Vạn Thịnh Phát, Trương Mỹ Lan, họ là ai?

Kim Văn Chính

9-10-2022

1. Chuyện nước Nhật Bản

Năm 2011, có chuyện Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Seiji Maehara đã phải xin từ chức vì bị tố cáo đã nhận một khoản tiền quyên góp (600$) từ một người nước ngoài khi ông vận động góp quỹ bầu cử cho đảng của ông. Ông Maehara đã xin lỗi người dân Nhật Bản và đã từ chức chỉ sau sáu tháng nhận chức.

Khoản tiền này tuy nhỏ nhưng luật pháp Nhật Bản cấm nhận những khoản đóng góp chính trị từ các cá nhân là người nước ngoài.

Trên thực tế, “người ngoại quốc” mà ông nhận tiền đóng góp là một bà hàng xóm, chủ một quán ăn mà ông quen biết nhiều năm nay. Chính ông có thể cũng không biết bà vẫn mang quốc tịch Hàn Quốc.

Chuyện không để chính trị bị các thế lực ngoại bang, nhất là các ngoại bang thù địch hoặc có dã tâm là rất quan trọng và nhạy cảm. Nó gắn với an ninh quốc gia và uy tín chính trị của nhà cầm quyền.

Ở nước ta, xưa thì có các ông như Trần Ích Tắc, Lê Chiêu Thống, kể cả góc độ nhất định thì Nguyễn Ánh – Gia Long, sau thì có các ông như Hoàng Văn Hoan, Chu Văn Tấn, góc độ nhất định cả Phùng Quang Thanh đều là những tấm gương trong xử lý quan hệ với nước lớn có dã tâm…

2. Vài nét về người Việt gốc Hoa ở Việt Nam

Lịch sử hình thành dân tộc Việt Nam, nhất là ở Miền Nam, gắn liền với nhiều đợt di dân, thôn tính và cai trị của các triều đại phương Bắc (Trung Hoa). Tuy nhiên, các dòng tộc, gia đình, có khi ban đầu có xuất xứ từ Trung Quốc, nhưng sau nhiều thế hệ sống trong môi trường văn hóa Việt, lấy vợ lấy chồng nhiều đời, đều trở thành người Việt chính hiệu cả về văn hóa và ý thức chính trị. Nhiều người nổi tiếng dù là gốc gác phương Bắc nhưng trở thành những anh hùng Việt Nam, tham gia các cuộc kháng chiến của người Việt chống lại xâm lược của phương Bắc.

Có những dòng họ như dòng Mạc Cửu – người chinh phục và phát triển vùng đất Hà Tiên, sau khi đầu quân gia nhập về đất Việt, được tấn phong chức truyền đời Tổng đốc và làm đến 4 đời. Nhiều nhóm người Hoa ở Việt Nam không còn nói tiếng Hoa hoặc tiếng nơi họ có nguồn gốc, họ đã được Việt hóa và tự nhận là người Việt. Người Hoa thường chỉ để gọi các nhóm người mới di cư chưa đầy 3 đời hoặc một số nhóm sống biệt lập thành cộng đồng rất riêng, không nói tiếng Việt.

Trước năm 1975, người Hoa (Việt gốc Hoa) ở miền Nam có khoảng 1,5 triệu người, tập trung ở vùng Chợ Lớn. Họ nắm giữ kinh tế của xã hội miền Nam do tài năng kinh doanh và tinh thần gắn kết bè đảng của họ.

Sau năm 1975, ngoài đợt chạy di tản trước 30-4, có sự kiện “nạn kiều”, tức sự kiện người Hoa ồ ạt di cư về Trung Quốc và đa phần đi nước ngoài do Việt Nam có chiến tranh với Trung Quốc. Có khoảng trên dưới 1 triệu người đã ra đi, trong đó có cả những người giỏi về làm ăn, giàu có về tài sản.

“Nạn kiều” năm 1978-1979 không hẳn là kết quả chính sách của TQ xúi giục “đội quân thứ 5” làm loạn nước ta, nó còn là biện pháp rất ngoạn mục của chính Nhà nước Việt Nam để thúc đẩy, ép buộc người Hoa, Việt gốc Hoa ra khỏi các ngành và địa bàn trọng yếu về an ninh, xã hội…

Kết quả là người Hoa gần như sạch bóng khỏi Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh… Ở Sài Gòn – Chợ Lớn, người Hoa chỉ còn khoảng gần 1 triệu người, sống tập trung ở Quận 5, 6, 11.

Những nhóm người Hoa bình thường (vốn có quê hương rất khác nhau và mức độ hòa nhập, “Việt hóa” cũng khác nhau) thường chỉ chăm chút làm ăn, không thích can dự vào chính trị. Khi Việt Nam gặp khó khăn, khủng hoảng kinh tế năm 1978-1991, nhiều người Việt gốc Hoa đã được khuyến khích trổ tài sản xuất, buôn bán, kinh doanh, góp phần không nhỏ vào công cuộc đổi mới. Nhiều công ty làm ăn chân chính, phát triển đến tận bây giờ như Biti’s, Kinh Đô, Minh Long… thành những thương hiệu Việt nổi tiếng được Nhà nước vinh danh.

Nhưng cũng có những công ty của người Hoa lợi dụng chính sách đổi mới, kinh doanh thao túng thị trường, vi phạm pháp luật như Minh Phụng một thời. Những công ty này thường được các thế lực tài phiệt Trung Quốc ở Hồng Kông, đằng sau nữa là Trung Quốc lục địa tiếp tay, thao túng, bơm tiền và chi phối…

Sau sự kiện tuyên án tử hình Tăng Minh Phụng năm 2003, ta chỉ thấy còn các công ty người gốc Hoa làm ăn chân chính (sản xuất) phát triển và chấp hành chính sách tốt. Số buôn bán và thao túng tài chính chỉ giữ ở quy mô nhỏ, gia đình ở Quận 5, quận 6.

3. Vạn Thịnh Phát?

Vạn Thịnh Phát gắn liền với bà chủ (danh nghĩa duy nhất ở Việt Nam) là bà Trương Mỹ Lan, xuất thân từ 1 tiểu thương bán vải chợ Soái Kình Lâm, sau lấy chồng là ông Chu Lập Cơ, người Hồng Kông (ông này sau được biết là tay chân thân tín và tài phiệt cho trùm tham nhũng và là Bộ trưởng Công an Trung Quốc Chu Vĩnh Khang); họ có một con quốc tịch Hồng Kông.

Họ Trương là họ lớn bên Trung Quốc và có di cư sang Việt Nam nhiều đời, nhiều chi độc lập nhau. Nhóm họ trương (đã Việt hóa) tại Sài Gòn là 1 trong vài dòng họ có thế lực mạnh nhất Sài Gòn, kể cả thời trước năm 1975 lẫn bây giờ trong chính thể hiện nay.

Sự thành công và thao túng tài sản mạnh nhất của Vạn Thịnh Phát gắn liền với 10 năm cầm quyền của Lê Thanh Hải. Ông Hải lại có vợ là bà Trương Thị Hiền, là em ruột bà Trương Mỹ Hoa, trước làm đến chức Phó Chủ tịch nước. Chưa có bằng chứng để nói dòng họ Trương của bà Hoa – Hiền với dòng Trương của bà Lan có gắn bó về gia tộc hay không, nhưng trong bối cảnh xã hội Việt Nam với các phong trào dòng tộc, đồng hương rất mạnh thì rất có thể có sự liên hệ đáng kể ở đây.

Dù cho họ Trương VN Sài Gòn không phải là họ Trương gốc Hoa của bà Trương Mỹ Lan, nhưng dòng họ Trương đều có nguồn gốc từ vùng nam sông Dương Tử. Văn hóa dòng họ hiện nay cũng rất phát triển ở Việt Nam và Trung Quốc.

Bà Lan xuất thân là chủ sạp buôn vải ở chợ Soái Kình Lâm. Năm 1992, sau khi có chính sách đổi mới, bà thành lập Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát, hoạt động trong lĩnh vực thương mại, nhà hàng. Quy mô rất nhỏ và hoạt động thương mại là chính.

Năm 2007, sau khi kết hôn với Chu Lập Cơ, cũng sau khi Lê Thanh Hải lên cầm quyền Sài Gòn, Công ty của Trương Mỹ Lan chuyển sang kinh doanh bất động sản là chính, với vốn điều lệ 6.000 tỷ, với tên tập đoàn. Vạn Thịnh Phát, với khoảng 20 công ty và ngân hàng con đã phát triển như diều gặp gió, thâu tóm các khu đất vàng vùng Trung tâm Sài Gòn và khu vực lõi của Chợ Lớn.

Cần biết là lĩnh vực bất động sản là lĩnh vực rất lãi nhưng cũng nhiều rủi ro, nhất là rủi ro chính sách (tân quan tân chính sách) và cần rất nhiều tiền. Những gã khổng lồ nhiều tiền và đi đầu trong kinh doanh BĐS ở Sài Gòn như Diệp Bạch Dương, Đoàn Nguyên Đức, Cường Đô la, gần đây là Trịnh Văn Quyết, Tân Hoàng Minh… đều phải ôm đầu máu, kẻ bỏ của chạy lấy người, kẻ phá sản ôm vòng lao lý…. Những công ty còn tồn tại cũng chỉ giữ quy mô vừa phải hoặc phải có bao che tiếp tay rất mạnh của hệ thống ngân hàng và cơ quan quyền lực. Riêng Vạn Thịnh Phát cứ lừng lững gặm hết đất vàng này sang đất vàng khác. Tất cả đều chỉ xây các khách sạn 5-6 sao hay Trung tâm thương mại hoặc thậm chí bỏ không cỏ mọc cả chục năm. Nhiều miếng đất sau khi gặm xong để cỏ mọc cả chục năm mà không có lệnh thu hồi, công ty cũng không lo lắng về hiệu quả.

Tài sản của Vạn Thịnh Phát đến nay cộng dồn đã lên con số hàng trăm nghìn tỷ. Chỉ 1 tòa nhà thôi tại mặt đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Lê Thánh Tôn cũng có giá trị trên 10 ngàn tỷ. Vạn Thịnh Phát có hàng mấy chục tài sản toàn chỗ đắc địa như vậy.

Nếu ở nước ngoài, có các biện pháp giám sát tài chính chặt chẽ, hệ thống thuế công bằng, thì Vạn Thịnh Phát không thể phất lên được hoặc nếu phất thì bị truy thu thuế, phạt tiền hoặc bỏ tù từ lâu…

Nhưng ở Việt nam, nó cứ lừng lững lớn lên, trở thành tài phiệt tài chính, thao túng sang cả các lĩnh vực tài chính, chứng khoán, ngân hàng.

Có một chi tiết là vụ bê bối lộ ra khi bị can Dương Chí Dũng (TGĐ Vinalines) khai tại tòa có mang 1 triệu đô của Vạn Thịnh Phát đến biếu Tướng Phạm Quý Ngọ để vận động phê duyệt khu cảng Sài Gòn cho Vạn Thịnh Phát. Tuy nhiên, lời nói của Dương Chí Dũng tại tòa bị cắt ngang ngay và có sự kiện không biết có liên quan không, nhưng sau đó vài ngày thì tướng CA Phạm Quý Ngọ nhập viện và chết luôn sau đó tại bệnh viện…

Một TGĐ Tổng công ty Nhà nước như Dương Chí Dũng còn phải làm đầu sai xách thuê 1 triệu đô cho Vạn Thịnh Phát thì chúng ta biết Tập đoàn này có thế lực như thế nào?

Vạn Thịnh Phát hầu như không có kinh doanh bất động sản. Nó chỉ có mua vào thôi, mà toàn mua các khu đất vàng hàng chục ha, hàng trăm ha… về sau, các hoạt động kinh doanh khách sạn, cho thuê văn phòng có doanh thu thì các doanh thu đó chỉ đủ để trang trải chi phí kinh doanh và các chi phí khác. Vậy ta có quyền đặt câu hỏi: Nguồn tiền của Vạn Thịnh Phát lấy từ đâu? Liệu có liên quan gì đến các Cty khổng lồ nước ngoài không? Có liên quan đến các nguồn rửa tiền của các quan chức tham nhũng bên TQ không?

Trong “Hồ sơ Panama, Trương Mỹ Lan là cái tên Việt Nam đứng đầu bảng. Trương Mỹ Lan và chồng là Chu Lập Cơ đều có tên trong danh sách hồ sơ Panama nổi tiếng.

Ở Việt Nam, bà chủ Trương Mỹ Lan rất kín tiếng.

Truyền thông của Vạn Thịnh Phát rất chuyên nghiệp.

Bề nổi, ta chỉ thấy Vạn Thịnh Phát làm từ thiện rất nhiều, ủng hộ chính quyền TP HCM rất nhiều. Nhiều đến mức người bình thường không hiểu nổi…

Năm 2014 (cần nhớ là năm 2015 thì Lê Thanh Hải sẽ nghỉ chức), bà Trương Mỹ Lan có nộp đơn xin bỏ quốc tịch Việt Nam cùng nhiều thành viên gia đình (tất nhiên bà ta có quốc tịch nước ngoài rồi). Tuy nhiên, sau đó vài tháng lại xin rút đơn này.

Chỉ trong đợt chống dịch Covid lần này, VTP tài trợ rất khủng. Hãy đọc các báo thấy:

– Ủng hộ Quỹ vacxin 1450 tỷ đồng.

– Ủng hộ xây biếu không bệnh viện dã chiến 9A ở Bình Chánh.

– Xây biếu không bệnh viện dã chiến trên đường Đào Trí, Quận 7.

– Cải tạo 2 tầng thương mại của Chung cư cao nhất Chợ Lớn Thuận Kiều Plaza thành Bệnh viện dã chiến số 5.

– Ủng hộ 450 tỷ cải tạo Bệnh viện công An Bình.

– Mới đây, ủng hộ 1000 tỷ (47 triệu đô) để Thành phố nhập 5 triệu liều vacxin Vero Cell của Trung Quốc.

Câu hỏi:

– Vạn Thịnh Phát là công ty nghiêm chỉnh hay là công ty có ý đồ gì khác? Nguồn vốn của ai? Vốn gốc có dính gì với các tập đoàn mờ ám Hồng Kông không? Con đường thâu tóm đất vàng, đất có ý nghĩa an ninh, quân sự vùng Sài Gòn có được minh bạch về luật pháp không – về quy trình đấu thầu, giao đất và định giá? Kinh doanh của Vạn Thịnh Phát có đóng thuế đầy đủ cho Nhà nước không?…

KẾT

– Lòng dân là thước đo cho chính trị và các quyết dịnh chính trị.

– Chính trị, dù là trong chống dịch hay lúc thái bình cũng phải đo bằng lòng dân.

– Vacxin chưa về và mới về, dân Sài Gòn đã sôi nổi bàn luận, trong đó có xu hướng muốn tẩy chay vacxin do Vạn Thịnh Phát tài trợ.

(Các tư liệu trong bài này lấy từ các báo công khải đã đăng tải).

4. P/S:Bà Lan bị bắt, lập tức người dân đổ xô đi rút tiết kiệm trước hạn ở Ngân hàng Sài Gòn Hà Nội (SHB).