Trương Nhân Tuấn
17-11-2024
Hiếm khi hai vị lãnh đạo Trung Quốc và Mỹ có cùng quan điểm về tình hình thế giới. Ngoại lệ tại Hội nghị Thượng đỉnh APEC tổ chức năm nay tại Lima, Peru, trung tuần tháng 11 năm 2024.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cảnh báo thế giới đang “bước vào một thời kỳ mới xáo động và biến đổi”. Trong khi tổng thống Joe Biden, nhân hội đàm riêng với lãnh đạo Nhật và Nam Hàn, cho rằng “một thời điểm thay đổi chính trị quan trọng”.
Cá nhân tôi thì cho rằng ông Donald Trump tái đắc cử tổng thống Mỹ báo hiệu thế giới đi vào một thời kỳ “cá lớn nuốt cá bé” và “mạnh được yếu thua”. Yêu sách “phải trả tiền để được bảo vệ” của Trump khiến Mỹ trở thành một đế quốc Trung Hoa thời trước thế kỷ 19. Trump muốn các nước phải “thần phục” Mỹ. Các nước đồng minh, nay trở thành các chư hầu, hàng năm phải triều cống “hoàng đế Trump” để được bảo vệ.
Nếu so sánh với Tổng thống Biden, Biden thành công xây dựng hệ thống liên minh nhằm bao vây Trung Quốc:
1. NATO chấp nhận và chia sẻ quan điểm của Mỹ “Trung Quốc là một thách thức mang tính hệ thống” và
2. NATO tham gia nhiều hơn vào các hoạt động phối hợp quân sự với sáng kiến Ấn Độ-Thái Bình dương (nhằm bao vây Trung Quốc) của Mỹ.
Một bên, Trump chủ trương nước Mỹ cô lập, chống chiến tranh và không can dự bên ngoài.
Đối với Trump, nước Mỹ không có “bạn” mà chỉ có “kẻ thù”. Trump sử dụng vũ khí thuế quan để “trừng phạt” Trung Quốc ở mức 60%. Còn đối với các quốc gia châu Âu, Trump (dự tính) áp thuế từ 10 đến 20%.
Tức là quan niệm về nước Mỹ của Trump đi ngược lại tất cả những gì của Biden và các vị tổng thống tiền nhiệm từ năm 1945 đến nay.
Trump gây dựng và bảo vệ lợi ích của Mỹ bằng cách đập đổ các nước khác, ngay cả các quốc gia đồng minh.
Các quốc gia EU (thuộc khối NATO) nay cũng trở thành “kẻ thù” của Trump. Thì các nước này sao có thể tiếp tục chia sẻ quan điểm với Mỹ “Trung Quốc là một thách thức mang tính hệ thống”?
Trên báo Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP) mới đây có bài viết dẫn lời cựu chủ tịch WTO nói rằng: Trung Quốc và EU có thể hợp tác để chống lại nước Mỹ của Trump.
Đúng là “gậy Trump đập lưng Trump”.
Trump tuyên bố giải quyết chiến tranh Ukraine trong vòng 24 giờ.
Ngay cả “khi đồng minh tháo chạy” tháng 2 năm 1973, hạ viện Mỹ không biểu quyết ngân sách viện trợ vũ khí, thì phải hơn hai năm sau VNCH mới sụp đổ. Đến nay trợ giúp vũ khí của Mỹ cho Ukraine lên trên 61 tỉ đô la thì trợ giúp vũ khí của EU cho Ukraine cũng lên tới 43,5 tỉ đôla. Các quốc gia G7 vừa mới tuyên bố sẽ giúp Ukraine cho tới khi nào nước này còn cần thiết để tự vệ trước cuộc xâm lược của Nga.
Trump vừa công bố danh sách những người đứng đầu các cơ quan về an ninh quốc gia, gồm các tên: Kristi Noem, Pete Hegseth, John Ratcliffe và Tulsi Gabbard. Báo chí Mỹ có nhận xét rằng những người này, hoặc là không có kinh nghiệm, hoặc là quá thân với Nga.
Trump chỉ có thể giải quyết chiến tranh trong vòng 24 giờ nếu thành công hạ bệ Zelensky (như CIA đã từng hạ bệ anh em Ngô Đình Diệm, làm xáo trộn nội tình VNCH, giúp Mỹ dễ dàng đổ bộ vô Việt Nam). Phải chăng việc bổ nhiệm những người thân Nga vào các cơ quan như DNI, CIA… để chuẩn bị cho việc này?
Trump buộc Đài Loan và các quốc gia đồng minh như Nhật, Nam Hàn cùng các quốc gia thuộc khối NATO, muốn được Mỹ bảo vệ phải trả tiền. Chuyện này tôi đã nói rồi.
Lý do gì Trump đòi tiền Đài Loan? Không có lý do nào hết cả. Mỹ có “luật” về quan hệ với Đài Loan (gọi là Taiwan Relations Act). Theo đó, Mỹ bảo đảm bán vũ khí cho Đài Loan để tự vệ trước lục địa. Tiền trao cháo múc. Đài Loan muốn mua F35 cùng nhiều loại khác nhưng Mỹ không bán.
Nếu Trump muốn Đài Loan “trả tiền” thì hãy bán vũ khí cho họ. Máy bay F35, tàu ngầm, hỏa tiễn tầm xa, các loại Tomahawk… họ đều mua hết.
Còn Việt Nam, nhiều chuyên gia cho rằng bang giao Việt Nam thời Trump sẽ không thay đổi. Theo tôi thì chưa chắc. Ông Lương Cường có phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh APEC, ý tứ đâu có khác gì với Trung Quốc?
Việt Nam đã gia nhập “sáng kiến vành đai con đường” của Trung Quốc rồi. Miền Bắc đã “gắn cứng” vào Trung Quốc rồi. Việt Nam còn là thành viên của “cộng đồng chia sẻ tương lai” với Trung Quốc.
Theo tôi, nếu Trump đánh Trung Quốc thì Trump sẽ “đánh” Việt Nam.
Một nước Mỹ co cụm và biệt lập thì Mỹ không cần đồng minh. Trump đòi Đài Loan trả tiền để được bảo vệ thì Việt Nam cũng vậy mà thôi.
