Hiệu ứng trái cấm

Nguyễn Phương Mai

17-8-2022

Trên đời có rất nhiều thứ trở nên hấp dẫn hoặc khiến ta tò mò chỉ vì nó là thứ bị cấm đoán.

Ví dụ, nhiều người cho rằng dân Hà Lan hẳn suốt ngày lờ đờ như con nghiện vì đất nước này cho phép vào quán mua cần sa như thể mua một điếu thuốc. Tuy nhiên cũng như phố đèn đỏ và việc mua dâm được pháp luật công nhận, người Hà Lan không bị nghiện sex hay nghiện cần. Ngược lại, họ có phần lo lắng vì nhiều dân du lịch tới đây chỉ có mục đích thoả mãn trái cấm – thứ mà chính dân bản địa không quá mặn mà, đơn giản vì nó không hề bị cấm.

Những người có thẩm quyền kiểm duyệt văn hoá ở Việt Nam có lẽ nên cẩn trọng hơn với hiệu ứng trái cấm. Vài ví dụ gần đây cho thấy sự cấm cản đôi khi có tác dụng ngược.

Khi một MV của Sơn Tùng bị tuýt còi vì khiến người xem liên tưởng đến tự tử, lượng view tăng đột biến. Khi bức tranh vẽ chiến sĩ phất cờ Điện Biên Phủ bị tuýt còi, hàng triệu người đã tìm đến bức tranh. Và giờ đây, khi những tác phẩm trừu tượng của hoạ sĩ Bùi Chát bị bắt tiêu huỷ, tên anh trở nên nổi tiếng.

Cá nhân tôi không cùng tần số âm nhạc với Sơn Tùng, không thích bức Điện Biên Phủ, và cũng không rung cảm với những bức vẽ trừu tượng của Bùi Chát. Nhưng vì những lệnh cấm liên quan mà tôi cũng như nhiều người, đã dành khá nhiều thời gian để tìm hiểu.

Lệnh cấm nếu sử dụng tuỳ tiện sẽ chỉ khiến cho người ta chuyển sang super soi chính lệnh cấm, hoặc nghi ngờ và tin vào những lý do không liên quan đến nghệ thuật đằng sau lệnh cấm.

Ví dụ, vì Bùi Chát vốn có một số ý kiến trái chiều, nhiều người cho rằng đó là sự trừng phạt có động cơ chính trị. Lý do triển lãm không có giấy phép (mà trách nhiệm thuộc về nhà tổ chức) không hề tương quan với hình phạt bắt anh phải tiêu huỷ toàn bộ 29 sản phẩm nghệ thuật.

Tệ hơn, nó khiến người ta liên tưởng đến phương cách thống trị kiểu độc đoán thời xưa như đốt sách hay phá huỷ các công trình nghệ thuật (phi) vật thể để tận diệt một tư tưởng bị cho là trái chiều.

Chuyện nào ra chuyện nấy. Thật sự là không cần biến một quả táo trần tục thành trái cấm địa đàng khi nó có khi cũng chỉ là một quả táo.

Bình Luận từ Facebook

3 BÌNH LUẬN


  1. 37 Năm sau lại dừng chân một mình trên Cầu Nghệ thuật lúc Hoàng hôn Paris
    **********************

    Thương gởi Cl. Etienne giờ điền viên nơi miền Quê rượu Tiên Cognac….

    https://www.youtube.com/watch?v=CQqeGDzOh5E
    PARIS BY NIGHT – Le Pont des Arts

    Cầu Nghệ Thuật lúc Hoàng hôn
    Paris trong mưa bụi đêm Hè thấm Hồn
    Một Trái tim sánh đôi dìu nhau bước
    Ướt trong mưa, khô cạn nỗi buồn
    Không biết nữa chắc gì Em không biết ?

    https://www.youtube.com/watch?v=-5I5jz1pjPo
    René Aubry ~ Le Vent

    Sông Seine yểu điệu uốn mình vờn
    Trước Viện Hàn lâm tung bay Cờ Pháp
    Ngàn Khóa Tình yêu treo Lời Cầu hôn
    Nay đâu Nữ sĩ quan Không quân năm ấy ?
    Quê Rượu Tiên Cognac gợi Tiếc buồn…

    http://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg

    TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT

    Bên Cầu Nghệ thuật
    Tháng Tám 1985 – tháng Tám 2022


  2.  Mèng đéc ơi ! Địa ngục nơi trần gian hạ cánh nơi Anh
    ***********************************   

    https://www.youtube.com/watch?v=eXMjTXL2Vks Crash landing on you (Hạ cánh nơi anh)

     
    Vỡ mộng từ Ba N..(l)ê hạ cánh Hán Thành
    Hạ cánh nơi Anh khô lệ phím Đàn tranh
    Phố Tây suốt cả ngày dài E..m chỉ quanh quẩn
    Nhà trọ nghỉ giá rẻ  xem phim “Hạ cánh nơi Anh”
    Chàng chẳng phải Yêu tinh lại đẹp giai trai lơ nữa !
    Nai tơ ngơ ngác xào xạc lá vàng kéo chân Em nam thần
    Phận gái Paris – Phú Lăng Sa từng ôm mộng
    Tình yêu màu Hồng giờ xám như Kim ch..âm
    https://www.youtube.com/watch?v=GVQGWgeVc4k  Crash landing on you (Hạ cánh nơi anh)
     
    Hạ cánh nơi Anh mới vỡ mộng tan tành
    Ra ngõ gặp toàn dâu cháu Bác HỒ xứ VỆ
    Chưa hết lao nô cả trí nô vịt tập sự tập tành
    Từ N..(l)uân Đôn hạ cánh Hán Thành vỡ mộng
    Rô-mé-ô chạy nhanh đi làm Bình minh trong lành
    Juliet đến từ Xứ sở Sương mù băng tuyết lạnh
    Thấy anh Kim Ch..âm khó lọt Tóc vàng mắt xanh
    Hạ cánh Hán Thành toang vỡ mộng Hoa Thịnh Đốn
     Tháp Bút Mỹ  + Dòng Potomac hết trôi quanh !
    Sông Hàn – trùng hợp Hàn Giang, Đà Nẵng Xứ Việt
     Dòng Sông Lạnh chia đôi Thủ đô Hán Thành
    Dưới cầu bao định mệnh trầm mình trầm cảm
    Vỡ mộng từ Bá N..(l)inh hạ cánh Tử Hán Thành
    Tưởng tượng thao túng tâm lý Tây phương Nữ giới
    Vỡ mộng tan tành thành khói vừa “Hạ cánh nơi Anh”
    Anh làm canh chua Kim Trâm bần tặng em gái Đức
    Ăn xong hóa thành Phạm thị Hoài Bác nơi Bẹc N..(l)anh
    Anh Lạnh C..uốc là qúi tộc quý ông lịch lãm
    Lãng mạn đa tình như Kim ch..âm chích mắt xanh gái Anh
    Kéo chân níu tay em cô gái trẻ đến từ Luân Đôn băng lạnh
    Vỡ mộng từ Ba N..(l)ê hạ cánh xuống Hán Thành
    Hạ cánh nơi Anh khô lệ phím Đàn tranh phận Huyền Trân
    Thời Hồ ngàn dặm vuốt huyết lệ nơi Nam Hàn
    Chu choa ‘đèng’ ông ở đâu thì cũng chỉ là ‘đèng’ ổng như rứa
    Mèng đéc ơi như nhau cả thôi ngay nơi xứ Kim Ch..âm
    Ch..ích phụ nữ chỉ là thú vui nhất thời vạn đại với họ
    Mèng đéc ơi ! Toàn hỏa ngục khi Em hạ cánh nơi Anh
    Chu choa ‘đèng’ ông ở đâu thì cũng chỉ là ‘đèng’ ổng như rứa
    Mèng đéc ơi ! Địa ngục nơi trần gian hạ cánh nơi Anh
     

     TỶ LƯƠNG DÂN

  3. Tác giả viết :”phong cách thống trị kiểu độc đoán thời xưa”, nhưng cũng không xưa lắm, mới non nửa thế kỷ nay thôi ạ !

Comments are closed.