Thay trời hành đạo và xã hội mất niềm tin

Dương Quốc Chính

21-12-2024

Vấn đề xã hội nhức nhối ở vụ đốt quán [cafe] là ở Việt Nam bây giờ có không ít người không còn tin vào pháp luật, nên sẵn sàng thế thiên hành đạo. Gặp vấn đề, cảm thấy bị ức hiếp, bất công, là tự xử luôn. Ngày xưa thì Đoàn Văn Vươn, rồi tổ đồng thuận ở Đồng Tâm, trước khi có biến cố xảy ra họ đã live stream tuyên bố sẵn sàng cho nổ chỗ nọ, chỗ kia.

Chưa bàn bên nào đúng, bên nào sai, có bị ức hiếp, bất công hay không. Nhưng chỉ thấy rằng rất nhiều người không còn tin vào sự nghiêm minh của pháp luật.

Người giàu, có quyền thế, khi gặp vấn đề với pháp luật thì việc đầu tiên là nghĩ tới chạy chọt, chạy công an, thậm chí chạy án. Hồi xưa, khi anh Năm Cam còn trị vì trong Sài Gòn, “dân oan” có chuyện thì kêu tới anh Năm xử lý! Vì anh nuôi luôn cả công an rồi.

Nhiều người khác, biết chắc mình đúng luật, nhưng có chuyện phải báo công an, thì vẫn phải chạy tiền thêm, để công an làm đúng luật và nhanh hơn! Điển hình như chuyện công an mà tìm thấy xe bị mất cắp, đến nhận xe thì cũng phải cưa tiền. Thường 50/50. Coi như vẫn mất nửa chiếc.

Còn dân đen, không có tiền chạy, thì thôi xác định nhịn nhục cho qua, nếu gặp vấn đề với kẻ mạnh. Không thì chọn cách khủng bố như người vừa rồi. Như ông ta kể là bị đánh, ‘cay’ quá nên đốt nhà người ta.

Tất nhiên bị đánh mà báo thù bằng đốt nhà thì đương nhiên vẫn là sai và rất sai khi hậu quả nghiêm trọng. Nhưng cũng phải nhìn lại, tại sao người ta bị đánh lại không báo công an mà lại chọn cách đốt nhà rửa hận, y chang như trong Thủy Hử và rất hay gặp trong giới giang hồ. Đó là vì một bộ phận không nhỏ trong xã hội mất niềm tin vào pháp luật. Một phần do nhận thức pháp luật của người ta còn hạn chế.

Thành phần như ông nghi phạm kia thì giờ nhiều vô kể, quán nước đầu ngõ nào chả có dăm ông. Bản chất là thất nghiệp, trộm vặt, đa phần là nghiện, có thể kiêm xe ôm (nhưng giờ thất nghiệp vì Grab) và lô đề. Suốt ngày lê la quán nước, tiện đâu sơ hở thì trộm cắp mánh mung.

Một số ông “giác ngộ cách mạng” chút thì đi làm dân quân dẹp chợ, bảo vệ, trông xe, nhưng bản chất vẫn là giang hồ vặt. Thành phần này nói chung đều sẵn sàng có phản ứng như ông nghi phạm kia, không có gì lạ cả. Đều là hung thủ dự khuyết cả nếu gặp chuyện, anh em cứ thử va chạm với họ mà xem, nhẹ nhất là va chạm giao thông, mình gặp nhiều rồi, nếu mình cũng máu chó thì chắc cũng lên báo đôi lần. Có khi còn chưa va quệt đã chửi đm biết bố mày là ai không? Nếu đối phương cũng cùng hệ là án mạng xảy ra rồi.

Cái video ông ta hớn hở chém gió khoe chiến tích đốt nhà với công an phường (?): “Anh đổ xăng từ ngoài vào, cậu hiểu không?”, rồi cười hềnh hệch. Khả năng là do ông ta đốt xong là đi đầu thú luôn chưa kịp biết hậu quả, công an phường cũng chưa biết, nên giọng kể chuyện đúng giọng quán nước đầu ngõ, không lệch tý nào, chưa hề biết sợ đâu.

Kẻ ác và ngu phải trả giá là tất nhiên. Nhưng về mặt xã hội cũng cần nhìn lại tại sao lại có chuyện đó? Liệu điều đó còn tiếp tục xảy ra? Trước đây đã có vụ lên báo là có nhà hát karaoke to quá, hàng xóm bảo không được nên quăng chai xăng vào đốt.

Nhà mình đối diện dãy quán nhậu, bên kia sông, anh em nhậu đến 12h đêm xong rồi hát karaoke ông ổng, rồi 1-2-3 dô, 1-2-3 uống, có hôm thì thấy công an đi gọi loa nhắc nhở, có hôm không thấy, nó cũng kệ. Lúc đó mà có can xăng, có khi mình cũng đốt quán kia, vì không ngủ được! Mình vốn kỳ thị đồng bào đã hát không hay lại còn hay hát to, lại còn nửa đêm! Công an có dẹp được bọn nó đâu, chắc vì cũng làm luật cả rồi.

Chung quy cũng là vì pháp luật cả.