Xung đột Nga – Ukraine: Ngắm Việt và nhìn… ‘Việt… tự hào’

Nếu sử dụng facebook, có lẽ bạn nên ghé thăm UGAWA – trang facebook của người Việt cư trú tại Ba Lan (1), đặc biệt là vào lúc này – thời điểm mà xung đột giữa Nga và Ukraine bắt đầu lên đến đỉnh của tang thương.

Sau khi Nga tấn công Ukraine (24/2/2022), giữa lúc người Việt cư trú tại Ukraine hết sức hoang mang, không biết tương lai ra sao (?), UGAWA là nơi đầu tiên trên mạng xã hội Việt ngữ chỉ ra cho những đồng bào của mình vừa trở thành nạn nhân của cuộc chiến Nga – Ukraine một đường thoát… “Tìm đến Ba Lan xin tị nạn nhân đạo” (2). Từ lúc ấy tới giờ, UGAWA cung cấp rất nhiều thông tin, hướng dẫn (3) nhằm hỗ trợ cho người Việt ở Ukraine bơ vơ trên xứ lạ đột nhiên nóng rẫy vì bom, đạn…

UGAWA không chỉ góp lời mà còn góp công, góp của. Khởi đi là cung cấp các số điện thoại để giải đáp thắc mắc, giúp phiên dịch (4) khi người Việt từ Ukraine đến biên giới Ukraine – Ba Lan, kế đó, UGAWA chiêu mộ tình nguyện viên trong cộng đồng người Việt tại Ba Lan đến dựng lều tại cửa khẩu Ba Lan – Ukraine, quyên góp – cung cấp thực phẩm (5), quần áo, phương tiện vận chuyển (6), chỗ ở (7)… cùng với tình nguyện viên của nhiều sắc dân khác cư trú tại Ba Lan.

Có những người Việt ở Ba Lan đã lấy lại mặt bằng đang cho thuê làm văn phòng để đồng bào di tản từ Ukraine đến Ba Lan có chỗ tạm trú (8), hoặc sắp xếp để có thể giúp vài chục đồng bào tạm cư (9). Sau những tin nhắn, ở nơi này, chỗ kia có những người Việt vừa từ Ukraine tới đang bơ vơ, cần tiếp sức là rất nhiều hồi đáp (10)… và trên UGAWA đã bắt đầu có nhiều lời cám ơn của những nhóm năm, mười người bởi nhờ tất cả những điều như vừa kể mà họ đã đến nơi an toàn, đã tạm ổn (11)…

Sau UGAWA – kênh thông tin của cộng đồng người Việt tại Ba Lan, trên facebook bắt đầu có thêm một số nhóm khác của những người Việt đang cư trú tại những quốc gia thuộc khu vực Đông Âu mà biên giới giáp với Ukraine, công bố ý định tương trợ đồng bào từ Ukraine đang tìm đường tị nạn như Hội Thanh niên thành phố Kosice và vùng Đông Slovakia (12)… Nhìn một cách tổng quát, tất cả tuy đang tha hương nhưng không đành lòng ngoảnh mặt làm ngơ với đồng bào đang gặp hoạn nạn!

Đó là những người Việt bình thường như mọi người Việt bình thường khác ở cả bên trong lẫn bên ngoài Việt Nam. Còn những người Việt trước nay vẫn… tự hào vì tự nắm lấy, giữ chặt việc định đoạt mọi thứ liên quan tới xứ sở và dân tộc thì sao?

***

Khác với chính phủ nhiều quốc gia khác – kêu gọi công dân sớm rời khỏi Ukraine vì không thể xem nhẹ sự hung hăng của Nga, hôm 22/2/2022 – hai ngày trước khi Nga động binh, ông Nguyễn Hồng Thạch – Đại sứ Việt Nam tại Ukraine nhận định: “Người Việt tại Ukraine hoang mang là vì tác động từ… bên nhà”! Đại diện cho nhóm…. “Việt tự hào” tại Ukraine khẳng định đã “chuẩn bị phương án cho trường hợp xấu nhất, … nếu sơ tán ở Ukraine gặp khó thì có thể sơ tán bà con sang vùng của Nga” (13)…

Ngày hôm sau, có thể do áp lực từ việc nhiều quốc gia vừa hối thúc, vừa trợ giúp công dân của họ rời khỏi Ukraine mạnh mẽ hơn, giữ im lặng – chẳng khác gì làm ngơ, bỏ mặc số phận, tương lai của hàng chục ngàn người Việt đang sống tại Ukraine, những người góp phần tạo ra lượng kiều hối tăng đều đặn hàng năm, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam, tái khẳng định: “Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraine đã xây dựng các kế hoạch để sẵn sàng tiến hành các biện pháp bảo hộ công dân trong trường hợp cần thiết” (14)…

Thực tế thì sao? Kế hoạch và hành động bảo hộ công dân ở Ukraine của nhóm… “Việt tự hào” diễn biến thế nào? Thậm chí hai ngày sau khi Nga động binh – hôm 26/2/2022, hệ thống truyền thông chính thức tại Việt Nam loan báo, ông Phạm Minh Chính – một trong những người đứng đầu nhóm… “Việt tự hào” – đã ban hành… “Công điện về việc bảo hộ công dân, pháp nhân Việt Nam và một số vấn đề cần lưu ý trước tình hình tại Ukraine”. Công điện này chỉ đạo đủ thứ (14) và những thứ đó đến giờ vẫn chỉ hiện diện trên… giấy!

***

Ngoài đề nghị quý vị ghé thăm trang facebook UGAWA, đề nghị quý vị nên đọc kỹ công điện của ông Chính, vừa để đối chiếu, vừa để… tìm xem có nạn dân người Việt nào tại Ukraine được… “hỗ trợ về nơi ở, lương thực, thực phẩm thiết yếu và các điều kiện cần thiết khác” không? Có ai được… “đưa khỏi các khu vực nguy hiểm, lánh nạn ở các nước láng giềng” không? Có tin gì về việc Việt Nam đã “trao đổi với các nước trong khu vực, các tổ chức quốc tế, các tổ chức nhân đạo đề nghị hỗ trợ công dân Việt Nam” không?

Đó là ở ngoài Việt Nam, còn tại Việt Nam, có ai thấy Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Giáo dục – Đào tạo, Bộ Lao động – Thương binh – Xã hội, Bộ Công an, Bộ Kế hoạch – Đầu tư, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, . Bộ Thông tin – Truyền thông, Chủ tịch các tỉnh – thành phố,… đã nói gì hay làm gì để hỗ trợ hàng chục ngàn đồng bào đang kẹt trong vùng lửa đạn ở Ukraine, hay loan báo kế hoạch hỗ trợ các doanh nghiệp đang hoặc sẽ gặp khó khăn do xung đột Nga – Ukraine như công điện đề cập không?

Dường như… ban hành công điện là đã… hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Thủ tướng nên ông Chính… để đó và… không nói gì nữa? Nói cách khác, thêm một chuyện nữa để ngẫm, có nên… tự hào về nhóm… “Việt tự hào” như nhóm này vẫn muốn hay không?

Chú thích

(1) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139

(2) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5027121234041552/

(3) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5034365586650450/

(4) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5038380932915582/

(5) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5038220992931576/

(6) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5036346696452339/

(7) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5036817849738557/

(8) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5034235016663507/

(9) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5032652310155111/

(10) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5038343139586028/

(11) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5037336793019996/

(12) https://quochoitv.vn/dai-su-nguyen-hong-thach-tai-ukraine-da-chuan-bi-phuong-an-so-tan-nguoi-viet-o-vung-nguy-co-xung-dot

(13) https://tuoitre.vn/dai-su-quan-viet-nam-tai-ukraine-truc-duong-day-nong-san-sang-bao-ho-cong-dan-2022022320435605.htm

(14) https://baochinhphu.vn/thu-tuong-chinh-phu-ban-hanh-cong-dien-ve-bao-ho-cong-dan-va-phap-nhan-viet-nam-tai-ukraine-102220226163306649.htm