18-5-2023
Hôm qua, tại Tokyo, người Nhật tổ chức rất trang trọng buổi ra mắt bản tiếng Nhật cuốn tự truyện của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch – Đầu tư Võ Hồng Phúc, “Chuyện Của Chúng Tôi”.
Một vài lần, ở các sảnh khách sạn, tôi từng chứng kiến nhiều quan chức ngoại giao và nhà đầu tư Nhật cúi thấp người chào ông dù ông đã hưu trí hơn mười năm.
Ông Võ Hồng Phúc là người được giao làm việc với Nhật từ khi chiến tranh chưa chấm dứt.
Trước năm 1975, Nissho Iwai đã “thu mua than và bán phân bón” trên miền Bắc. Năm 1967, khi người Mỹ bắt đầu thăm dò dầu khí trên phần biển của Việt Nam Cộng Hòa, Hà Nội cũng đã chọn Nhật làm đối tác.
Thông qua Nissho Iwai, miền Bắc đã hình thành một liên danh với Tổng công ty Dầu khí quốc gia Nhật [JNOC]. Một ngày trước khi ký Hiệp định Paris [27-1-1973] Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Nhật đã ký hợp đồng khảo sát tìm dầu trên vịnh Bắc Bộ và vùng biển miền Bắc [kéo dài tới Mũi Lay, Vĩnh Linh].
Công việc được xúc tiến ngay ngày 27-1-1973 nhưng chỉ một tuần sau phải ngưng vì “ông bạn phía Bắc phản đối”.
Ông Võ Hồng Phúc sinh 1945 tại một vùng quê của khoa bảng và trong một dòng họ khoa bảng ở xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh.
Năm 1954, “hòa bình lập lại trên miền Bắc” nhưng làng quê ông không có một ngày hòa bình.
“Không khí trong làng chùng xuống” khi tin cải cách ruộng đất ở các huyện Bắc Nghệ An dội về. Cụ Thượng Đặng Văn Hướng – người có chung một ông cụ ngoại với gia đình ông, người khi ấy đang được Hồ Chí Minh cử giữ chức Bộ trưởng phụ trách Thanh Nghệ – bị bắt, bị đấu tố tới uất ức mà chết.
Năm 1953, một người em trai của ông Nội ông bị tố thu tô cao đã treo cổ tự tử. Rằm tháng Giêng 1955, một người em khác của ông nội về thắp hương, nói với bà nội ông, “Tôi không để chúng đấu tố đâu, nhục lắm”. Mấy tháng sau ông cũng tìm cách quyên sinh.
Trường đoạn kể về những tháng “đội” giam lỏng cả bà ngoại và mẹ, cậu bé Võ Hồng Phúc, 10 tuổi, phải tìm cách “giữ liên lạc” giữa hai nhà, có khi bị “đội” lột hết gạo… được viết như không mà ám ảnh.
Những năm tháng ấy, “đội” bắt đi người có nhà đẹp nhất xã [ông sau đó chết trong tù]; ngôi nhà ấy được lấy cho cố vấn Trung Quốc.
Những năm tháng ấy, thỉnh thoảng “đội” chiếu những phim Trung Quốc như Bạch Mao Nữ. Ông không kể nội dung phim mà kể một hình ảnh còn kinh sợ hơn cả Bạch Mao: Cố vấn Trung Quốc mặc áo trắng cộc tay, ngồi bên một cái bàn trải khăn trắng kê trước buồng máy; trên bàn có một ấm nước, một cái ca tráng men có nắp và một đĩa chuối…
Bao nhiêu cái chết tức tưởi, bao nhiêu người bị giam cầm, bao nhiêu gia đình li tán, kẻ vào Nam “ăn Ngô”, kẻ ở lại “ăn Hồ”.
Mấy năm sau, ông theo bố ra Hà Nội học. Mùa Hè 1963, khi Chủ tịch Lưu Thiếu Kỳ sang thăm. Ông được chọn trong đoàn học sinh đi đón vợ chồng Lưu Thiếu Kỳ. Ông nhớ, sau tiếng hô “líu chú xí oan xuê” [Lưu Chủ tịch muôn năm] của “5 vạn người”, trên lễ đài, Hồ Chí Minh cầm tay bà Vương Quang Mỹ, người mà Hồ Chí Minh gọi thân mật là “Bác Lưu gái”, kể: “Hồi Bác sang Trung Quốc đang là mùa Đông, bác Lưu gái đã đan một áo len tặng Bác”.
Có mặt ở Ủy ban Kế hoạch Nhà nước từ khi còn rất trẻ, trực tiếp giúp việc cho những nhà lãnh đạo như Nguyễn Lam, Võ Văn Kiệt, Phan Văn khải… ông được chứng kiến những khúc quanh quan trọng nhất của đất nước, chứng kiến sự ra đời của những quyết định làm thay đổi đất nước. Ông, cùng nhiều người ở thế hệ mình, được đào tạo để nhận chuyển giao thế hệ.
Những nhà lãnh đạo thuộc thế hệ ông được đào tạo để điều hành một nền kinh tế kế hoạch hóa. Mô hình kinh tế đã đưa đất nước xuống tận đáy.
Thế hệ ông bắt đầu được giao những trọng trách khi đất nước bị buộc phải thay đổi, chấp nhận chuyển nền kinh tế từ “quan liêu bao cấp” sang, từng bước, “kinh tế nhiều thành phần” đến “kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.
Những nhà lãnh đạo ở thế hệ ông biết, vứt bỏ những thứ được dạy đã khó, làm sao để có kinh tế thị trường trong “định hướng” còn khó hơn nhiều.
Cho dù có nhiều năm làm bộ trưởng, cuốn sách của ông được đặt tên rất khiêm nhường, “Chuyện Của Chúng Tôi”, và được viết bằng thứ văn phong mạch lạc, dung dị.
Nhưng đấy là sự khiêm nhường trước lịch sử. Một lịch sử mà những trải nghiệm cá nhân, gia đình, quê hương, đất nước… đều có nhiều trang “chùng xuống”.
Thế hệ ông đã rất chật vật để đưa đất nước thoát khỏi những trang sử ấy. Có lẽ, ông mong muốn những trang sử ấy không bao giờ trở lại với những thế hệ khác, chỉ là “chuyện của chúng tôi”, chỉ xảy ra trong thời mông muội “của chúng tôi”.
______
Một số hình ảnh của tác giả:
Co lan toi den BKHDT de DANG KY gap TT Vo Hong Phuc v/v Trinh Bay Trien Khai 1 Du An ODA cua Nhat Ban cho VN, nguoi thu ky MUON BIET QUA TANG MANG DEN la gi.
Toi cho nguoi thu ky xem truoc Chiec Dong Ho Cartier se la Qua Tang cho TT Vo Hong Phuc. Rieng cho nguoi thu ky qua tang la 2 chai J Walker Black Label. Moi viec sau do tien hanh THONG SUOT va NHANH CHONG/
Oh, hay quá . Chụp hình chung với Sáu Dân lênh láng máu dân Võ Văn Kiệt làm lão Phúc V này cao quý hẳn lên
“thời mông muội “của chúng tôi”
Thời mông ký sự hơn là muội . Thời đó, chủ nghĩa Mác-Lê đã thu hút những tinh hoa của dân tộc về với Đảng, với Bác Hồ & với chủ nghĩa xã hội, để lại cặn bã cho các đảng phái phản động khác . VOA cũng đã có 1 online conf cùng những học giả tư bửn -cho bảo đảm tính khách quan- ai cũng khẳng định Cải cách ruộng đất theo Trung Quốc đã tạo niềm tin cho nhân dân 3 miền đi vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước . Cao Huy Thuần viết về cuộc kháng chiến chống Mỹ thần thánh của dân tộc các bác “Chiến tranh của ta là chiến tranh chính nghĩa, chiến tranh trừng ác … Chính trong chiến tranh mà xã hội chúng ta đã phô ra nhiều cái đẹp hùng vĩ, đáng kể nhất là lòng yêu nước, đức hy sinh. Nếu xã hội không biết đùm bọc nhau, chiến sĩ không biết yêu thương nhau, sức mạnh tinh thần không thắng sức mạnh súng đạn, thì làm sao hát được khải hoàn ca?”. Trong cái sự đùm bọc, thương yêu lẫn nhau í, có cả Trung Quốc & Liên Sô . Mông gì thì mông, hổng thể nhét “muội” vô cái mông này . May i suggest Mông Toác ?
Một góc nhìn thừa nhận sai lầm và sự tàn độc của công cuộc CCRĐ. Có điều bác Phúc có nhân danh ai hay chỉ nói để bạn đọc hiểu thêm về mình!? Ở cương vị của bác, du sao đấy cũng là một sự dũng cảm.
Chúc mừng bác – Bộ trưởng!
Một vài lần, ở các sảnh khách sạn, tôi từng chứng kiến nhiều quan chức ngoại giao và nhà đầu tư Nhật cúi thấp người chào ông dù ông đã hưu trí hơn mười năm.
Người ta cư xử như ṿây là vì hiểu rõ con người cs có bộ não bị nhồi hoang tưởng ra sao :=))) :=)))
Người Nhật cúi đầu xuống chào khách lạ không có gì lạ. Chuyện bình thường chứ không phải là kính trọng gì đâu. họ chỉ khiêm nhường thế thôi. Tôi đi chơi Tokyo hồi còn trẻ, lớ ngớ đụng phải một bà Nhật với bộ áo komono sặc sỡ. Mình chỉ quay lưng lại để thấy bà đã cúi đầu thật thấp xin lổi rồi