Máu tham hễ thấy hơi tiền thì mê

Nguyễn Thông

16-9-2023

Câu thơ cụ Nguyễn Du viết trong truyện Kiều không nhắc tới tiền, mà “hễ thấy hơi đồng thì mê”. Ngày xưa, đồng tức là tiền. Tiền thường được đúc bằng đồng. Người ta cũng thường nói đồng tiền, chẳng hạn đồng tiền Vạn Lịch.

Bây giờ xứ này vẫn gọi tên tiền Việt là đồng, ngân hàng và doanh nghiệp khi tính tỷ giá hoặc buôn bán với nước ngoài đều theo Việt Nam đồng (VNĐ), cũng như nước khác gọi là đô la, yên, kíp, tệ, pê sô… Xin nhớ rằng VNĐ chứ không phải VND như đám nhà báo viết, đánh lộn sòng với tiền đô la.

Ham tiền, ai chả ham. Tôi cũng vậy. Không tiền, đất cũng chả có để cạp mà ăn. Nhưng tham tiền, mà lại cả một bộ máy tham tiền, thì cực kỳ đồi bại.

Hôm qua 15.9, cả xã hội ồn ào chuyện đấu thầu… biển số xe đẹp. Những chiếc biển số xe được dân gian phong 9 nút, tứ quý, ngũ quý, số tiến, tài lộc. Xưa nay mấy cái biển loại đó, hoặc công an dấm dúi với nhau, hoặc được cấp cho chủ xe theo kiểu bốc thăm. Giờ thì chúng trở thành nguồn tài nguyên, cũng như than, sắt, dầu khí, lúa gạo, kinh tế mũi nhọn.

Phải nói ngay rằng thói tôn sùng biển số xe chỉ phổ biến ở xứ này. Như một thứ đạo. Nó đã chi phối được cả quốc hội khi cái cơ quan “đảng cử dân bị bầu” đưa hẳn vào chương trình nghị sự. Công an cũng thêm uy, thêm lợi nhờ cái biển số xe. Đám có tiền vênh vang với người đời khi mua được biển số xe “đẹp”. Về thực chất, nó chỉ là cái biển số để xác định tài sản, mà số nào cũng có ý nghĩa như nhau, nếu trội hơn một chút thì biển đẹp chỉ nhằm dễ nhớ.

Hồi cuối thập niên 90, anh Nguyễn Bác Chính, trưởng phòng hành chính quản trị trường tôi sắm được chiếc xe máy Honda DD đỏ, có người quen là công an lấy cho biển 3 số 9 (999). Ai cũng tấm tắc, không phải khen xe mà khen biển số. Anh Chính cười, đẹp đ*o gì mà đẹp, chỉ cốt dễ nhớ thôi, nhỡ mất xe thì báo được ngay công an.

Đám dân chúng mê tín, tôn cái biển số lên thành giời là chuyện của họ, nhưng quốc hội, chính phủ, công an cũng hùa theo quảng bá mê tín dị đoan thì hỏng tận gốc. Những ông to bà lớn, tam trụ tứ trụ thấy vậy vẫn nhắm mắt làm ngơ, như một kiểu đồng tình, bật đèn xanh chúng mày cứ làm. Họ lúc nào cũng vênh váo duy vật, duy vật biện chứng, bài trừ dị đoan, nhưng lại là những người cực đoan mê tín nhất. Sùng bái cá nhân, tôn sùng lãnh tụ chưa đủ, giờ còn thần thánh hóa cả cái biển số vô tri vô giác. Chung quy tại tiền.

Đành rằng con người ta việc gì cũng có thể làm nhưng vụ lôi mấy cái biển số “đẹp” ra để quốc hội xúm vào bàn bạc ý kiến, công an trình dự án này nọ, chính phủ thông qua, cả “hệ thống chính trị” nâng lên đặt xuống, rồi tiến hành đấu giá ồn ào trên cả nước, nói thẳng ra cũng chỉ vì tiền, kiếm tiền một cách hạ đẳng.

Nhà nước, bộ máy cầm quyền, dù ở đâu chăng nữa chứ không phải chỉ xứ này, cần phải chính danh, tử tế trong bất cứ hoạt động lớn nhỏ nào. Không phải cứ có quyền thì làm, bất chấp. Kiếm tiền càng phải đàng hoàng.

Tâng bốc lên, đề cao cái biển số, cho nó là đẹp, là quái quỷ gì chăng nữa, vậy có hơn gì mấy trò mê tín dị đoan, hoang tưởng, những thứ mà các vị ấy đang chống. Nó cũng na ná kiểu chống/dẹp nạn cờ bạc, số đề nhưng lại cờ bạc dạng xổ số với cái tên mỹ miều “xổ số kiến thiết”. Tôi nói thật, mấy thứ kiến thiết đó, tiền chui vào đâu thì chưa biết, nhưng sự sòng phẳng minh bạch thì xách dép cho số đề. Chơi số đề hoàn toàn phụ thuộc vào may rủi, chứ chơi “kiến thiết” rất dễ bị lừa, kể cả việt lốt (Vietlott). Bản thân tôi “tự nguyện bị lừa” cả nghìn lần rồi.

Dân chúng, đám nhà giàu tôn thờ, mê tín số này số nọ trên cái biển số là chuyện của họ, chứ chính quyền cũng dây vào, xí phần, ăn ké (ông hàng xóm nhà tôi bảo có mà ké khối), khác chi công khai ủng hộ trò mê tín dị đoan. Kẻ sẵn tiền muốn ném tiền qua cửa sổ, coi tiền như rác, là chuyện riêng của họ (tính toán cả đấy, âm mưu khiếp lắm, lại sực nhớ vụ đấu giá 4 khu đất ở Thủ Thiêm), nhưng nhà nước, chính quyền đừng để đồng tiền làm mờ mắt.

Cũng nên nói thêm rằng, tất cả mọi biển số, dù chúng có “đẹp” mấy chăng nữa, đều phải thuộc về nhân dân, họ có quyền được hưởng, chứ không phải cứ trắng trợn chọn ra, lọc riêng, rồi đem bán thu tiền.