Âm vang của Luật Dân chủ và Nhân quyền Hồng Kông

Lê Minh Nguyên

20-11-2019

Hôm Thứ Ba 19/11 Thượng Viện Mỹ đã đồng thuận thông qua Luật Dân chủ và Nhân quyền Hồng Kông (Hong Kong Human Rights and Democracy Act) và Luật Bảo vệ Hồng Kông (Protect Hong Kong Act). Hạ Viện đã thông qua hai phiên bản dự luật của họ vào tháng trước (10/2019).

Luật dân chủ nhân quyền được giới thiệu hồi tháng 6/2019, do nghị sĩ Marco Rubio (CH) của Florida bảo trợ.

Luật này đòi hỏi Ngoại trưởng Mỹ phải báo cáo QH ít nhất mỗi năm một lần rằng Hồng Kông có đủ quyền tự trị để Mỹ cho giao dịch đặc biệt ở vị thế là một trung tâm tài chính thế giới. Luật cũng cung cấp các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức chịu trách nhiệm về vi phạm nhân quyền ở Hồng Kông. Giá trị của luật này là Mỹ sẽ dùng các hành động ngoại giao và các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với chính quyền Hồng Kông.

Còn Luật Bảo vệ Hồng Kông được bảo trợ bởi nghị sĩ Jeff Merkley (DC) của Oregon. Luật này cấm các công ty Mỹ bán các khí cụ không sát thương dùng để kiểm soát đám đông cho chính quyền Hồng Kông.

Các luật này nhằm đối phó với việc Trung Quốc tuyên bố chính sách thắt chặt kiểm soát chính trị ở Hồng Kông.

Hai luật của Thượng Viện sẽ được chuyển qua một uỷ ban của lưỡng viện để hòa nhập (reconcile) cùng hai luật tương tự đã được Hạ Viện thông qua trước đây để trở thành luật thống nhất. Hai dự luật thống nhất này sẽ được gởi trở lại cho từng viện để thông qua lần cuối và sau đó gởi qua Hành Pháp.

TT Trump sẽ có 10 ngày để ký hai dự luật này thành luật hoặc phủ quyết. Nếu phủ quyết nó sẽ được gởi trả về Quốc Hội. Nếu QH vẫn muốn nó thành luật thì phải có 2/3 bỏ phiếu thông qua. Xét việc thông qua ở Thượng Viện là đồng thuận, nên TT Trump khó mà từ chối ký, vì QH sẽ dễ dàng cho nó thông qua dù TT phủ quyết.

Vì dân chủ và nhân quyền là chủ đề chính yếu trong cương lĩnh của Đảng Dân Chủ, cho nên các luật này hoàn toàn được sự ủng hộ của Đảng Dân Chủ. Nay với sự ủng hộ rộng rãi trong Đảng Cộng Hoà thì cơ hội để TT ký là khá cao.

Nhưng hiện nay, trong nội các và những người thân cận chung quanh TT Trump có hai khuynh hướng đối nghịch nhau về Trung Quốc.

Khi luật được đưa lên tổng thống, có lẽ sẽ có một cuộc tranh luận gay gắt giữa các giới chức chung quanh TT Trump, phe ôm gấu trúc lo lắng rằng nó có thể làm cho suy yếu các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc, và phe hiệp sĩ giết rồng cho rằng đã đến lúc phải có lập trường cứng rắn chống lại Trung Quốc về nhân quyền và tình trạng Hồng Kông.

Phe hiệp sĩ giết rồng vừa mất đi một kiện tướng, đó là ông John Bolton đã từ chức. Phe này trước đây khá mạnh nhưng hiện nay suy yếu hơn phe ôm gấu trúc. Ông hiệp sĩ giết rồng Peter Navarro (tác giả sách Chết Dưới Tay Trung Quốc) hiện là Giám Đốc Chính Sách Thương Mãi và Chế Xuất (Director of Trade and Manufacturing Policy) thì không có trọng lượng bằng ông ôm gấu trúc Larry Kudlow, Giám Đốc Hội Đồng Kinh Tế Quốc Gia (Director of the National Economic Council).

Có thể nói người cầm cờ đầu trong phe hiệp sĩ giết rồng hiện nay là ông ngoại trưởng Mike Pompeo, nhưng ảnh hưởng của ông này lại yếu hơn công chúa ôm gấu trúc Ivanka Trump. Phó hiệp sĩ giết rồng là ông Đại Diện Thương Mại Robert Lighthizer, nhưng ông bị án ngữ bởi Bộ Trưởng Tài Chánh ôm gấu trúc Steven Mnuchin. Đó là chưa nói một người ôm gấu trúc nặng ký khác là ông Bộ Trưởng Ngoại Thương Wilbur Ross.

Ở Quốc Hội thì hiệp sĩ giết rồng là Uỷ Ban Ứng Phó TQ của Quốc Hội (The Congressional Executive Commission on China) thì lại không mạnh bằng lực ôm gấu trúc của Nhóm Làm Việc Mỹ-Trung (The US-China Working Group).

GS James Feinerman, giáo sư nghiên cứu về pháp lý châu Á tại Trung tâm Luật của Đại học Georgetown, cho rằng: Nếu TT Trump tin rằng ông đã thực hiện được bước đầu thuận lợi với Trung Quốc, thì ông sẽ phủ quyết các dự luật này.

Các trợ lý của Thượng viện cho biết là họ dự kiến ​​rằng luật này cuối cùng sẽ được đưa vào như là một bổ túc (làm cho nó có răng) vào một dự luật quốc phòng khổng lồ có tên Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng Quốc gia (National Defense Authorization Act), dự kiến ​​sẽ thông qua Quốc hội vào cuối năm nay (2019).

Dân chúng Hồng Kông đã dứt khoát và cương quyết không tương nhượng nếp sống dân chủ của mình và họ chỉ còn 28 năm để chiến đấu. Họ không muốn giống như dân Tân Cương đang bị Đảng CSTQ cho vào các trại tập trung.

Đây là chiến tranh và là cuộc chiến tranh trên đường phố, các hành động tự vệ chính đáng trước bạo lực chẳng những người dân Hồng Kông được quyền mà mục đích tối hậu còn là phải hy sinh can đảm chiến đấu để bảo tồn được lối sống dân chủ. Hiện nay họ là nạn nhân và không nên đổ lỗi cho nạn nhân nếu bạo lực xảy ra.

Nếu bà La Sát Trung Quốc nuốt Tôn Hành Giả Hồng Kông thì Tôn Hành Giả Hồng Kông múa thiết bảng dân chủ trong bụng bà La Sát Trung Quốc là chuyện đương nhiên. TQ chỉ có hai chọn lựa, hoặc nhả Hồng Kông ra, bảo đảm cho Hồng Kông được vĩnh viễn dân chủ, hoặc TQ tự thân thay đổi qua dân chủ để hội nhập được Hồng Kông.

Do nguời dân Hồng Kông có can trường hy sinh chiến đấu nên mới đánh động được lòng trắc ẩn của thế giới để tạo hậu thuẩn dư luận và sự thuận lợi môi trường, thành hay bại phải do chính người dân Hồng Kông hết lòng khiêng gánh nặng. Tổng Thống George W Bush trong Phòng Bầu Dục có lần nhìn thẳng vào mặt người viết mà nói rằng nếu người dân Việt Nam muốn có dân chủ thì phải tự đứng lên tranh đấu và Mỹ sẽ giúp đỡ, còn làm dân chủ giùm cho Việt Nam thì Mỹ không làm.

Trong hơn 4,000 người bị bắt ở Hồng Kông thì 40% là các sinh viên trẻ, họ tranh đấu vì đó là tương lai của họ.

Tuổi trẻ Việt Nam, qua hình ảnh Hồng Kông nên nhận thức về tương lai còn rất dài của mình và tự vác lấy gánh nặng trước khi muốn nhờ ai đó phụ vai.