Đỗ Dzũng
2-7-2018
ORANGE, California (NV) – Gia đình ông Michael Phương Minh Nguyễn hôm Thứ Năm, 2 Tháng Tám, xác nhận ông bị chính quyền Việt Nam bắt giữ và đang giam tại Sài Gòn, tại một cuộc họp báo ở tòa thị chính Orange.
Theo gia đình cho biết, hôm 7 Tháng Bảy, trên đường từ Đà Nẵng về Sài Gòn, ông Michael bị bắt vô cớ, tại tỉnh Đồng Nai.
Khi bị bắt, ông có mang theo trong người $1,200 và 1 triệu đồng Việt Nam cùng một số quần áo.
Từ 7 đến 16 Tháng Bảy, ông Michael bị giam ở một nơi gia đình không biết. Và trong thời gian này, phía Việt Nam không thông báo cho phía Mỹ biết họ đang giam giữ một công dân Hoa Kỳ, mặc dù hai bên có thỏa thuận là phía Việt Nam phải báo cho phía Mỹ biết chuyện này trong vòng bốn ngày.
Vào ngày 17 Tháng Bảy, phía Việt Nam báo cho tòa Đại Sứ Mỹ biết ông Michael đang bị giam giữ.
Ngày 31 Tháng Bảy, tổng lãnh sự Hoa Kỳ được phép gặp ông Michael lần đầu tiên tại trại tạm giam trên đường Phan Đăng Lưu, quận Bình Thạnh, Sài Gòn.
Sau khi giới thiệu mục đích của cuộc họp báo, ông Mark Roberts, em rể của ông Michael, và là phát ngôn viên của gia đình, cảm ơn Dân Biểu Mimi Walters và nhân viên của bà, cùng các đồng viện của bà, làm việc trong những ngày qua để biết tình trạng của ông Michael.
“Tôi xin cảm ơn Dân Biểu Mimi Walters và nhân viên của bà làm việc trong những ngày qua. Bà hiện đang dẫn đầu nỗ lực này, cùng các dân biểu Alan Lowenthal, Lou Correa, và Ed Royce. Tôi cũng xin cảm ơn những người đã ký vào thỉnh nguyện thư trên trang nhà change.org để vận động cho anh Michael. Tôi cũng xin cảm ơn chính quyền Việt Nam đã đối xử một cách nhân đạo với ông Michael,” ông Roberts nói.
Ông Roberts cũng nhắc đến thỏa thuận năm 1994 giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, là khi một công dân Mỹ bị bắt giữ, trong vòng 96 giờ, Việt Nam phải báo cho Mỹ biết.
Ông cho biết thêm: “Ông Franc Shelton, thuộc tòa tổng lãnh sự Mỹ tại Sài Gòn là người trong hai ngày qua cập nhật với gia đình về chuyện ông Michael bị bắt.”
Chi tiết vụ ông Michael Phương Minh Nguyễn mất tích
Theo lời kể của ông Roberts, ngày 27 Tháng Sáu, ông Michael Phương Minh Nguyễn bay về Sài Gòn, và theo dự trù, sẽ trở lại Mỹ ngày 16 Tháng Bảy.
– Ông thường xuyên liên lạc với gia đình mỗi hai ngày một lần trong thời gian ở Việt Nam.
– Lần cuối cùng ông Michael liên lạc với vợ là ngày 5 Tháng Bảy, lúc đó là ngày 6 Tháng Bảy bên Việt Nam.
– Phương tiện liên lạc chủ yếu là qua Viber, Internet, và các phương tiện Wi- Fi.
– Sau đó, họ không liên lạc được với nhau, có thể do không có Internet, hoặc Internet bị cắt.
Đi tìm tông tích chồng
– Vào ngày 16 Tháng Bảy, vợ ông, bà Nguyễn Bảo Hiếu dự trù là một người bạn của ông Michael sẽ đón ông ở phi trường Los Angeles, nhưng không thấy ông trên chuyến máy bay.
– Ngay trong ngày hôm đó, bà Hiếu liên lạc American Airlines để xem chồng bà có đi chuyến bay đó hay không, và công ty này xác nhận ông không có trên chuyến bay.
– Trong khoảng ngày 17 hoặc 18 Tháng Bảy, bà Hiếu liên lạc một người bạn trên Facebook của ông Michael ở Việt Nam, và được biết một cách không xác định được tình trạng của ông và nơi ông đang ở.
– Bà Hiếu khám phá một lời nhắn được viết trên Facebook ngày 6 Tháng Bảy là ông Michael mất tích đâu đó gần Sài Gòn.
– Ngày 18 Tháng Bảy, bà báo cho Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ ở Washington, DC là ông Michael mất tích. Họ nói với bà là, vào thời điểm đó, họ không có tên ông Michael trong bất cứ danh sách nào của những người Mỹ bị bắt ở ngoại quốc. Cũng trong ngày hôm đó, bà Hiếu báo cho tòa tổng lãnh sự Mỹ tại Sài Gòn.
– Vào ngày 19 Tháng Bảy, bà Hiếu gọi điện thoại đến nhiều cơ quan công an địa phương ở Sài Gòn, báo cho họ biết tình trạng ông Michael mất tích. Họ không hợp tác, và cũng không xác định danh tánh ông Michael, hoặc ông Michael đang ở đâu. Họ còn yêu cầu bà Hiếu phải gặp họ để nói chuyện trực tiếp, chứ không được nói qua điện thoại.
Trở ngại vì “quyền riêng tư”
– Bà Hiếu tiếp tục gọi tòa tổng lãnh sự Mỹ tại Sài Gòn mỗi ngày, nhưng họ không đưa ra bất cứ thông tin gì. Họ giải thích với bà Hiếu về Đạo Luật Thông Tin Riêng Tư năm 1994, và thỏa thuận giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, mà theo đó, không có thông tin của bất cứ công dân Mỹ nào được tiết lộ nếu không có sự đồng ý của cá nhân đó, được viết bằng văn bản hẳn hòi.
– Ngày 20 Tháng Bảy, bà Hiếu bắt đầu một cuộc vận động trên Internet, tìm sự giúp đỡ của Dân Biểu Mimi Walters, Ngoại Trưởng Mike Pompeo, tổng thống, và phó tổng thống.
– Từ ngày 20 đến ngày 22 Tháng Bảy, bà Hiếu gọi tòa tổng lãnh sự Mỹ ở Sài Gòn, để biết số phận của chồng. Không có thông tin nào được đưa ra, bởi vì Đạo Luật Thông Tin Riêng Tư năm 1994.
– Ngày 23 Tháng Bảy, bà Hiếu liên lạc Văn Phòng Dân Biểu Mimi Walters, gặp ông Jefferson Cha, phụ tá của bà dân biểu, nhờ giúp đỡ, vì Đạo Luật Thông Tin Riêng Tư năm 1994 rõ ràng và hoàn toàn là một trở ngại.
– Ngày 25 Tháng Bảy, bà Hiếu nhận được phúc đáp từ ông Justin Brown, thuộc tòa tổng lãnh sự Mỹ ở Sài Gòn, đưa ra nhiều chi tiết, một lần nữa, nói rằng họ không thể cung cấp cho bà tin tức gì, chỉ vì Đạo Luật Thông Tin Riêng Tư năm 1994. Ông Brown cung cấp cho bà Hiếu số điện thoại của một trại giam ở trong hoặc xung quanh Sài Gòn.
– Ngày 26 Tháng Bảy, bà Hiếu gọi điện thoại đến trại giam này, nhưng chỉ được cho biết thông tin chung chung, và được đưa thêm số điện thoại khác để liên lạc, nhưng không có thông tin gì mới.
Vận động
– Ngày 27 Tháng Bảy, tại văn phòng ở Irvine, ông Cha gặp bà Hiếu, em bà Hiếu, ông Roberts, và hai người nữa. Sau cuộc họp này, gia đình có nhiều hy vọng hơn là sẽ sớm biết ông Michael đang ở đâu. Văn phòng của bà Walters cũng nói là họ được Văn Phòng Dân Biểu Alan Lowenthal ở Long Beach cho biết là họ có thể biết ông Michael ở đâu vì văn phòng này cũng đang chú ý vụ này. Trước đó, văn phòng ông Lowethal có phối hợp với các văn phòng dân biểu khác trong việc vận động tự do cho ông Will Nguyễn. (Ông Will Nguyễn, cư dân Houston, là người bị bắt trong lúc tham gia biểu tình ở Sài Gòn hôm 10 Tháng Sáu, và sau đó bị trục xuất khỏi Việt Nam hôm 20 Tháng Bảy).
– Ngày 28 Tháng Bảy, trong khi chưa biết tin tức gì chắc chắn về ông Michael, gia đình bắt đầu mở một thỉnh nguyện thư “Free Michael Nguyen” trên trang web change.org.
Tổng lãnh sự xác nhận ông Michael bị bắt
– Cuối cùng, vào buổi tối ngày 31 Tháng Bảy, tòa tổng lãnh sự Mỹ ở Sài Gòn gọi điện thoại cho bà Hiếu. Ông Franc Shelton báo cho bà biết ông Michael còn sống, khỏe mạnh, và đang bị giam giữ tại Sài Gòn. Nhân viên lãnh sự có gặp ông Michael trong trại giam, trong vòng chưa tới 1 giờ đồng hồ. Họ xác nhận ông Michael ký giấy miễn áp dụng Đạo Luật Thông Tin Riêng Tư năm 1994, cho phép Bộ Ngoại Giao Mỹ nói chuyện với gia đình ông, các cơ quan công lực Hoa Kỳ, các văn phòng dân biểu và nhân viên của họ. Ông Michael Phương Minh Nguyễn có yêu cầu chính quyền Việt Nam phải giám định sức khỏe ông.
– Ông Shelton cũng xác nhận là ông Michael đang bị điều tra theo Điều 109, liên quan đến “các hoạt động chống chính quyền nhân dân.”
– Ông Shelton cũng giải thích cho gia đình biết luật lệ tại Việt Nam, bao gồm chuyện là cuộc điều tra có thể kéo dài từ ba đến năm tháng, và có thể được gia hạn thêm, nếu chính quyền muốn.
– Trong thời gian này, ông Michael KHÔNG được phép gặp gia đình, luật sư, và chỉ được gặp lãnh sự một lần trong một tháng. Ông Michael cũng không được nhận thư từ, hoặc bất cứ giấy tờ gì, ngay cả của con ông gởi đến.
“Chúng tôi hiểu là trại giam sẽ cung cấp cho ông Michael một bữa ăn căn bản mỗi ngày, và ông được quyền mua thêm thực phẩm trong căn tin ở đó, nhưng tối đa chỉ được chi tiêu $80/tháng, có nghĩa là $2.67/ngày,” ông Roberts nói.
Ông Roberts nói thêm: “Ông Michael chưa bị chính thức truy tố, và trong thời gian từ ba đến năm tháng hoặc lâu hơn, họ sẽ không chính thức truy tố ông, để họ có thể (theo hệ thống luật pháp ở Việt Nam) không cho ông được xét xử một cách công bằng và hợp pháp mà chúng ta có như ở Hoa Kỳ.”
Đòi tự do ngay lập tức cho ông Michael
“Cho tới hôm nay, vào lúc này, chưa có bất cứ một truy tố nào đối với ông Michael Phương Minh Nguyễn. Chúng tôi hy vọng không có một truy tố chính thức nào sẽ làm rõ bất cứ nghi ngờ nào là ông Michael liên quan đến bất cứ hình thức nào của các hoạt động chống lại chính quyền,” ông Roberts nói tiếp.
Ông kết luận: “Chúng tôi yêu cầu nhà cầm quyền Việt Nam thả ông Michael Phương Minh Nguyễn ngay tức khắc. Giam giữ bất cứ ai không phạm tội, không có lý do chính đáng, là một sư vi phạm nhân quyền và luật pháp quốc tế.”
“Trong khi có sự xác nhận là ông Michael còn sống, khỏe mạnh là một chỉ dấu tích cực, bước kể tiếp của gia đình chúng tôi là ông Michael phải được thả ra và trở về Hoa Kỳ an toàn,” ông Roberts nói thêm.
Tại buổi họp báo, Dân Biểu Mimi Walters, đại diện Địa Hạt 45, bao gồm thành phố Orange nơi ông Michael cư ngụ, nói: “Chúng tôi đang làm việc với Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và Tòa Bạch Ốc để làm mọi cách đưa ông Michael về Mỹ càng sớm càng tốt.”
“Hôm nay, tôi gặp gia đình ông Michael để thảo luận các cố gắng đưa ông về Mỹ an toàn. Tôi chia sẻ sự lo lắng sâu xa về sức khỏe của ông và sự phẫn nộ đối với việc ông bị chính quyền Việt Nam bắt giữ,” Dân Biểu Mimi Walters nói. “Ngày mai, tôi sẽ nói chuyện với tòa Đại Sứ Mỹ ở Việt Nam để phối hợp thực hiện các cố gắng để ông Michael được tự do ngay lập tức. Tôi sẽ tiếp tục liên lạc với Tòa Bạch Ốc và Bộ Ngoại Giao để bảo đảm là không có trì hoãn vì thủ tục hành chánh. Tôi sẽ làm mọi cách trong quyền hạn của tôi để bảo đảm ông Michael được tự do và trở về với gia đình một cách an toàn.”
Trong phần trả lời báo giới, có câu hỏi là một số cơ quan truyền thông đưa tin, với hình kèm theo, là ông Michael bị bắt với một số người khác ở trong nước.
Ông Roberts cho biết: “Chúng tôi có thấy những tấm hình này, nhưng không biết họ là ai.”
Một câu hỏi khác là, trước khi về Việt Nam, ông Michael có hoạt động gì khác thường không.
“Tôi đến nhà ông mỗi ngày, và không thấy ông có gì khác thường,” ông Roberts nói. “Ông là một người đàn ông chỉ biết đi làm và chăm sóc cho gia đình. Đó là những gì tôi biết về Michael.”
“Trước đây không lâu, đồng viện của bà, Dân Biểu Alan Lowenthal có phát biểu, trong trường hợp ông Will Nguyễn bị bắt, là nếu phía Việt Nam không thả ông ra, họ sẽ gánh hậu quả. Còn bà thì sao?,” một nhà báo đặt câu hỏi với bà Walters.
Bà đáp: “Chắc chắn rồi, nếu họ không thả ông Michael ra, họ sẽ gánh chịu hậu quả.”
Nữ Dân Biểu Walters cũng cho biết bà sẵn sàng đến Việt Nam, nếu cần, để vận động tự do cho ông Michael Phương Minh Nguyễn.
Cuộc họp báo cũng có sự hiện diện của bà Nguyễn Bảo Hiếu, vợ ông Michael, và các con của ông.
Hôm Chủ Nhật, một thông cáo báo chí của gia đình bà Hiếu ông gởi đến cho nhật báo Người Việt nói rằng, “theo nhiều nguồn tin, ông Michael, năm nay 54 tuổi, có thể bị chính quyền Việt Nam bắt và giam giữ.”
Theo thông cáo, “ông Michael là một doanh gia ở Orange County, California, và là cha của bốn cô con gái, và gia đình đang rất mong ông trở về nhà.” (Đỗ Dzũng)
