Cù Tuấn biên dịch
5-11-2024
Tóm tắt: Một cuộc thăm dò mới với 30.000 người trên toàn thế giới đã đưa ra một số kết quả đáng ngạc nhiên
Vào đêm trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, nhiều người trên khắp thế giới đang hồi hộp chờ đợi. Mặc dù họ không phải là người Mỹ, không được quyền bỏ phiếu, nhưng kết quả của cuộc bầu cử sẽ có những tác động vượt xa biên giới Mỹ về các vấn đề như thương mại quốc tế, uy tín của các liên minh quốc phòng phương Tây và sự trỗi dậy của Trung Quốc. Để đánh giá được dư luận của công chúng, The Economist, hợp tác với Globescan, một công ty tư vấn và thăm dò ý kiến, đã hỏi 30.000 người trên toàn thế giới về quan điểm của họ.
Kết quả cho thấy, sự ủng hộ rộng rãi cho chiến thắng của Đảng Dân chủ trong cuộc đua giành chức Tổng thống nhưng cũng cho thấy một nhóm người đáng kể hâm mộ Donald Trump tồn tại bên ngoài nước Mỹ. Trong khi Ukraine bị Nga lấn lướt trên chiến trường, nước này vẫn giành được sự ủng hộ rộng rãi, ngay cả ở các nước đang phát triển. Và cuối cùng, ngay cả khi Mỹ đang tổ chức một cuộc bầu cử căng thẳng và sức mạnh của nước này bị thử thách bởi một quan hệ đối tác mới của các chế độ độc tài, thì sức mạnh mềm của Mỹ vẫn vượt xa Trung Quốc, theo cuộc thăm dò cho thấy.
Trong suốt hai tháng, Globescan đã tiến hành khảo sát trực tuyến 30.000 người ở 29 quốc gia, cộng với một vùng lãnh thổ là Hồng Kông. Các cuộc khảo sát bao gồm các nền kinh tế tiên tiến lớn và các nền kinh tế mới nổi lớn nhất, ngoại trừ Trung Quốc đại lục.
Trong số lượng lớn và không đồng nhất này, ba câu hỏi đã được đặt ra một cách nhất quán: Bạn muốn ứng cử viên nào giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ở Mỹ vào tháng 11; bạn muốn thấy Nga hay Ukraine chiến thắng; và bạn muốn Mỹ hay Trung Quốc trở thành cường quốc hàng đầu thế giới. Ở mỗi quốc gia, một mẫu đại diện gồm khoảng 1.000 người đã được liên hệ vào tháng 7 và tháng 8. Tổng thống Joe Biden đã rút lui khỏi cuộc đua trong giai đoạn đầu của cuộc đua, vào ngày 21 tháng 7; các câu hỏi được thiết kế để cho phép chuyển đổi sang ứng cử viên mới.
Bắt đầu với câu hỏi đầu tiên: Người trả lời thích “ứng cử viên của Đảng Dân chủ” hay “ứng cử viên của Đảng Cộng hòa”. Trên khắp các nước, trung bình 45% người dân chọn Đảng Dân chủ, ứng cử viên hiện tại của đảng này là Kamala Harris, trong khi trung bình 33% số người thích Donald Trump. Ở châu Âu, biên độ lớn hơn: 55% thích đảng Dân chủ giành chiến thắng so với 26% chọn ông Trump. Trên toàn thế giới, đảng Dân chủ dẫn trước với cả hai giới tính và trên tất cả các nhóm trình độ học vấn và thu nhập.
Biểu đồ 1: Bạn thích ứng cử viên nào?
Tuy nhiên, bất chấp kiểu chính trị tập trung vào nước Mỹ của Trump, vẫn có những vùng mạnh mẽ ủng hộ ông Trump trên toàn thế giới. Một ví dụ là những người trẻ tuổi. Họ gần như chia đều sự ủng hộ. Ví dụ, trong số những người trong độ tuổi 25-34, trung bình 40% ủng hộ một tổng thống Dân chủ và 38% muốn một tổng thống Cộng hòa. Trong tất cả các nhóm tuổi, ông Trump đã dẫn trước ở một phần ba các quốc gia hoặc vùng lãnh thổ bao gồm Argentina, Ai Cập, Nigeria, Ả Rập Xê Út, Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam. Những lời giải thích có thể bao gồm sự đồng cảm với chế độ cai trị độc tài và sự tức giận đối với các chính sách Trung Đông của chính quyền Biden.
Biểu đồ 2: Ukraine hay Nga sẽ thắng?
Còn câu hỏi thứ hai về Ukraine thì sao? Sự ủng hộ dành cho Ukraine rất mạnh mẽ trên toàn thế giới, với trung bình 54% số người được hỏi cho biết họ muốn thấy Ukraine giành chiến thắng trong cuộc chiến, so với chỉ 20% ủng hộ Nga (xem biểu đồ 2). Trong số 30 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ, có nhiều người ủng hộ Ukraine hơn là Nga tại 25 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ. Phong trào ủng hộ Ukraine mạnh nhất ở Châu Âu và trong số các đồng minh khác của Mỹ như Hàn Quốc và Nhật Bản.
Tuy nhiên, đáng ngạc nhiên là sự ủng hộ này cũng mạnh mẽ ở một số nền kinh tế mới nổi “không liên kết” lớn, bao gồm Brazil, Mexico và Nam Phi, nơi các chính phủ đang ở thế trung lập hoặc tệ hơn. Brazil đang hợp tác với Trung Quốc để thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình, trong khi đảng cầm quyền của Nam Phi có mối quan hệ chặt chẽ với Điện Kremlin. Tuy nhiên, cuộc thăm dò của chúng tôi cho thấy rằng, ngay cả khi các chính trị gia của các quốc gia này chiều theo Nga, cử tri của họ vẫn ít nhiệt tình hơn nhiều. Hồng Kông do Đảng Cộng sản điều hành vẫn ủng hộ Ukraine mạnh mẽ.
Dù ít khích lệ hơn, năm quốc gia mà người dân ủng hộ Nga đều lớn và quan trọng: Ai Cập, Ấn Độ, Indonesia, Ả Rập Xê Út và Việt Nam. Một lời giải thích cho vị thế của Ấn Độ và Việt Nam có thể là họ một phần dựa vào nguồn cung cấp vũ khí từ Nga và có mối liên hệ lịch sử có từ thời Chiến tranh lạnh. Sự ủng hộ của Ả Rập Xê Út đối với Nga là đáng lo ngại: Quốc gia này hy vọng sẽ bảo đảm được một hiệp ước quân sự mới với Mỹ nhưng 37% số người được hỏi muốn Điện Kremlin giành chiến thắng, so với 19% cho Ukraine. Tại Ai Cập, nơi đang nhận được 1,3 tỷ đô la viện trợ quốc phòng từ Mỹ trong năm nay, 49% ủng hộ Nga so với 30% ủng hộ Ukraine. Cả năm quốc gia ủng hộ Nga đều khao khát một nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Trump.
Biểu đồ 3: Mỹ hay Trung Quốc?
Câu hỏi cuối cùng thăm dò xem mọi người muốn nước nào lãnh đạo thế giới; Mỹ hay Trung Quốc. GlobeScan nhận thấy rất ít mong muốn về một trật tự do Trung Quốc lãnh đạo. Trung bình 59% số người được hỏi cho biết, họ thích Mỹ là cường quốc hàng đầu thế giới nếu được lựa chọn giữa nước này và Trung Quốc, trong khi chỉ có 22% số người được hỏi chọn Trung Quốc. Sự ủng hộ dành cho Mỹ mạnh mẽ đến bất ngờ ở các nước đang phát triển. Ở Ấn Độ, quốc gia đông dân nhất thế giới, 79% ủng hộ Mỹ, cũng như đa số ở cả năm quốc gia Mỹ Latinh được thăm dò. Ba quốc gia ở Châu Phi được thăm dò, Kenya, Nigeria và Nam Phi, cũng ủng hộ Mỹ.
Điểm đáng chú ý là, ở một đồng minh hiệp ước của Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, mọi người thích một thế giới do Trung Quốc điều hành. Một lần nữa, Ai Cập và Ả Rập Xê Út, mặc dù phụ thuộc vào mối quan hệ quân sự của Mỹ ở một mức độ nào đó, nhưng lại có những người dân các nước nước này muốn Trung Quốc bá quyền.
Các đồ họa được các cuộc thăm dò đưa ra cho thấy rằng, về câu hỏi ai sẽ thắng cử ở Mỹ, thế giới nghiêng về bà Harris nhưng có mức độ phân cực cao. Tuy nhiên, bất kỳ ai sẽ là Tổng thống tiếp theo của Mỹ nên cân nhắc rằng, thế giới phần lớn đứng sau Ukraine và Mỹ có một số lượng người ủng hộ khổng lồ trên bình diện quốc tế, đưa nước này vượt xa Trung Quốc khi nói đến quyền lực mềm. Một chính quyền Mỹ khôn ngoan sẽ xây dựng trên lập trường này, chứ không phải phá vỡ nó.
