Cù Tuấn, dịch
4-10-2022
KOROVII YAR, Ukraine – Sau nhiều tháng ròng rã với các cuộc đấu pháo dài bất tận trong tuyệt vọng để giữ vững phòng tuyến của mình trước các cuộc bắn phá từ trên không và nã pháo của Nga, quân đội Ukraine đang tận hưởng một cuộc tấn công quá nhanh, quá bất ngờ ở đông bắc Ukraine.
“Quân Nga đã rút lui. Chúng tôi đã phá vỡ phòng tuyến của họ và đã đuổi theo họ kể từ đó,” Rob Roy, một lính tình nguyện người Mỹ 26 tuổi với mật danh Borys cho biết. Anh bị dồn vào phía sau của một chiếc xe tải quân đội cùng với một đại đội gồm các binh sĩ Ukraine và nước ngoài đang ở trong tâm trạng hưng phấn. Họ băng qua con đường đến các vị trí mới hướng về phía thị trấn Lyman.
“Về cơ bản,” Roy nói thêm, “chúng tôi đã hủy diệt quân Nga.”
Cuộc phản công chớp nhoáng của Ukraine ở phía đông bắc đã giành lại những vùng lãnh thổ rộng lớn bao gồm Lyman, một trung tâm đường sắt quan trọng ở Donetsk – một trong bốn khu vực Ukraine mà Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố rằng Nga đang sáp nhập và coi như là một vùng đất của nước này vào tuần trước.
Mặc dù chiến trường phía nam có tiến độ chậm rãi hơn, nhưng cuộc tấn công ở phía đông bắc đã buộc quân đội Nga phải tháo chạy khỏi Lyman và chuyển sang tăng cường phòng tuyến của họ 25 dặm về phía nam xung quanh thành phố Bakhmut.
Phía sau họ, các đơn vị quân đội Ukraine bao gồm cả tiểu đoàn Karpatska Sich của Roy đang bám theo, chạy qua một vùng rộng lớn của những ngọn đồi và rừng núi trập trùng ở phía đông và nam Izium – đích đến của cuộc tấn công và họ đã chiếm được, trước khi đánh vào Lyman. Binh lính cắm trại trong các khu rừng và các làng nhỏ, thiết lập các vị trí bắn trên các rặng núi, và chiếm lĩnh các thị trấn và làng mạc với quân dù Ukraine làm tiên phong dẫn đầu cuộc tiến công.
Roy cho biết đơn vị bộ binh hạng nhẹ của anh gồm các lính tình nguyện quốc tế và lính Ukraine. Hiện tại đơn vị này đã chính thức được tích hợp vào quân đội Ukraine. Họ đã bắt giữ hai binh sĩ Nga hôm chủ nhật tại thị trấn nông nghiệp nhỏ Karovii Yar.
Những lính Nga được phát hiện đang ngủ trong một tòa nhà, dường như họ đã bị bỏ lại sau cuộc rút lui gấp rút trong 20 ngày qua. Nhưng những binh sĩ Nga này cũng đã được trang bị vũ khí và đạn dược. Anh cho phóng viên xem các bức ảnh trên điện thoại di động của anh, chụp hai người đàn ông ngồi trên mặt đất với hai tay bị trói và mắt bị dán băng keo.
Roy nói: “Trong vài giờ thẩm vấn, họ đã khai ra nhiều thông tin tình báo có giá trị. Sau đó những người Ukraine khác đã mang họ đi.”
Các binh sĩ Ukraine – và dân thường xếp hàng dài dọc theo xe tải để nhận thực phẩm và sữa – cho biết họ rất ngạc nhiên trước sự rút lui đột ngột của quân Nga.
Đại úy Ihor Nazarenko, 55 tuổi, một chỉ huy xe tăng đang đậu bên đường, cười ầm lên khi được hỏi về việc rút lui nhanh chóng của quân Nga. “Họ đang cắm đầu cắm cổ chạy, và chúng tôi thì ra sức đuổi theo,” ông nói.
Roy cho biết cuộc giao tranh diễn ra gay gắt cho đến tận gần đây, ngay cả sau khi quân đội Ukraine tiến vào Izyum. Các máy bay phản lực bay thấp của Nga vẫn ném bom gần vị trí của họ vào 11 ngày trước, anh nói.
“Họ không cần phải rút lui nhanh vậy,” Roy nói về quân Nga. “Hai ngày trước họ vẫn tập trung hỏa lực bắn vào chúng tôi.”
Nhưng nhiều lính nghĩa vụ Nga đang có tinh thần khá tồi tệ, Roy nói.
“Rất nhiều lần tôi thấy họ chỉ đi dép cao su, và bị đói ăn,” anh nói. Hai binh sĩ Nga mà đơn vị của Roy tìm thấy chỉ có một khẩu súng dùng chung và đang mang theo một gói thức ăn với hai thùng nước.
Roy cho biết, tại một vị trí chốt bị bỏ lại khác của Nga, họ tìm thấy hình vẽ bậy do những người lính bỏ chạy để lại, với nội dung chửi bới chỉ huy.
Roy nhận định: “Có vẻ đây không phải là một đội quân được nhập ngũ với tinh thần tốt. Cảm giác của tôi là họ không muốn đến đây.”
Người ta bảo, nước Mỹ có một dây chuyền sản xuất: ở đầu dây chuyền là hàng đàn lợn được lùa vào và ở cuối dây chuyền là các dây xúc xích dài bất tận.
Nước Nga hiện giờ cũng có một dây chuyền như thế : hàng đoàn quân đủ mọi lứa tuổi, mọi tầng lớp, mọi sắc tộc được lùa vào dây chuyền ấy, còn đầu ra…