4-10-2019
Chính quyền Đà Nẵng cách đây ít lâu vừa cho biết họ sẽ chuyển khu công nghiệp An Đồn nằm ngay trung tâm quận Sơn Trà thành một khu đất ở đô thị mới vì giá trị ‘cực lớn’ của nó [1].
Tuy nhiên, theo tôi, đây không phải là quyết định tốt. Thay vào đó, khu đất này nên được chuyển thành công viên trung tâm cho quận Sơn Trà và cả thành phố Đà Nẵng, vì những lý do sau:
Đầu tiên là nhu cầu có thêm khu đô thị ở Đà Nẵng tỏ ra không thực tế. Chính Bí thư Trương Quang Nghĩa cũng đã khẳng định quỹ đất nền của Đà Nẵng hiện đủ dùng cho 2,5 triệu dân [2]. Với một số dân chỉ hơn 1,13 triệu như hiện nay (2019), ngay cả khi có duy trì được tốc độ tăng dân số như 10 năm qua (2.54%/năm) [3], Đà Nẵng phải cần suýt soát 30 năm, tức là phải đến năm 2050, để tăng gấp đôi dân số lên mức 2,3 triệu, nghĩa là vẫn trong khả năng đáp ứng của quỹ đất hiện tại.
Dĩ nhiên, điều này là bất khả thi vì Việt Nam đang chuẩn bị bước vào giai đoạn dân số già với mức sinh giảm dần, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Đà Nẵng lại càng đặc biệt hơn nữa vì từ chủ trương (Nghị quyết 43 Bộ Chính trị) cho đến thực tiễn phát triển đều cho thấy Đà Nẵng không có lợi thế với các ngành thâm dụng lao động nên khả năng tăng dân số cơ học một cách đột biến nhờ vào lao động nhập cư lại càng thấp. Tăng tự nhiên không có triển vọng, tăng cơ học thì mờ mịt, vậy hà cớ gì xây thêm khu đô thị mới nữa?
Tiếp đến là diện tích đất cây xanh trên đầu người ở Đà Nẵng đang ở mức quá thấp, chỉ khoảng 4m2/người, bằng một nửa so với chỉ tiêu thông thường của đô thị [4]. Cả thành phố hơn triệu dân song gần như chỉ có một công viên đúng nghĩa là 29/3. Nhu cầu bức thiết của người dân thành phố hiện nay là có thêm công viên, chứ không phải thêm khu đô thị phân lô bán nền.
Riêng với Sơn Trà, chính quyền lại càng có lý do để xây công viên cho người dân nơi đây. Công viên An Đồn gắn bó với nhiều thế hệ người dân Sơn Trà 10 năm trước đã bị chính quyền thu hồi và giao cho Vũ Nhôm làm trường mẫu giáo tư thục ABC kinh doanh kiếm lời [5]. Ngôi trường hiện vẫn hoạt động ngay cả khi Vũ Nhôm đã vào tù, nghĩa là chính quyền 10 năm qua vẫn đang nợ dân một công viên khác ở Sơn Trà.
Còn nhớ mới đây thôi khi lấy đất của doanh nghiệp mở rộng vườn hoa APEC, chính quyền đã ngay lập tức đền cho doanh nghiệp mảnh đất giá trị tương đương, nếu không muốn là còn cao hơn [6]. Vậy nên, nếu đã lấy công viên của cộng đồng giao cho doanh nghiệp kinh doanh kiếm lời, thì tương tự, chính quyền cũng phải có nghĩa vụ đền bù cho cộng đồng một công viên khác, dù xét tới hiện tại là đã quá muộn.
Tóm lại, chính quyền thành phố nên xem xét lại quyết định biến khu công nghiệp An Đồn thành một khu đô thị. Điệp khúc phân lô bán nền cần được dừng lại, đơn giản là vì bối cảnh phát triển của thành phố đã thay đổi, với nhu cầu thực tế không còn nữa. Đây chính là lúc cần đầu tư chiều sâu để thực sự nâng tầm chất lượng cuộc sống cho người dân thành phố, và xây dựng một công viên trung tâm Sơn Trà tầm cỡ nên là khởi đầu cho sự chuyển hướng này.
Không chỉ là trách nhiệm đạo lý, đây còn là cơ hội để những lãnh đạo đương nhiệm của Đà Nẵng để lại một dấu ấn đẹp trong lòng người dân, khi mà thời gian của họ không còn nhiều nữa.
PS: Nếu chính quyền nào thấy khu đất giá trị quy tiền cao lại lập tức muốn chuyển thành đất ở như lãnh đạo Đà Nẵng thì chắc New York đã không có Công viên Trung tâm – một kỳ quan của thành phố (xem ảnh dưới) – như hiện nay vì giá đất New York chắc không thấp hơn Đà Nẵng.
Thiết nghĩ, lãnh đạo một thành phố cần có tầm nhìn xa và rộng hơn giới cò đất/buôn đất vốn chỉ quẩn quanh với việc khu đất này chia được bao nhiêu lô, mấy chục triệu hay mấy trăm triệu một mét.
_____
Ghi chú:
[1] Đà Nẵng khuyến khích chuyển Khu công nghiệp An Đồn 50ha sang đất ở (TT).
