Lan man lắm chuyện (Phần 5)

Đỗ Duy Ngọc

20-9-2021

Tiếp theo Phần 1 — Phần 2 — Phần 3 — Phần 4

Hôm nay là Trung thu. Có lẽ là một cái Tết Trung thu buồn nhất ở đất Sài Gòn. Phố không đèn hoa, quầy bánh. Những ngõ nhỏ, những hẻm sâu nhà nhà khép cửa, đầu xóm dây vẫn giăng, kẽm gai vẫn kéo. Những đứa trẻ ngồi buồn, người lớn nằm lo.

Trung thu năm nào thành phố này cũng có mưa, Sài Gòn khó mà được ngắm trăng rằm đêm thu. Nhưng mùa dịch này, còn được đông đủ cả nhà, còn được ngồi xem ti vi, còn được nghe tiếng cười của cháu con dù trong bụng đang lắm điều lo cũng là hạnh phúc rồi.

Ngoài kia biết bao đứa trẻ đón Trung thu khi chẳng còn cha mẹ, ông bà. Biết bao bà mẹ, ông bố đang ở tuyến đầu chống dịch chưa được về với con. Và còn bao nhiêu bệnh nhân đang ở ranh giới sinh tử trong cơn dịch bệnh. Biết bao gia đình đêm Trung thu thắp nén nhang trên bàn thờ có thêm mấy hủ cốt.

Người có gia đình đang được bình yên trong đại dịch là hạnh phúc, dù Trung thu héo hắt, lặng lẽ đang đến và đi qua, để lại một kỷ niệm buồn khó quên.

***

Giờ đây viết gì trên Facebook cũng thấy lo lo không biết có bị khoá không? Vì nghe tin nhiều tài khoản Facebook Việt Nam bị ‘xóa sổ’ trong rạng sáng 21.9. Facebook mở đợt truy quét quyết liệt, dù chưa có con số thống kê cụ thể, nhưng một số chuyên gia ước tính có thể lên tới hàng chục nghìn tài khoản Facebook đã bị vô hiệu hóa. Đây là đợt truy quét không báo trước của mạng xã hội này.

Khác với lần gần nhất được xác định do liên quan đến việc chia sẻ video đồi trụy trẻ em, đợt xử lý mạnh tay mới này chưa xác định rõ nguyên nhân. Trung tuần tháng 8 vừa qua, Facebook cũng tiến hành một đợt khóa tài khoản quy mô lớn tại Việt Nam chỉ sau một đêm. Nhưng ở thời điểm đó, mạng xã hội này có gửi thông báo lý do cụ thể khiến tài khoản bị khóa tới người dùng. Không biết các đợt truy quét này có sự tham gia ý kiến của hệ thống an ninh mạng của Việt Nam không?

Nhiều người còn bảo với tui rằng, nếu đưa clip ông thầy tu Thích Nhật Từ cầu nguyện trong công ty Nanogen cho vaccine của hãng này sớm được công nhận và cho phép sử dụng là bị lock ngay. Tui có clip này định đưa lên vì hôm qua có người comment bảo rằng làm gì có chuyện đó, đấy chỉ là tin giả và ca ngợi hết lời ông Thích Nhật Từ. Nhưng nghe tin sẽ bị khoá trang facebook liền sợ không dám đưa lên. He…he đã bị treo giò một lần rồi nên cũng phải cảnh giác chứ.

Trên thế giới có gần 2 tỷ người có tài khoản trên Facebook. Riêng Việt Nam tuy dân số gần 100 triệu người nhưng đã có khoảng 70 triệu lượt người dùng nó. Ở Việt Nam, nhiều người dùng Facebook để nói lên suy nghĩ của mình trước thời cuộc, xem nó như là tờ báo nhỏ để xem tóm lược tin hàng ngày. Có người xem nó như là nhật ký ghi chép, lại có người dùng Facebook là chỗ vui chơi với bè bạn, có kẻ dùng làm nơi để bán mua, quảng cáo… mỗi người có một mục đích riêng. Thế nhưng Facebook đã nhiều lần bị người ta lên án vì tự ý đưa ra những cách xử lý không rõ ràng, độc tài với những lý do rất mù mờ. Bởi thế cho nên ứng dụng này bị đánh giá rất thấp trên 2 kho phần mềm Play Store và App Store tại thị trường Việt Nam.

Chuyện vaccine là chuyện của khoa học, nếu đủ điều kiện thì sẽ được chấp thuận, cần chi phải cầu nguyện. Công ty sản suất ra Nanocovax đã tào lao mà ông thầy chùa đó cũng quá tầm xàm khi ê a lời kinh cầu nguyện. Vẫn biết làm ra sản phẩm mà không được duyệt thì cũng nóng ruột chứ. Vì nóng lòng nên đã một lần làm đơn gởi thẳng Thủ tướng để cầu cứu rồi. Đúng ra là đơn phải gởi Bộ trưởng Bộ Y tế mới phải. Đây là chuyện chuyên môn, sao lại kêu với Thủ tướng.

Hôm 26.6, Thủ tướng Phạm Minh Chính tới thăm Công ty Nanogen đã cho thấy chính phủ cũng đang nỗ lực tìm thêm phương án cung cấp vaccine bên cạnh việc nhập khẩu vốn đang gặp khó khăn do khan hiếm nguồn cung. Và hôm đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu tháo gỡ ngay mọi khó khăn, vướng mắc và nghiên cứu lập tổ hành động để thúc đẩy sản xuất vaccine phòng chống dịch trong thời gian sớm nhất. Nhưng các nhà khoa học thì lại bảo, không thể nôn nóng được vì nó gắn với sinh mạng con người.

Ngày 20.9, Thủ tướng Phạm Minh Chính ký Công điện hỏa tốc gửi Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đề nghị chỉ đạo lãnh đạo Bộ Y tế tham gia đoàn công tác ở Cuba ký kết hợp đồng mua vắc xin Abdala.

Nghe tin này, Nanogen lại thêm lo. Mà nghĩ cho kỹ thì công ty Nanogen lo cũng phải chứ. Kiểu này khi cả nước chích vaccine đủ rồi thì biết làm ra bán cho ai. Bởi nếu Việt Nam mai mốt có công nhận chăng nữa thì thế giới đã công nhận đâu? WHO đã công nhận đâu. Bỏ biết bao nhiêu tiền làm ra rồi để đó ngó chơi sao?

Nhưng mà nghĩ cũng lạ, vaccine Hayat – Vax do công ty Beijing Institute of Biological Products Co., Ltd. – Trung Quốc sản xuất với lại vaccine Abdala của Cuba đã được WHO công nhận đâu. Cũng không thấy hồ sơ báo cáo thử nghiệm lâm sàng gì đâu, cũng chưa biết hiệu quả thế nào. Thế mà Bộ Y tế duyệt khẩn cấp và chấp nhận khẩn cấp. Trong khi đó hàng vaccine của ta thì công nhận là cũng đạt rồi nhưng đề nghị nghiên cứu tiếp. Bụt nhà không thiêng chăng? Thế thì ông bà chủ Công ty cổ phần công nghệ sinh học dược Nanogen nên tiếp tục cầu nguyện tiếp đi nhé, ông thầy tu lại có thêm việc nữa rồi he..he.

***

Trở lại chuyện gói hỗ trợ lần 3 mà nhà nước đang chuẩn bị phát cho dân khi kéo dài giãn cách thêm nửa tháng nữa. Và đã có một cuộc họp với một hội đồng xét duyệt gồm Đảng ủy, quân sự, công an, đoàn thể; ở khu phố có các tổ kiểm tra rà soát và sẽ lấy cơ chế tập thể để giải quyết các vấn đề dân sinh. Như thế thì xem như chính quyền địa phương không có quyền hành chi nữa. Cũng phải thôi, vì trước đây các ông các bà ở địa phương làm ăn luộm thuộm, sai sót, lại thêm tư lợi cho cá nhân, gia đình khiến dân kêu than dữ quá. Giờ để xem hội đồng này làm ăn ra sao.

Dân chỉ muốn nói được là phải làm đúng, dân muốn có công bằng. Khó khăn chồng chất, kiếm ăn không được, ngồi chờ hỗ trợ mà kẻ có người không, lại bị ăn chận, hỏi sao không tức. Lúc bình thường thì chẳng thấy gì, lúc có việc mới thấy cán bộ ta khả năng kém quá, tư duy hạn hẹp, cách tổ chức thì vụng về, nhìn phát bực.

Cũng như cái chuyện thẻ chứng nhận tiêm chủng không thôi mà năm lần bảy lượt làm mãi chẳng xong. Vừa rồi, làm việc với Phó thủ tướng, TP.HCM ‘hứa’ tuần này sửa xong dữ liệu tiêm chủng. Sở Thông tin và truyền thông TP.HCM đang tổ chức sửa khoảng 700.000 thông tin phản ánh sai sót về tiêm chủng vaccine và cố gắng trong tuần này sửa xong.

Cũng nghe nói là tổ chức một ngày 3 tổ làm việc, với gần 200 người tham gia, chắc chắn sẽ hoàn tất. Chỉ sợ rồi lắm thầy thối ma. Làm quái gì mà tốn đông người thế. Thời đại công nghệ 4.0 rồi mà như thời 0.4 vậy, chắc là ngồi chép tay từng người chăng? Một thành phố lớn thế này, là trung tâm của công nghệ, biết bao người có khả năng mà sao không tận dụng. Giao cho một công ty điện thoại phụ trách cái app thẻ xanh tiêm chủng làm hoài mà vẫn sai, sửa mãi mà vẫn sót. Sốt ruột thật!

Ông Phó Thủ tướng thì nói rất hay, rất bài bản như phải thống nhất xây dựng một app chung, không chỉ sử dụng riêng tại thành phố mà sau này còn phục vụ cho việc liên thông đi lại trong cả nước, thậm chí đi ra nước ngoài. Nào là “Dữ liệu thống nhất sẽ phục vụ thiết thực cho công tác chống dịch, với người dân phải thuận tiện, không bắt khai nhiều lần. Muốn như thế phải liên thông được. Để làm điều này phải có phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành, trong đó bộ chủ chốt là Thông tin và truyền thông” rồi thêm”trong khi chờ hoàn thiện nền tảng chung, TP.HCM cùng Bộ Thông tin và truyền thông và Tập đoàn Viettel tổ chức mảng dữ liệu riêng để TP cập nhật dữ liệu phục vụ cho việc điều hành chống dịch của TP, đồng thời làm sạch dữ liệu cập nhật lên hệ thống dữ liệu chung quốc gia“.

Tức là ông Đam yêu cầu rất chính xác, nhưng thưa với ông, các cán bộ phụ trách lại không làm được. Ông bảo thì họ ok, hứa hẹn, nỗ lực, quyết tâm. Nhưng mà lực bất tòng tâm, sức người có hạn, họ không kham nổi. Cho nên chuyện tất cả dùng chung một app, hoàn thiện để dân tiện dụng trong cũng như ngoài nước xét cho cùng cũng chỉ là một khát khao. Tui có một khát khao như một bài hát gì đó thôi.

***

Chuyện tám cuối cùng hôm nay tuy không phải là chuyện ở Sài Gòn, mà là chuyện ở Đồng Nai. Nhưng mà cái kiểu ra lệnh thì ở ta tỉnh thành nào cũng thế. Đó là chuyện bất ngờ nửa đêm ra văn bản. Sáng 20.9, nhiều người dân tại Đồng Nai bất ngờ trước Văn bản 11339 của UBND tỉnh, được ký ban hành lúc nửa đêm (23 giờ 32 ngày 19.9, có hiệu lực lúc 0 giờ ngày 20.9) về siết chặt kiểm soát đi lại giữa các vùng (xanh, đỏ, vàng, cam) trong trạng thái bình thường mới. Đúng là đùng một cái thật. Ban hành một văn bản có dính dáng đến cả triệu người dân mà có hiệu lực sau 30 phút chẳng khác chi một lệnh phá án khẩn cấp để giữ bí mật.