Nghệ sĩ Nhân dân

Đã có lần tôi kể về vụ tôi được cho một cái gọi là danh hiệu “Thầy thuốc ưu tú”, không có số, chẳng có ngày, chỉ có chữ kí của ông Chủ tịch nước. Đã thế cái lúc phát cái giấy đó, cái cô phụ tá bà Bộ trưởng cứ quát nạt mọi người như ngoài chợ. Tôi điên quá, ném ngay nó vô thùng rác. Nhưng vì lúc ấy còn làm trong nhà nước, nên đành phải muối mặt nhặt lên mang về cất.

Hồi đó, sếp tôi gần như ép buộc tôi phải làm cái tờ kê khai thành tích, để được cấp cái danh hiệu ấy. Sếp nghĩ đến con đường tiến thân của anh em chúng tôi, mà cái tính tôi nó ngang ngang, nên sếp vừa lấy quyền sếp, vừa lấy quyền đàn anh, ép buộc tôi phải làm cái bản kê khai để lấy cái danh hiệu ấy. Trong ngành y, thầy hay đàn anh, có sức mạnh nhiều lắm.

Hôm nay đến chào sếp ở hội nghị. Sếp quay qua nói với thầy bên cạnh, rằng cái thằng này (là tôi) là đứa đàn em có nhiều cái tánh giống sếp nhất. Cũng có thể. Năm nay sếp 80 tuổi rồi, mà vẫn cứ ham tự lái xe. Tôi chợt nhớ lại vụ sếp ép tôi làm bản kê khai thành tích để được danh hiệu thầy thuốc ưu tú năm đó. Và nhớ ra, sếp có cái danh hiệu “Thầy thuốc nhân dân”, nhưng chưa bao giờ thấy sếp khoe cái đó ở bất cứ đâu cả.

Nhưng nghĩ lại, có lẽ cái đó thì không phải tôi giống sếp, mà là rất nhiều người trong ngành y có cái danh hiệu thầy thuốc ưu tú, thầy thuốc nhân dân, nhưng chẳng mấy ai khoe nó ra. Có lẽ nó chỉ được ghi trong các bản lí lịch, hoặc đơn xin lên chức thôi. Chứ ở ngoài, trước công chúng, hay cả đối với bệnh nhân, có lẽ không mấy bác sĩ khoe ba cái danh hiệu đó.

Hồi sếp làm Phó Giáo sư, sếp thường kể cho tụi tôi nghe. Thấy sao mà nhiêu khê quá. Sau sếp trong khoa có 3 anh làm. Một trong 3 anh khá thân với tôi. Nghe anh kể thì cũng thật là nhiêu khê. Khi tôi nghỉ nhà nước ra tư nhân một thời gian, cả khu vực phía Nam chuyên ngành này thời điểm đó chỉ có 2 người đủ tiêu chuẩn để có thể được phong Phó Giáo sư, trong đó có tôi.

Nhưng tôi không có ý định làm. Bạn kia mới gọi cho tôi, hỏi tôi có định làm không. Tôi ra tư nhân rồi, Phó giáo sư hay bác sĩ thường cũng có gì khác nhau đâu. Tôi có học vị tiến sĩ, có muốn dạy học cũng vẫn được dạy, đâu cần phải là Phó Giáo sư. Mà nếu thi cử gì thì tôi sẵn sàng ngay, nhưng làm đơn xin xét duyệt, rồi bầu bán cảm tính thì tôi dứt khoát không làm.

Ba cái học hàm, nó cần cho người làm công tác giảng dạy. Mình không làm công việc giảng dạy, thì bon chen làm gì. Còn mấy cái danh hiệu, bằng khen, giấy khen… nó rất phù phiếm. Thậm chí, bây giờ, ai đó hay cơ sở nào được tặng huân chương, thì người ta cũng nghĩ ngay đến chuyện chạy. Nếu mình ưu tú thật, nếu mình xuất sắc thật, thì mấy cái danh hiệu đó cũng đâu có làm cho mình xuất sắc hơn hay ưu tú hơn. Còn nếu mình không ưu tú, không xuất sắc, thì mấy cái danh hiệu đó biến mình thành trò cười.

BS Nguyễn Quang Tuấn, cựu giám đốc Viện Tim Hà nội, cựu giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, được tặng thưởng Huân chương Lao động, rồi danh hiệu “Công dân thủ đô ưu tú”, chắc chắn cũng có cả danh hiệu “Thầy thuốc nhân dân”, vẫn xộ khám đó thôi.