong việc thiết lập hồ sơ, VN gián tiếp nhìn nhận chủ quyền Hoàng Sa thuộc Trung Quốc. Nguy hiểm khác, nếu Việt Nam thua kiện, tức Tòa nhìn nhận các đảo Hoàng Sa có hiệu lực “đảo” theo điều 121(1), VN có thể mất “cả chì lẫn chài”.

***

Trên BBC có bài tóm lược ý kiến các học giả VN, liên quan đến sự kiện “Phái đoàn của Việt Nam tại Liên Hợp Quốc (LHQ) vừa gửi Công hàm tới Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, bác bỏ các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông”.

Báo chí trong nước đồng loạt đăng tin này hôm 7/4/2020.

Điều đầu tiên cần minh bạch. VN gởi công hàm lên Tổng thư ký LHQ nhưng gởi cho cơ quan nào? Đại hội đồng LHQ? Hội đồng Bảo an LHQ? hay gởi Tòa Công lý Quốc tế, cơ quan pháp lý của LHQ?

Nếu gởi cho Đại hội đồng LHQ, tức gởi cho toàn thể các quốc gia hội viên của LHQ, vấn đề sẽ rất trọng đại. Nếu ta nhớ lịch sử thì việc can thiệp của LHQ vào chiến tranh Nam – Bắc Hàn 1950-1953 là đến từ một Nghị quyết của Đại hội đồng LHQ.

Nếu gởi cho Hội đồng bảo an LHQ vấn đề sẽ nghiêm trọng, vì nội dung sẽ liên quan đến nền hòa bình của toàn cầu. Hầu hết các cuộc can thiệp quân sự của Mỹ và đồng minh vào chiến trường Afghanistan, Irak… đều đến từ một Nghị quyết của hội đồng bảo an LHQ.

Nếu gởi dến Tòa Công lý quốc tế, cơ quan pháp lý của LHQ, ta có thể hình dung một vấn đề quan trọng. VN mở đầu cuộc chiến pháp lý với TQ, bằng cơ quan pháp lý, có uy tín nhứt địa cầu.

Thực tế hoàn toàn không phải vậy! Công hàm mà báo chí đề cập là công hàm ngày 30 tháng 3 năm 2020 của VN gởi Ủy ban ranh giới thềm lục địa thuộc Liên Hiệp Quốc.

Sự hiện hữu của công hàm phản đối này thực chất chỉ là một trình tự “logic” về ngoại giao, bắt buộc phải có của nhà nước VN, nhằm thể hiện thái độ của quốc gia VN đối với các hành vi, thái độ của một, hay những, quốc gia khác, về một vấn đề có liên quan đến VN. Ở đây là các vấn đề liên quan đến yêu sách của TQ, về chủ quyền lãnh thổ và hải phận.

Ý nghĩa của công hàm này vì vậy cần nên hiểu trong vòng “hạn chế”, trong “bối cảnh” ra đời của nó.

Thật vậy, xét nội dung Công hàm ngày 30 tháng ba của VN, như ý kiến tôi viết hôm qua nhằm góp ý với TS Hà Hoàng Hợp trong bài phỏng vấn trên VOA. Đường dẫn ở đây.

Điều mới mẻ, đáng nói (mà không thấy ai nói), trong công hàm của VN là đưa các đảo thuộc quần đảo Hoàng Sa vào đứng chung với Trường Sa. Việc này không liên quan gì đến các quốc gia Mã lai hay Phi.

Ý nghĩa của việc này là, từ nay, quan điểm của VN là các đảo lớn nhỏ, chìm nổi… thuộc Hoàng Sa không có cái nào có hiệu lực biển, đồng thời Hoàng Sa cũng không có đường cơ sở và vùng biển nội hải, theo cách tính của “quốc gia quần đảo”.

Theo tôi, “ý đồ” của VN qua công hàm này là “hâm nóng” vấn đề tranh chấp Hoàng Sa, như tôi nhiều lần nhấn mạnh, về sự cần thiết cũng như đề nghị các phương cách “hâm nóng”.

Để ý đoạn công hàm 30-3-2020 của VN: “Phái đoàn thường trực đề nghị Tổng Thư ký Liên hợp quốc lưu hành Công hàm này đến tất cả các quốc gia thành viên Công ước, cũng như tất cả các thành viên của Liên Hợp quốc”.

Rõ ràng ý đồ của VN, thông qua hồ sơ Thềm lục địa mở rộng của Mã lai, muốn “quốc tế hóa” vấn đề Hoàng Sa.

Theo tôi, qua công hàm này VN sẽ không kiện TQ, vì những tranh chấp với TQ ở Tư chính hay khu vực Trường Sa, với phương cách mà Phi đã làm.

Nhiều lần tôi có ý kiến, kiện TQ bằng con đường này không phải là “thượng sách”. Bởi vì ta biết chắc chắn là TQ sẽ không nhìn nhận thẩm quyền của Tòa, cũng như không nhìn nhận bản án và không chấp hành phán quyết. Như đã xảy ra ở phán quyết PCA tháng 7-2016. Trong khi VN có những phương cách khác, không thông qua quá trình pháp lý, để triệt tiêu các yêu sách phi lý của TQ (ở khu vực Trường Sa).

Dự đoán của tôi, có lẽ VN đang sử dụng phương thức mà tôi đã từng đề nghị, (bài đã đăng ở BBC). Đó là cách sử dụng Luật Biển, thể hiện trong nội dung Phán quyết PCA tháng 7 năm 2016, xuyên qua quyết định của Ủy ban ranh giới Thềm lục địa. VN, Mã lai và Phi nhờ cơ quan này nhìn nhận hồ sơ hợp pháp về ranh giới thềm lục địa mở rộng của quốc gia mình.

Điều này có thể đang xảy ra. VN có thể đang hợp cùng với Phi và Mã lai, qua các Hồ sơ Thềm lục địa mở rộng của quốc gia mình, từ tháng 12 năm 2019.

Điều này thành công thì các yêu sách phi lý của TQ, như “vùng nước tiếp cận các đảo”, “vùng biển lịch sử” thể hiện qua bản đồ chữ U 9 đoạn, vùng phía nam Biển Đông, sẽ bị vô hiệu hóa bởi quyết định của LHQ.

Riêng vùng hải phận phía bắc Biển Đông, thuộc khu vực Hoàng Sa. Có lẽ VN sẽ phải sử dụng mô hình của Phi để kiện TQ. Hoặc ra trước Tòa Trọng tài Thương trực (PCA) hoặc Tòa án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS). Ý kiến này tôi cũng đã từng đề nghị qua các bài viết trước đây.

Điều nguy hiểm là nếu không khéo léo trong việc thiết lập hồ sơ, VN nhìn nhận chủ quyền Hoàng Sa thuộc TQ. Nguy hiểm khác, nếu VN thua kiện, tức Tòa nhìn nhận các đảo Hoàng Sa có hiệu lực “đảo” theo điều 121(1), VN có thể mất “cả chì lẫn chài”.

____

Mời đọc lại bài cùng tác giả: Vài ý kiến về tình hình bãi Tư Chính tháng bẩy năm 2019  — Hiểu thế nào về công hàm ngày 30/3/2020 của VN gởi Ủy ban ranh giới thềm lục địa?

Bình Luận từ Facebook

4 BÌNH LUẬN

  1. Một công hàm viết bằng chữ Viêt và lại còn không có chữ ký thì chắc là nhằm
    làm “nản lỏng” người phụ trách muốn tìm hiểu vấn đề (để giải quyết) !
    Hay phải chăng nó có tác dụng như một liểu thuốc… an thần cho dân VN.ta ?


  2. Cette Nuit-là lointaine, j’ai dit au revoir ou Adieu à ma Capitale Natale

    *******************************************


    Le Vieux Quartier (khu Phố Cổ), Hanoi, 22 Juillet 1954

    La Crépuscule du Vieux Quartier de Hanoi
    Descend sur les cheveux noirs d’un homme libre
    Qui s’en va à Saigon

    Outre cette Crépuscule au-dessus du Lac de l’Epée Retrouvée dans son coeur
    Il emportera un grand Amour de sa Capitale natale
     A travers vieilles maisons, pagodes et églises, une jeune femme de Hanoi
    Est en train de chercher désespéramment un Amant
    Qui n’est plus ce soir dans ce Vieux Quartier de Hanoi
    Au nom de Toi, Liberté !
    Combien millions de Hanoien(ne)s ne reviendront jamais à leur Capitale natale ?

    Et au nom de Vous, Liberté et Démocratie
    Vous avez fait tellement rêver et lutter pour la Grande Cause
    Sans Vous, Liberté et Démocratie
    Tellement de Bonheur
    Jusqu’à ce qu’il y a raison de vivre dignement comme un être humaine
    Avec les Droits de l’Homme et la Justice sociale Nous vivrons pour vous avoir dans notre Terre Natale
    En vous cherchant douloureusement

    Au nom de Vous, Liberté et Démocratie
    Quand la guerre pour l’Indépendance vient de terminer en 1954
    La Paix de cette guerre devra organiser par le Référendum pour vous avoir cette année
    Mais il y a des traîtres et opportunistes rouges et pro-chinois  
    Sur la Douleur Nationale de millions de sacrifices humaines pour Rien !
    Et chaque jour augmente l’opression envers les Nationalistes patriotiques.
    Mais un Soleil de l’Espoir naît dans la nuit de la Capitale Hanoi
    Et dans millions de coeurs des gens honnêtes
    Et du Patriotisme persistent renaîtra l’Espoir et la Croyance
    Qui veulent Vous chercher, Liberté et Démocratie

    En Votre nom, Liberté et Démocratie !
    Combien millions de Hanoien(ne)s ne reviendront jamais à leur Capitale natale ?
    Ils sont morts sur les champs de batailles
    Ils sont en prisons et vivont en exil
    Comme des Vieux Soldats
    Et en Votre nom, Liberté et Démocratie !
    Vous avez fait tellement rêver et lutter pour la Grande Cause
    Mais sans Vous, Liberté et Démocratie
    Que de Malheur et sans Bonheur !

    Tant que la Vie aura un sens
    De vivre dignement comme un être humaine
    Nous vivrons pour vous avoir avec nous dans notre Terre Natale
    Démocratie et Liberté, quand le Peuple s’élèvera,
    Ils chanteront pour Vous avoir.
    Jusqu’à ce qu’il y a raison de vivre dignement comme un être humaine
    Nous vivrons pour vous avoir avec nous dans notre Terre Natale
    En vous cherchant douleureusement

    Et au nom de Vous, Liberté et Démocratie
    Vous avez fait tellement rêver et lutter pour cette Grande Cause
    Sans Vous, Liberté et Démocratie
    Tellement de Malheur et sans Bonheur
    Jusqu’à ce qu’il y a raison de vivre dignement comme un être humaine
    Avec les Droits de l’Homme et la Justice sociale
    Nous vivrons pour vous avoir dans notre Terre Natale
    En vous cherchant douleureusement
    Même avec nos vies et notre sang
    Jusqu’à ce qu’il y a raison de vivre dignement comme un être humaine
     Nous vivrons pour vous avoir avec nous dans notre Terre Natale
    Enfin  pour Vous avoir
    Et enfin avec Vous, Liberté et Démocratie ! ! !
    Et c’est le Printemps immortel et éternel au Vietnam
    Enfin notre cher Pays Natale sera avec Vous, Liberté et Démocratie ! ! !

    MILLIONS DE GENS HONNËTES VIETNAMIENS – TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT


    That faraway Morning, I said Good-bye or Farewell to the lost Capital of Freedom and Liberty

    *******************************************


    The Freedom Town (khu Phố Tự Do), Saigon, April 30th 1975

    That distant night, I said goodbye or farewell to my native capital
    My dying Saigon’s Freedom Town’s Dusk
    Was falling on the white-and-black hair of a Free Man
    Who was fleeing away from the Fall of Saigon
    By helicopter urgently towards the American warships
    In the International area on the East Sea
    Besides that Twilight above the ChươngDương military harbor in his heart
    He will take a big Love from his Free Capital of the South Vietnam
    Between new high buildings, pagodas and churches, a young Saigonian woman
    Was desperately looking and searching for a Lover
    Who’s not there no longer and anymore tonight
    In Free Saigon’s Liberty Town
    Besides Saigon’s Dusk he’ll take away with him
    A Great Love of the South Vietnam’s Capital of Freedom
    In the name of You, Liberty !
    How many millions of Free Saigonians will never return to their beloved Hometown?
    In the name of You, Liberty and Democracy
    You create so many Dreams and Fighters for this Great Cause
    And in the name of You, Democracy and Freedom
    How many people won’t ever come back Home
    Freedom, You make so many people cry with Great Joy
    Without You, there’s never so much Happiness and Creation
    Without You, Liberty and Democracy
    There will never be so much Happiness
    Until there is reason to live with Dignity as a Human Being
    With Human Rights and Social Justice
    We will live to have You in our beloved Homeland
    Looking for You painfully
    In the name of You, Liberty and Democracy
    When the war for Independence just ended in 1954
    Peace from that war would organize the Referendum
    In order to have You that year
    Instead of the Geneva Conference resulting 2 Vietnams
    But there were red and pro-Chinese traitors and opportunists
    Playing on the National Pain over millions of human sacrifices for Nothing !
    And each day increases the oppression towards the Patriotic Nationalists.
    But the Sun of Hope is born in the night of the Capital Hanoi
    And in millions of honest people’s hearts
    And from the most persistent Patriotism
    Will be reborn for Hope and Belief
    Who want to seek You, Freedom and Democracy
    In Your name, Liberty and Democracy!
    How many millions of Hanoians will never return to their hometown?

    They died on the battlefields
    They are in prisons and live in exile like Old Soldiers
    And in Your name, Liberty and Democracy !
    You make so many Dreams and Fighters for this Great Cause
    But without You, Liberty and Democracy
    What Misfortune and without Happiness !
    As long as Life has meaning
    To live with Dignity as a Human Being
    We will live to have You with us
    In our Motherland and Fatherland
    Democracy and Liberty, when the People rise up
    They will sing to have You.

    Until there is reason to live with Dignity as a Human Being
    We will live to have You with us
    In our Motherland and Fatherland
    Looking for You painfully
    And in the name of You, Liberty and Democracy
    You make so many Dreams and Fighters for this Great Cause
    But without You, Liberty and Democracy
    There is so much Woe and without Happiness
    I will live in order to have you.
    In order to have you.
    Till living will have Dignity as a Human Being
    With Human Rights and Social Justice
    We will live to have You with us
    In our Motherland and Fatherland
    Looking and fighting for You painfully
    Even with our lives and our blood
    Until there is reason to live with Dignity as a Human Being
    With Human Rights and Social Justice
    We will live to have You with us
    In our Motherland and Homeland
    Liberty and Democracy !
    You make so many people living with Creation and Passion
    Without You, there’s never so much Happiness
    Till living will have a purpose
    I will live in order to have You.
    Searching for You, Liberty and Democracy !

    Finally to have You
    And finally with You, Liberty and Democracy ! ! !
    And it’s Immortal and Eternal Spring in Vietnam
    Finally our beloved Motherland will be with You, Liberty and Democracy! ! !

    Translated by MILLIONS OF VIETNAMESE HONEST PEOPLE – TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT

  3. -Điểm qua tin tức báo chí:
    *Phái đoàn thường trực nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Liên hợp quốc gửi Công hàm số CML/11/2020 ngày 23 tháng 3 năm 2020 tới Tổng Thư ký Liên hợp quốc. (sau 02 tháng phong tỏa TP.Vũ Hán ngày 23/1/2020).
    *Phái đoàn thường trực nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại Liên hợp quốc gửi Công hàm số 22 / HC-2020 ngày 30 tháng 3 năm 2020 tới Tổng Thư ký Liên hợp quốc. Nội dung chính:
    1/Việt Nam khẳng định: Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (Công ước) là cơ sở pháp lý duy nhất, quy định toàn diện và triệt để về phạm vi quyền được hưởng vùng biển giữa Việt Nam và Trung Quốc.
    2/Vùng biển của các cấu trúc luôn nổi tại quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa: phải được xác định phù hợp với Điều 121(3) của Công ước.
    3/Các nhóm đảo tại Biển Đông: không có đường cơ sở được vẽ bằng cách nối liền các điểm ngoài cùng của các cấu trúc xa nhất.
    4/Các bãi ngầm hoặc cấu trúc lúc chìm lúc nổi: không phải là đối tượng thụ đắc lãnh thổ và không có vùng biển riêng.
    5/Việt Nam phản đối các yêu sách ở Biển Đông vượt quá những giới hạn được quy định tại Công ước, trong đó có yêu sách quyền lịch sử; các yêu sách này đều không có giá trị pháp lý.
    *Ngày 2/4/2020, Hải quân Mỹ đang sơ tán gần 1.000 thủy thủ rời khỏi tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân USS Theodore Roosevelt ở Guam, con tàu chở 4.865 thủy thủ, hiện có 93 trường hợp nhiễm virus corona chủng mới. Trong vài ngày tới sơ tán thêm nhiều người nữa, chỉ giữ lại khoảng 1.000 thủy thủ trên tàu để duy trì hoạt động.
    -Trong tình hình dịch bệnh trên Thế giới đang dần tiến đến đỉnh, lực lượng quân sự của Mỹ tại Biển Đông suy giảm, vậy đây có phải là thời cơ thuận lợi cho TQ tranh thủ ra tay chiếm đoạt Trường Sa, bằng cách trước hết gửi Công hàm số CML/11/2020 tạo tính chính danh, sau đó ra tay hành động? VN sau đó 07 ngày, cũng gửi Công hàm số 22 / HC-2020 ngày 30 tháng 3 năm 2020 xóa bỏ tính chính danh của TQ để nếu TQ xâm chiếm, thì đó là hành động phi pháp, vô pháp?

Comments are closed.