Sáp nhập tỉnh = Tinh giản?

Hoàng Dũng

7-11-2025

Anh em bodo khen nức nở bác Tô Lâm vụ sáp nhập các tỉnh. Luôn lấy chuyện này ra để làm lý do đòi bác phải ở lại thêm một nhiệm kỳ.

Thực ra, chủ trương sáp nhập tinh gọn bộ máy có từ năm 2021 ở Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, bác Tô Lâm chỉ là người quyết định hiện thực hóa nó.

Mục tiêu là tinh gọn bộ máy. Còn cách làm như thế nào thì tuỳ thuộc trình độ và ý chí của người thực hiện. Ví dụ mục tiêu của bạn là di chuyển từ A đến B. Không phải cứ đi từ A đến được B thì gọi là thành công. Mà thành công là đến được B với thời gian ngắn nhất và tiêu tốn ít chi phí, sức lực nhất.

Để tinh gọn bộ máy, bạn có nhiều cách. Và bác Tô Lâm của bạn chọn sáp nhập tỉnh, cắt bỏ huyện, sáp nhập xã thay vì cắt bỏ ngân sách dành cho các hội đoàn tổ chức ngoại vi, thay vì triệt để thải loại công chức yếu kém.

Và kết quả các bạn đã thấy rồi. Nếu bạn không làm nhà nước hoặc không có người nhà làm nhà nước, bạn có thể không nhìn thấy hậu quả họ đang gánh chịu. Hãy hỏi những người đó.

Người khôn vừa rồi là họ nhanh chóng rời bỏ, xin về hưu non ẵm một cục tiền mấy tỷ, lớn hơn cả số tiền nếu họ vẫn cứ làm cho đến khi về hưu. Đó là một thất thoát lớn từ Ngân sách Nhà nước đến từ một quyết định thiếu tính toán từ những người có trách nhiệm.

Hậu quả là gì?

– Những người làm được việc còn ở lại trong bộ máy đang ôm một đống việc khổng lồ. Việc tồn đọng từ chuyện sáp nhập, việc của những người đã rời bỏ, việc của người còn ở lại nhưng không làm được, việc phát sinh từ chuyện sáp nhập. Họ đang bơi trong mớ bòng bong không biết thế nào để thoát ra.

– Xáo trộn xã hội. Gia đình của những công chức phải di chuyển hàng trăm cây số để đi làm đang phải đối mặt với nhiều vấn đề lục đục. Đảo lộn giờ giấc sinh hoạt, con cái xa cha mẹ, vợ xa chồng, chồng xa vợ. Bị đối xử lạnh nhạt ở chỗ làm mới do là người địa phương khác tới, bị cô lập, bị dồn việc không tên, bị soi xét, ganh ghét…

– Người dân vất vả trong việc thay đổi giấy tờ, thủ tục hành chính. Cơ quan công an xã nằm một nơi, uỷ ban nằm 1 nẻo, cơ quan thuế lại một nẻo khác. Thậm chí cùng uỷ ban nhưng hai phòng ban lại nằm 2 nơi cách xa nhau, cong đít đi cả ngày không xong một việc. Phần mềm online thì cứng, treo cả ngày, khó thao tác. Tiến sĩ tin học nhiều khi còn bó tay không hiểu.

Các bạn sẽ không lạ khi biết rằng đó là điều tất yếu vì từ thời còn làm công an, dự án đổi chứng minh nhân dân, căn cước công dân của bác Tô Lâm thay đổi cả chục lần không đâu vào đâu. Nó thể hiện cái năng lực của bác.

Cùng là mục tiêu đi đến B – tinh gọn bộ máy, bác Tô Lâm nếu thực tâm thực hiện thì chỉ cần cắt bỏ sự phụ thuộc ngân sách cho các hội đoàn: Hội Phụ nữ, Nông dân, Thanh niên, Mặt trận, đảng cộng sản phải tự túc ngân sách nuôi đảng viên, nuôi bộ máy… và dùng các biện pháp kiểm tra trình độ công chức vân vân thì hiệu quả gấp trăm lần so với sáp nhập tỉnh, xã, cắt bỏ huyện.

Tôi hiểu và thông cảm cho bác Tô Lâm. Sáp nhập tỉnh xã nhưng không giảm số lượng Uỷ viên Trung ương đảng, không giảm số lượng Đại biểu Quốc hội… Sáp nhập Bộ nhưng không cắt giảm cán bộ cấp cao… là vì bác muốn chúng phải phụ thuộc vào bác, để mang ơn mưa móc của bác. Ấy là cái việc làm nó không thực tâm vì dân, vì nước, vì tinh gọn bộ máy. Mà là vì bác & Co.

Bác tưởng rằng sau cú điều chuyển vĩ đại ấy, cùng với biết bao anh công an bỗng thành bí thư, chủ tịch các tỉnh thành thì vị trí độc tôn của bác sẽ tiếp tục được suy tôn.

Nhưng người tính không bằng trời tính. Thiên tai liên miên là vì đất trời nổi giận. Ý dân là ý trời. Hội nghị Trung ương 14 không thành công là kết cục mà bác phải gánh chịu. Thua ở Hội nghị 15, phải về hưu trong cay đắng là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Điều mà chưa từng nằm trong tưởng tượng của bác bỗng dưng dễ xảy ra nhất trong ba bốn tuần tới.

Âu cũng hợp mệnh trời. Quyết đoán nhưng không đủ mạnh. Không dám đi vào lịch sử như là một anh hùng dân tộc, giải phóng đất nước khỏi chế độ độc tài thì bác phải nhường lại cho một nhân vật khác sắp tới.