Ngân hàng có quyền bắt khách hàng trả phí không?

Nguyễn Sĩ Dũng

12-8-2024

Nhiều người lao động ở các khu công nghiệp đang bị ngân hàng đòi trả những khoản nợ rất lớn liên quan phí mở thẻ, phí duy trì, tiền phạt, tiền lãi… Ngân hàng có quyền làm như vậy không?

Theo pháp luật dân sự Việt Nam, cụ thể là Bộ luật Dân sự 2015, việc ký vào giấy nhận thẻ ngân hàng có thể được xem như việc đồng ý ký kết hợp đồng giữa người lao động và ngân hàng. Khi đã ký kết hợp đồng, nghĩa vụ của các bên sẽ phát sinh theo các điều khoản đã thỏa thuận trong hợp đồng đó, bao gồm các loại phí mở thẻ, phí duy trì, tiền phạt, lãi suất, và các điều khoản khác mà ngân hàng đã thông báo hoặc đưa vào hợp đồng.

Tuy nhiên, có một số yếu tố pháp lý cần xem xét.

Thứ nhất là nguyên tắc trung thực, thiện chí. Điều 3 của Bộ Luật Dân sự quy định nguyên tắc các bên phải trung thực trong quá trình đàm phán và thực hiện hợp đồng. Nếu ngân hàng không minh bạch hoặc không giải thích rõ ràng về các loại phí, thì người lao động có thể có quyền yêu cầu xem xét lại hợp đồng hoặc miễn trừ một số nghĩa vụ tài chính.

Thứ hai là nguyên tắc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng yêu cầu các bên cung cấp dịch vụ, như ngân hàng, phải minh bạch và đầy đủ thông tin về các dịch vụ của mình. Nếu ngân hàng không thực hiện đúng nghĩa vụ này, người lao động có thể yêu cầu bồi thường hoặc miễn trừ một số nghĩa vụ.

Thứ ba là sự kiện vô hiệu của hợp đồng. Theo Điều 122 và Điều 123 của Bộ luật Dân sự 2015, nếu hợp đồng được ký kết trong hoàn cảnh người lao động bị lừa dối, ép buộc, hoặc không được cung cấp thông tin đầy đủ, hợp đồng có thể bị coi là vô hiệu, và người lao động không phải chịu trách nhiệm pháp lý theo hợp đồng đó.

Tóm lại, nghĩa vụ chi trả của người lao động có thể phát sinh khi họ ký vào giấy nhận thẻ, nhưng nếu ngân hàng không tuân thủ đúng quy định về việc cung cấp thông tin, minh bạch và trung thực, người lao động có thể yêu cầu xem xét lại các điều khoản hoặc miễn trừ một số nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

Ngân hàng cần phải làm gì để họ thực sự có quyền thu phí?

Để đảm bảo minh bạch thông tin và tuân thủ các quy định pháp luật từ cả hai bên, ngân hàng cần thực hiện các biện pháp sau đây.

Thứ nhất, cung cấp thông tin đầy đủ trước khi ký hợp đồng. Ngân hàng phải cung cấp cho người lao động thông tin chi tiết về các loại phí liên quan, bao gồm phí mở thẻ, phí duy trì thẻ, phí giao dịch, lãi suất và các loại phí phạt (nếu có). Những thông tin này cần được trình bày rõ ràng và dễ hiểu, có thể bằng văn bản hoặc dưới dạng tài liệu giải thích để người lao động có thể đọc và hiểu trước khi ký kết.

Thứ hai, tư vấn và giải thích rõ ràng. Ngân hàng nên có trách nhiệm giải thích mọi điều khoản trong hợp đồng cho người lao động, đặc biệt là những điều khoản liên quan đến chi phí và nghĩa vụ tài chính. Cần có đội ngũ nhân viên tư vấn chuyên nghiệp để trả lời các thắc mắc của người lao động, giúp họ hiểu rõ trước khi quyết định ký hợp đồng.

Thứ ba, cung cấp tài liệu hợp đồng và điều kiện sử dụng. Ngân hàng cần đảm bảo rằng người lao động nhận được một bản sao của hợp đồng và các điều kiện sử dụng thẻ ngay sau khi ký kết. Các tài liệu này nên được soạn thảo rõ ràng, không sử dụng các điều khoản phức tạp hay ẩn ý, giúp người lao động dễ dàng theo dõi và hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình.

Thứ tư, thực hiện quy trình xác nhận và cam kết. Trước khi phát hành thẻ, ngân hàng nên yêu cầu người lao động xác nhận rằng họ đã đọc và hiểu các điều khoản của hợp đồng. Điều này có thể được thực hiện qua một phần của quy trình ký kết hợp đồng, yêu cầu người lao động ký vào một văn bản hoặc điền vào một biểu mẫu xác nhận. Quy trình này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người lao động mà còn bảo vệ ngân hàng trong trường hợp có tranh chấp pháp lý.

Thứ năm, chính sách hỗ trợ sau khi phát hành thẻ. Ngân hàng cần có các kênh hỗ trợ hiệu quả sau khi phát hành thẻ để giải đáp các thắc mắc của người lao động về các loại phí và điều khoản hợp đồng. Các kênh này có thể bao gồm hotline, email, hoặc hệ thống chăm sóc khách hàng trực tuyến. Đồng thời, ngân hàng cần gửi thông báo trước về bất kỳ thay đổi nào trong các điều khoản hợp đồng, đặc biệt là liên quan đến phí và lãi suất.

Thứ sáu, đảm bảo quyền khiếu nại và giải quyết tranh chấp. Ngân hàng cần cung cấp cho người lao động thông tin về quyền khiếu nại và cách thức khiếu nại nếu có bất kỳ vấn đề nào phát sinh liên quan đến thẻ ngân hàng. Quy trình giải quyết tranh chấp phải được thực hiện minh bạch, kịp thời và công bằng.

Bằng cách thực hiện những biện pháp trên, ngân hàng sẽ không chỉ tuân thủ đúng quy định pháp luật mà còn xây dựng được lòng tin từ phía khách hàng, đảm bảo mối quan hệ lâu dài và bền vững với người lao động.