2-12-2022
Cuốn sách “Tại sao các quốc gia thất bại” (Why nations fail?) của đồng tác giả Daron Acemoglu và James Robinson là một cuốn sách nói về lịch sử, kinh tế chính trị rất hay. Hai tác giả này cho rằng, nguyên nhân thất bại của một quốc gia không do địa lý, không do văn hóa v.v… mà là do thể chế chính trị. Bởi thể chế chính trị quyết định thể chế kinh tế quốc gia đó. Và đây là lý do quốc gia đấy giàu mạnh hay đói nghèo.
Hai vị giáo sư này phân biệt hai loại thể chế kinh tế rất rõ ràng, đó là thể chế kinh tế có tính dung nạp và thể chế kinh tế có tính bòn rút. Độc tài dù là loại độc đảng như Cộng sản hay độc tài cá nhân đều là loại thể chế chính trị ích kỷ, vì lợi ích của một cá nhân hay một nhóm người có cùng quyền lợi.
Kiểu thể chế kinh tế dung nạp khuyến khích mọi thành phần kinh tế, cho họ phát huy mọi tài năng cống hiến và quyền lực được chia sẻ, chứ không tập trung vào một thành phần doanh nghiệp có lợi thế, đặc biệt là lợi thế được quyền lực chính trị bảo kê như lợi ích nhóm của Việt Nam. Để có được thể chế kinh tế dung nạp thì nền tảng về thể chế chính trị phải tương xứng. Luật pháp phải bảo đảm tính công bằng và được thượng tôn.
Tại Việt Nam, Đảng Cộng Sản điên cuồng chống lại việc đa đảng, là một thứ chủ nghĩa ích kỷ. Vì ý đồ bòn rút trên đầu trên cổ dân tộc nên họ nhất quyết không chia sẻ quyền lực chính trị cho bất kỳ tổ chức chính trị nào khác. Tự ra Hiến pháp cho phép chỉ có mình mới đủ tư cách lãnh đạo đất nước.
Cái gọi là “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” là một loại thể chế kinh tế lai căng, nó muốn được phát triển như các nước tư bản nhưng lại cũng muốn bảo vệ lợi ích nhóm. Nhà nước giữ độc quyền các ngành mang tính thiết yếu tạo ra độc quyền nhà nước, buộc dân phải chấp nhận.
Trong Chính phủ có một “siêu ủy ban”, đó là Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, ủy ban này quản lý nguồn vốn đến 5 triệu tỷ đồng, tức khoảng 200 tỷ đô la Mỹ. Ủy ban này được lập ra để cho đảng luôn được bảo đảm phần hơn trong miếng bánh kinh tế đất nước, bất chấp nền kinh tế có bị ảnh hưởng tiêu cực thế nào.
Nhân đây tôi cũng nói về một quyển sách mà nếu ai quan tâm đến tâm linh cũng nên đọc. Đó là quyển Power vs Force của tác giả David R. Hawkins. Tựa tiếng Việt khá dài, đó là “Trường năng lượng và những nhân tố quyết định tinh thần, sức khỏe con người”. Quyển sách có hơi hướng tâm linh nhưng tâm linh được lý giải dưới góc độ khoa học. Khó có cuốn sách về tâm linh nào thuyết phục bằng cuốn sách này. Tác giả phân các tầng nhận thức của con người tương ứng với mức năng lượng khác nhau.
Ở khía cạnh phân loại tầng nhận thức theo mức năng lượng thì con người chứa “tham – sân – si” trong nhận thức thì được liệt ở mức năng lượng thấp, mức năng lượng phá hủy. Nói về bản thân con người thì ai cũng dễ dàng nhận thấy điều đó. Khó ai vứt bỏ được “tham – sân – si” nhưng ở mỗi con người, mức độ “đậm đặc” của “tham – sân – si” là hoàn toàn khác nhau do mức tu tập hoặc mức giáo dục đạo đức khác nhau. Càng có giáo dục thì mức “tham – sân – si” càng thấp (giáo dục khác với học vấn, học vấn cao chưa chắc gì có giáo dục), chính vì thế mức năng lượng của họ cũng khác nhau.
***
Nói về xã hội Việt Nam thì tôi có thể dùng một từ là “kinh khủng”. Ở xã hội chúng ta không hề có lòng tin, con người lừa gạt nhau mà sống, trộm cướp khắp nơi. Trên từng mét vuông đều có thể bị cướp giật. Kẻ thấp kém thì cướp giật hay lừa đảo bất kỳ món đồ nào có thể quy đổi ra tiền được dù giá trị thấp. Tầng trên, những đại gia nhìn vẻ bề ngoài đạo mạo, đáng kính, nhiều tiền và hay lên tiếng dạy đời thiên hạ thì té ra không ít trong đó lại là những tên siêu lừa thất đức.
Ở xã hội Việt Nam, con người sống vô cảm, chỉ biết quan tâm tới mình còn quyền lợi người khác thì mặc kệ v.v… Những gì đang diễn ra như thế, cho thấy tầng năng lượng của quốc gia chúng ta rất thấp. Ở xã hội Việt Nam, mùi “tham – sân – si” nồng nặc, mà “tham – sân – si” càng đậm đặc thì xã hội càng bất an.
Có thể nói rằng tầng năng lượng của Việt Nam là thước đo cho nguyên khí quốc gia. Nguyên khí quốc gia bị phá hủy và bị kìm hãm bởi một con người tự xưng “đi tìm đường cứu nước”. Đảng Cộng sản chính là là thủ phạm làm cho nguyên khí quốc gia bị kìm giữ ở mức thấp, chứ không ai khác. Điều thực tế ai cũng có thể nhận ra, đó là quốc gia càng giàu thì xã hội càng nhân bản chứ không phải “càng giàu càng xấu xa” như tư tưởng đấu tranh giai cấp của Cộng sản được tuyên truyền bao năm qua.
Ở hai cuốn sách, khi đọc, nó cho tôi cái nhìn đất nước Việt Nam ở hai góc độ khác nhau. Cuốn sách đầu cho tôi cái nhìn lý tính, cái nhìn logic. Cuốn thứ nhì giúp tôi nhìn đất nước mình dưới góc độ tâm linh. Dù cho ở góc độ nào thì nó đều dẫn đến một kết quả như nhau. Đó là đất nước nát, nát từ kinh tế chính trị đến nát về xã hội. Rất khó để nước ta bước ra khỏi vùng tối u ám với tình trạng năng lượng cực thấp như thế này.
Có lẽ, mỗi người cần đọc, cần lắng nghe để sửa mình nhằm cải thiện mức năng lượng cho bản thân là khả năng dễ thực hiện hơn. Nếu tích đủ lượng thì chất ắt sẽ tự biến đổi.
Cho tớ được phép phản biện bài này
Mặc dù đọc cuốn sách khá nổi tiếng của Acemoglu -tớ thích những tp khác của tg này- nhưng có vẻ ở VN các bác, ai cũng hiểu sai nó . Tớ chưa đọc bản tiếng Việt, nên hổng biết kiểu dịch này có traduire, c’est trahir không . Nhưng nghi là có, vốn là chuyện thường ngày ở huyện . Nhưng phàm đã đọc 1 tp khá nổi tiếng như vậy, dân mình nên tập thói quen đọc thêm những lời phê bình/phản biện bởi những tác giả khác .
Đầu tiên là các khái niệm . Ở đây Acemoglu tuy có phớt qua, nhưng không nói rõ có nhiều kiểu “phát triển”. Nếu nói vì chế độ dân chủ mà các bác đã đánh đuổi Mỹ & bè lũ tay sai để dựng lên kềm hãm phát triển, vậy những “chiến thắng huy hoàng” ngày xưa để ở đâu ? Có phải là “phát triển” không ? Nên nhớ, RFA-gọi-là “nhà nghiên cứu” Bùi Quang Vơm đã nhận định 1 cách rất chính xác rằng thời đánh Mỹ, kinh tế của Việt Nam Dân Chủ Cộng Đồng cao hơn của Ngụy . Theo Acemoglu, hình thức nào dung hợp, và vì vậy, phát triển hơn ? Nhưng kết quả thì ngược lại .
Kế nữa, Acemoglu cho rằng sáng tạo sẽ dẫn tới phát triển hơn . Really? Nếu vậy thì nền kinh tế Mác-xít, aka kế hoạch hóa, phải phát triển hơn . Nền kinh tế tư bửn không khuyến khích sáng tạo per se, hay nói đúng hơn, mọi thứ kể cả sáng tạo đều quy ra thành tiền, và vì vậy, khá quyết liệt trong loại bỏ những “sáng tạo” không có lợi cho 1 tay tư bổn nào đó . Có nghĩa số cá nhân được tưởng thưởng vì sáng tạo cực kỳ ít, aka số người có thể sống được nhờ sáng tạo cực kỳ hiếm . Trong khi đó, chủ nghĩa Mác muốn TẤT CẢ mọi người đều tham gia sáng tạo mà không phải bận tâm vì mưu sinh, là vấn đề chính cản trở sáng tạo
Nên nhớ trước khi trở thành Thomas Edison, ông ta chỉ là 1 anh thợ làm việc out of his shack. Vincent Van Gogh không được biết tới khi còn sống, & chết trong nghèo đói . Nhưng nếu họ sống trong 1 nền kinh tế Mác-xít, có lẽ Van Gogh có thể đã được Đảng, chính chủ của chính phủ, lo lắng tử tế, chỉ có an tâm mà sáng tạo .
“Ở xã hội chúng ta không hề có lòng tin, con người lừa gạt nhau mà sống”
Tớ đổ chuyện này cho Đổi Mới . Trước ĐM, xã hội Việt Nam Dân Chủ Cộng Đồng là xã hội của lòng tin, mọi người đều tin vào sự lãnh đạo của Đảng, ngôn ngữ của Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng là Đảng & nhân dân trở thành 1 khối thống nhất . Kết đoàn chúng ta là sức mạnh . Bây giờ thì niềm tin đó đã tan tác muôn nơi . Nội lực trong dân ngày này hổng bằng 1 góc thời chống Mỹ . Nên chăng để vực dậy niềm tin của xã hội, Đảng cần mở lại phong trào chống Mỹ ? Có vẻ đv dân Việt xã hội chủ nghĩa thời nay, chỉ có chống Mỹ mới có thể vực dậy nổi niềm tin của dân đv Đảng như ngày xưa thương mến í . Khởi động sớm chừng nào tốt chừng nấy
Cũng bởi tại chúng ta tham sân si mà chế độ cs mới có cơ hội đè đầu cưỡi cổ! Đất nước ta tự hào có nền Phật giáo từ bao ngàn năm trước mà lại bỏ qua lời dạy của Đức Phật nên con dân phải trả giá cho lòng tham sân si của chính mình. Đất nước này đúng là bễ khổ bởi chế độ cs sặc mùi tham sân si!
Xin cám ơn Đỗ Ngà tác giâ những bài viết hay và bổ ích , ngoài thời gian và công sức xin ca ngợi lòng can đẫm của tác giả. Chân thanh cám ơn ,