Cuộc tập trận của Trung Quốc xung quanh Đài Loan

Đặng Sơn Duân

11-3-2023

Hình ảnh vệ tinh ngày 10.4 cho thấy các nhiều tàu chiến Trung Quốc và Đài Loan bám sát và đối đầu nhau ở khu vực ranh giới của vùng tiếp giáp lãnh hải, ít nhất tại 5 địa điểm ở phía bắc, phía tây, tây nam và phía đông Đài Loan.

1. Cuộc tập trận của Trung Quốc xung quanh Đài Loan

Bộ tư lệnh Chiến khu Đông bộ của Trung Quốc đã thông báo kết thúc đợt tập trận kéo dài ba ngày ở các vùng biển xung quanh Đài Loan vào chiều tối 10.4.

Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết vẫn còn 9 tàu chiến và 26 máy bay quân sự của Trung Quốc hoạt động ở các khu vực xung quanh Đài Loan tính đến sáng 11.4.

Ngày cuối cùng của cuộc tập trận chứng kiến số lượng kỷ lục máy bay Trung Quốc hoạt động gần Đài Loan, với tổng cộng 91 lượt máy bay được ghi nhận.

Về hải quân, hình ảnh vệ tinh ngày 10.4 cho thấy các nhiều tàu chiến Trung Quốc và Đài Loan bám sát và đối đầu nhau ở khu vực ranh giới của vùng tiếp giáp lãnh hải, ít nhất tại 5 địa điểm ở phía bắc, phía tây, tây nam và phía đông Đài Loan.

Đáng chú ý, trong 2 ngày 9 và 10.4, máy bay tiêm kích J-15 trên tàu sân bay Sơn Đông đã tham gia tập trận, với 15 lượt cất cánh vào hôm qua.

Trước đây, tiêm kích J-15 từng hoạt động ở khu vực đông và đông nam Đài Loan, trong các đợt huấn luyện của tàu Liêu Ninh. Nhưng đây là lần đầu tiên J-15 được ghi nhận xâm nhập Vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan, cũng như là lần đầu tiên chúng tham gia vào đợt tập trận sẵn sàng chiến đấu nhằm uy hiếp Đài Loan.

Thông báo của Bộ Quốc phòng Nhật Bản ngày 10.4 cho biết tàu Sơn Đông hoạt động ở vị trí cách Đài Loan khoảng 400 km về phía đông vào ngày 9.4.

Trong khi đó, nhóm tác chiến tàu sân bay USS Nimitz của Mỹ đang hiện diện ở phía nam quần đảo Okinawa. Tín hiệu từ máy bay C-2A cho thấy tàu này đã xích về phía tây vào sáng 11.4.

Một vài quan sát về cuộc tập trận

– Ngoại trừ thông báo bắn đạn thật ở các khu vực nhỏ dọc bờ biển, Trung Quốc không tổ chức bắn tên lửa trong đợt này. (Để bù đắp, Bộ tư lệnh Chiến khu Đông bộ đã có sáng kiến tổ chức sản xuất một đoạn hoạt họa mô tả cảnh tên lửa ồ ạt dội xuống các khu vực ở Đài Loan).

– Các lực lượng pháo binh của lục quân và lực lượng tên lửa có tham gia nhưng chỉ là tập trận triển khai sẵn sàng chiến đấu, khác với cuộc tập trận vào tháng 8 năm ngoái, khi Trung Quốc bắn hàng loạt tên lửa đạn đạo vào các vùng biển xung quanh Đài Loan.

– Nếu như lực lượng tên lửa là át chủ bài của đợt tập trận trước thì nay vai trò này dành cho không quân và hải quân, với sự tham gia của số lượng lớn và đa dạng chủng loại máy bay quân sự, cũng như sự xuất hiện của nhóm tàu sân bay. Các máy bay chiến đấu và oanh tạc cơ đã tiến hành các cuộc tấn công giả lập vào các mục tiêu then chốt của Đài Loan.

– Có thể thấy nếu như mục đích chủ yếu của đợt tập trận trước đây là răn đe và uy hiếp với các đợt phóng tên lửa, rốc két rầm rộ, thì qua đợt tập trận này Trung Quốc thao dượt khả năng phong tỏa, bao vây và tấn công Đài Loan.

– Tuy số lượng còn ít nhưng sự xuất hiện của phi đội tiêm kích tàu sân bay cho thấy Trung Quốc đang dần hướng tới mục tiêu sở hữu năng lực phát động tấn công từ bên mạn phía đông của Đài Loan. Từ đó, cho phép họ uy hiếp các căn cứ không quân ở phía đông Đài Loan, vốn vẫn được cho là khá an toàn trước đây. Năng lực này sẽ ngày càng gia tăng khi Trung Quốc tiếp tục đóng thêm các tàu sân bay trong tương lai.

– Trong đợt tập trận này, Đài Loan vẫn quyết tâm ngăn chặn tàu chiến Trung Quốc xâm nhập vào vùng tiếp giáp lãnh hải (kéo dài 12 hải lý tính từ lãnh hải) và khá thành công.

Tuy nhiên, với chiến lược bình thường hóa hành vi gây hấn và tằm ăn dâu, không loại trừ khả năng Trung Quốc sẽ xâm nhập vào vùng tiếp giáp trong các đợt tập trận quy mô kế tiếp, sau khi đã bình thường hóa việc triển khai máy bay vào ADIZ cũng như triển khai tàu chiến và máy bay vượt qua đường trung tuyến ở eo biển. Trung Quốc có khả năng làm được việc này nếu họ triển khai số lượng tàu áp đảo từ các hạm đội.

2. Các tin tức khác

– Ngày 10.4, tàu khu trục USS Milius của Mỹ đã tiến cuộc tuần tra tự do hàng hải, áp sát Đá Vành Khăn mà Trung Quốc chiếm đóng ở quần đảo Trường Sa. Hình ảnh vệ tinh sáng cùng ngày cho thấy một tàu hộ vệ Trung Quốc bám theo tàu USS Milius khi cả hai ở vị trí cách Vành Khăn khoảng 66 km và cách Đá Ba Đầu khoảng hơn 30km.

– Ngày 11.4, Mỹ và Philippines bắt đầu cuộc tập trận Balikatan (Vai kề vai) lớn nhất từ trước đến nay. Cuộc tập trận kéo dài đến ngày 28.4, với sự tham gia của hơn 17.000 quân nhân hai nước.

– Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 10.4 xác nhận Ngoại trưởng Antony Blinken sẽ có chuyến thăm Việt Nam trong chuyến công du kéo dài từ ngày 11 đến 18.4, với các chặng dừng chân ở Anh, Ireland và Nhật Bản. Thông tin này trước đó đã được thượng nghị sĩ Jeff Merkley tiết lộ trong chuyến thăm Việt Nam đang diễn ra. Dự kiến ông Blinken sẽ thăm Việt Nam từ 14 đến 16.

– Trong thời gian ở Việt Nam, ông Merkley cũng tiết lộ Mỹ sẽ chuyển giao cho phía Việt Nam chiếc tàu tuần dương lớp Hamilton thứ ba. Nhiều khả năng đây sẽ là chiếc USCGC Mellon (WHEC-717).