Ông Trump bị luận tội lần thứ hai và sự trừng phạt của nền dân chủ

Joaquin Nguyễn Hòa

14-1-2021

Khoảng 4 giờ rưỡi chiều thứ Tư 13/1/2021, giờ Washington DC, Hạ viện Hoa Kỳ thông qua một nghị quyết luận tội đương kim tổng thống Donald Trump, về tội kích động bạo lực. Lần đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ có một tổng thống bị mang ra luận tội hai lần.

Sự kiện này diễn ra đúng 1 tuần sau cuộc bạo loạn tấn công điện Capitol, trụ sở quốc hội Hoa Kỳ sau khi Donald Trump kích động đám đông hàng ngàn người, nói rằng hãy đến điện Capitol “giành lại nước Mỹ bằng sức mạnh”.

Đây là nỗ lực cuối cùng trong cơn tuyệt vọng của ông Trump, nhằm lật ngược thất bại trong kỳ bầu cử mà đối thủ là ông Joseph Biden đã thắng rất rõ. Tất cả những vụ kiện mà ông Trump bảo là cuộc chiến pháp lý đều bị các tòa án bác bỏ.

Không thắng được cái gọi là cuộc chiến pháp lý, Trump kích động đám đông tấn công điện Capitol nơi những người đại diện cho dân Mỹ đang chuẩn bị tuyên bố chính thức, Joseph Biden là tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ.

Mục đích của Trump có lẽ là để gây áp lực lên các nghị sĩ nhằm bác bỏ chiến thắng của ông Biden, nhưng kết cục đã làm 6 người chết, và sự tức giận dâng lên trong hàng ngũ những người Cộng hòa.

Trong buổi bỏ phiếu chiều thứ Tư 13/1/2021, có đến 10 dân biểu thuộc Đảng Cộng hòa bỏ phiếu ủng hộ phe Dân chủ đối lập luận tội tổng thống. Đây là sự kiện đáng chú ý sau bốn năm các dân biểu Cộng hòa nhất mực đứng về phía tổng thống cùng đảng. Trong cuộc luận tội lần thứ nhất, tội tìm cách thông đồng với nước ngoài (Ukraine), Trump được toàn bộ các dân biểu Cộng hòa ủng hộ.

Bà Liz Cheney, một trong những nhân vật lãnh đạo của đảng Cộng hòa, là dân biểu từ Wyoming, tuyên bố rằng, Trump là kẻ đã đưa bọn nổi loạn tới tấn công quốc hội Hoa Kỳ.

Cuộc bỏ phiếu của Hạ viện diễn ra với sự bảo vệ của hàng ngàn Vệ binh Quốc gia bên ngoài điện Capitol, chuyện vô tiền khoáng hậu của nền dân chủ Mỹ gần 245 năm qua.

Lần luận tội thứ nhất, ông Trump được tòa án Thượng viện tuyên bố không có tội.

Trong lần luận tội thứ hai này, thượng viện sẽ bắt đầu nhóm họp trở lại vào ngày 19/1/2021, một ngày trước khi Trump rời Nhà Trắng, là chuyện ông ta không hề muốn, nhưng cũng đã phải công nhận, một ngày sau cuộc bạo loạn bị dẹp, rằng ông ta sẽ chuyển giao quyền lực.

Như vậy, có khả năng ông Trump sẽ bị một phiên tòa ở Thượng viện xử tội. Sau đó là Quốc hội khóa mới, trong đó phe Dân chủ nắm đa số, với bà Kamala Harris, Phó Tổng thống, trong vai trò Chủ tịch Thượng viện. Không rõ số thượng nghị sĩ đồng tình buộc tội ông Trump sẽ đủ 2/3 hay không, nhưng có khả năng rất lớn là nhiều thượng nghị sĩ cộng hòa sẽ ủng hộ việc kết án ông Trump.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa nhiều quyền lực nhất là ông Mitch McConnell đã tỏ ý rằng ông ủng hộ bản án. Ông McConnell là đồng minh chính trị với ông Trump trong suốt bốn năm ông Trump cầm quyền.

Ngoài ra, phía Cộng hòa còn có hai thượng nghị sĩ kêu gọi ông Trump từ chức là bà Lisa Murkowski (bang Akansas) và ông Pat Toomey (bang Pennsylvania). Riêng Thượng nghị sĩ Ben Sasse (bang Nebraska) thì kêu gọi luận tội Trump. Thượng nghị sĩ Mitt Romney (bang Utah) là người lên án ông Trump mạnh mẽ và cũng là người đã từng bỏ phiếu kết tội Trump trong phiên luận tội đầu tiên.

Việc bị xử ở phiên tòa thượng viện sẽ là một trường hợp chưa có tiền lệ nữa, đó là tổng thống bị xử án sau khi không còn cầm quyền. Vì thế, bản án này nếu được thông qua sẽ không có ý nghĩa lấy lại quyền lực tổng thống, cũng không biết là hình phạt nào sẽ dành cho ông Trump, nhưng chắc chắn ông ta sẽ không còn cơ hội ra tranh cử bất cứ chức vụ dân cử nào, cũng như bị tước hết mọi quyền lợi, danh dự của một cựu tổng thống.

Vì vậy, đây có thể sẽ là cơ hội để đảng Cộng hòa chia tay vĩnh viễn với Donald Trump.

Trên thực tế, Đảng Dân chủ không cần tiến hành luận tội để truất phế ông Trump, nhưng bà chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi nói rõ rằng, hành động này là một liều thuốc hiến định để cứu nền cộng hòa khỏi tay Donald Trump, vì ông ta là một người nguy hiểm cho nền cộng hòa ấy.

Trong khi chờ đợi phiên tòa thượng viện, và có thể có bản án, ông Trump đã bị các mạng xã hội đóng cửa tài khoản và hàng chục công ty lớn và ngân hàng tẩy chay. Mới nhất là Thị trưởng thành phố New York, ngày 13/1/2021 đã tuyên bố cắt tất cả các hợp đồng dính dáng đến các công ty và tổ chức của ông Trump.

Nền dân chủ Hoa Kỳ với sự xáo trộn đến từ người lãnh đạo hàng đầu trong bốn năm qua, với những cuộc tấn công của ông Trump vào các định chế dân chủ, mà mới nhất là cuộc tấn công vào người dân Mỹ qua cuộc bầu cử, vẫn có sự trừng phạt không hề nhẹ dành cho người đứng đầu nước Mỹ.

Rồi đây, ông Trump sẽ đi vào lịch sử Mỹ với một mảng đen, mà có lẽ sẽ không có vị tổng thống nào có thể qua mặt được ông để giành vị trí cuối bảng trong sổ đen lịch sử Mỹ.