Tác giả: Charlotte Gao
Dịch giả: Trung Nguyễn
14-11-2017
Việt Nam dường như đã tìm thấy một vị thế thoải mái hơn bằng cách cân bằng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Trong bài phát biểu quan trọng tại hội nghị Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) năm nay, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã gửi một thông điệp rõ ràng tới các quốc gia châu Á – Thái Bình Dương, yêu cầu họ tự lo bằng cách đặt quốc gia của họ lên trên hết, cũng như ông ta “sẽ luôn đặt nước Mỹ trên hết”.
Ít nhất một quốc gia khác đã hành động theo thông điệp của Trump. Việt Nam, với tư cách là nước đăng cai hội nghị APEC năm nay, một lần nữa đã chứng minh các kỹ năng ngoại giao về cân bằng giữa hai siêu cường – Trung Quốc và Hoa Kỳ – để mang lại quyền lợi tốt nhất cho nước mình.
Trong hội nghị APEC, Việt Nam đã thành công trong việc đưa ra hai bản tuyên bố chung quan trọng – một với Hoa Kỳ, dẫn đầu bởi Trump có tính cách khó đoán định, và một với Trung Quốc, dưới vị Chủ tịch đầy quyền lực Tập Cận Bình.
Theo như bản tuyên bố chung với Hoa Kỳ, Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang và Trump đã tái khẳng định việc tăng cường và mở rộng quan hệ Đối tác Toàn diện giữa hai nước, bằng cách xúc tiến thương mại song phương, đầu tư và làm sâu sắc hơn hợp tác quốc phòng và an ninh.
Để điền vào lịch trình chính trị của Trump, Việt Nam đã thông báo các thỏa thuận thương mại mới trị giá 12 tỷ đô-la và bàn thảo về việc nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng từ Hoa Kỳ. Việt Nam cũng bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về khủng hoảng Bắc Triều Tiên, dù nó không thật sự đụng chạm đến lợi ích cốt lõi của Việt Nam.
Đổi lại, Việt Nam đã đạt được sự tái cam kết của Hoa Kỳ về việc bảo đảm tự do hàng hải và hàng không ở biển Đông, rõ ràng là nhắm tới Bắc Kinh – dù không hề kể tên Trung Quốc ra. Việt Nam tuyên bố chủ quyền trên một vùng rộng lớn ở biển Đông, cũng như Trung Quốc.
Bản tuyên bố chung nói: Cả hai bên nhắc lại lập trường về biển Đông trong tuyên bố chung Hoa Kỳ – Việt Nam và Hoa Kỳ – ASEAN trước đó… Họ tái khẳng định sự cam kết cùng nhau trong việc giải quyết hòa bình các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm việc tôn trọng hoàn toàn các thủ tục pháp lý và ngoại giao… Họ cũng kêu gọi tất cả những nước tuyên bố chủ quyền ở biển Đông làm rõ và ứng xử về các tuyên bố chủ quyền trên biển theo luật quốc tế về biển như trong Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển 1982, và áp dụng nghĩa vụ luật pháp quốc tế một cách thiện chí trong việc quản lý và giải quyết bất đồng.
Cùng lúc đó, Việt Nam cũng đã đạt được đột phá ngoại giao với Trung Quốc bằng cách ứng xử phù hợp với lịch trình chính trị của Tập Cận Bình.
Theo bản tuyên bố chung với Trung Quốc, Việt Nam hoan nghênh và ủng hộ chính sách dấu ấn của Tập Cận Bình, sáng kiến Vành đai và Con đường. Một cách cụ thể, cả hai bên đã đồng ý tăng cường hợp tác kinh tế và thương mại, năng lực công nghiệp, đầu tư, cơ sở hạ tầng, và tài chính.
Để làm hài lòng Trung Quốc, Việt Nam đã không quên tái khẳng định lập trường về “Chính sách Một Trung Quốc”, nhấn mạnh rằng Việt Nam sẽ “kiên quyết phản đối mọi hình thức của các hoạt động ly khai nhằm giành được độc lập cho Đài Loan”.
Về vấn đề nhạy cảm biển Đông, Trung Quốc và Việt Nam đã đạt được đồng thuận rằng cả hai bên sẽ “quản lý các vấn đề hàng hải một cách thích hợp, thúc đẩy vững chắc các hình thức hợp tác trên biển, bao gồm cùng phát triển, và cũng nỗ lực giữ vững hòa bình và ổn định tại biển Đông”.
Rất đáng để lưu ý rằng Việt Nam, cũng là một nước xã hội chủ nghĩa, chia sẻ một lịch sử phức tạp với nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC), có hiểu biết sâu về hệ thống chính trị của Đảng Cộng sản Trung Quốc (CCP). Do đó, Hà Nội đặc biệt giỏi trong việc dùng những từ ngữ đặc thù xã hội chủ nghĩa để nhấn mạnh sự quan hệ gần gũi với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Như trong ví dụ mới nhất, bản tuyên bố chung nói:
“Cả hai phía tin tưởng rằng tình hữu nghị giữa Trung Quốc và Việt Nam đã được tạo ra và vun đắp bởi các lãnh đạo thế hệ trước đây như Chủ tịch Mao Trạch Đông và Chủ tịch Hồ Chí Minh, là kho tàng quý giá chung của hai dân tộc. Hai đảng sẽ cùng nhau thừa kế, bảo vệ, và sử dụng [kho tàng này] tốt”.
Việt Nam cũng ca ngợi thành công lớn của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 19 của Đảng Cộng sản Trung Quốc mới đây.
Bằng cách ký tuyên bố chung riêng rẽ và cân bằng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, Việt Nam dường như đã tìm ra vị thế thoải mái hơn trong khu vực qua hội nghị APEC.
© Copyright Tiếng Dân – Bản tiếng Việt
Những gì thỏa thuận với Mỹ chả là cái gì cả . Tự do hàng hải, Trung Quốc đã cam kết với Mỹ từ lâu gòi .
Nhận xét “Việt Nam dường như đã tìm thấy một vị thế thoải mái hơn bằng cách cân bằng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ” đúng 1 nửa . Mỹ thì lúc nào cũng vậy, sêm xít từ thời Tông Tông Linh Tông tới giờ . Nhưng với Trung Quốc thì đúng là Việt Nam đã tìm thấy 1 vị thế thoải mái hơn . Có nghĩa từ bây giờ nếu Trung Quốc có khoan bậy cũng không đến nỗi làm Việt Nam phải la làng .