7-5-2020
Thật khó để hy vọng pháp luật được thượng tôn, nguyên tắc suy đoán vô tội được áp dụng, và càng khó có khả năng những người nắm quyền định đoạt sinh mệnh một con người chịu thừa nhận đã có sai phạm nghiêm trọng trong quá trình điều tra và truy tố bị can Hồ Duy Hải, với cáo buộc giết người ở vụ án Bưu điện Cầu Voi (Long An).
Ông Nguyễn Hoà Bình, chánh án Toà án nhân dân Tối cao, nói trong phiên giám đốc thẩm hôm qua rằng, các cơ quan viện kiểm sát và cơ quan điều tra thống nhất Hồ Duy Hải giết người theo lời khai của Hải, nhưng chưa thống nhất giết người như thế nào, phương tiện gì…
Đây là một phát ngôn có vấn đề nghiêm trọng.
Thứ nhất, giám đốc thẩm mở ra để xem xét quá trình điều tra, truy tố có vi phạm quy định tố tụng hay không, chứ không phải để xem xét Hồ Duy Hải giết người hay không. Với tình tiết như cơ quan điều tra tự đi mua dao, thớt ngoài chợ về biến thành hung khí, cơ quan điều tra đã vi phạm nghiêm trọng Luật Tố tụng Hình sự. Và như vậy, đương nhiên phải huỷ bản án trước đây với Hồ Duy Hải.
Thứ hai, ngay cả xem xét có phạm tội hay không thì trong phiên giám đốc thẩm hôm qua, chính các cơ quan điều tra và kiểm sát còn chưa nắm được phương thức giết người. Khi chưa biết giết người như thế nào, phương tiện gì, thì lấy gì để kết luận Hồ Duy Hải giết người?
Việc giết người bằng phương tiện gì, cách thức thực hiện ra sao phải là sự thật khách quan đã diễn ra, không theo ý chí hay bất cứ sự thống nhất nào. Việc các bên còn chưa thống nhất phương thức giết người, đó là biểu hiện muốn áp đặt ý chí chủ quan vào vụ việc. Như vậy, làm sao tìm thấy sự thật khách quan như nó vốn có?
Cũng dễ hiểu, khi ông Nguyễn Hoà Bình đã quyết định không kháng nghị vụ án khi là Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, nay lại ngồi trên ghế Chánh án Toà án Nhân dân tối cao, xử phiên giám đốc thẩm.
Thừa nhận vi phạm tố tụng chẳng khác nào thừa nhận mình đã sai và để một công dân phải chịu kiếp tù đày với án tử treo trên đầu cả chục năm dằng dặc.
Thương cho một phận người, thương cho một người mẹ suốt 12 năm trời tìm kiếm công lý cho con.
Và, càng thương hơn cho cái gọi là công lý trên đất nước này. Công lý xa vời.
Câu: „các cơ quan viện kiểm sát và cơ quan điều tra thống nhất Hồ Duy Hải giết người theo lời khai của Hải, nhưng chưa thống nhất giết người như thế nào, phương tiện gì…“ là quyền tranh tụng hay đưa ra ý kiến của cơ quan tố tụng, nhưng đúng là khi bản án bị hủy thì mọi suy nghĩ như trên sẽ không còn giá trị. Còn bị cáo hay luật sư sợ tư duy trên ảnh hưởng tới vụ việc điều tra và xử án sau này thì nên đề nghị không để những người điều tra cũ tham gia vụ việc điều tra mới …