11-5-2021
Ôi, cây muốn lặng mà gió chẳng đừng. Đang muốn buông bỏ chuyện cười đùa cợt nhả về giới tính thì lại bị đập vào mặt vụ shark Phú ngang nhiên thả thính bỡn cợt một thí sinh kêu gọi đầu tư.
Theo lời tường thuật của bài báo, vừa thấy Thu Hằng xuất hiện, shark Phú đã tít mắt. Khi được hỏi có thấy gì đặc biệt ở sản phẩm không, anh ta trả lời: “Anh chỉ mải nhìn em nên chẳng thấy gì ở chiếc xe cả”.
Sân khấu lập tức biến thành “bể thính” để ông cá mập này cưa gái. Khi Thu Hằng đang mải mê trình bày về mô hình kinh doanh, anh ta cắt lời: “Em không cần giải thích gì thêm về business. Với anh chỉ cần liếc mắt là biết business nào rồi. Anh không quan tâm đến business, không quan tâm đến sản phẩm. Anh đang quan tâm đến mỗi em thôi”.
Trước màn cưa gái đó, shark Hưng kết luận: “Cứ XANH, SẠCH, XINH là Xong”.
Vụ này khiến mình nhớ đến mấy tuần trước, mình cũng đã lên tiếng khi bà Võ Thị Ánh Xuân được bầu làm Phó Chủ tịch nước. Người tiền nhiệm của bà đã đánh giá rằng, bà Võ Thị Ánh Xuân hội tụ đủ 5 chữ T là “trí tuệ, tự tin, TRẺ ĐẸP, tiến bộ và thành công“.
Những lời nhận xét về dung mạo thường chỉ nên xuất hiện ở quanh bạn bè và gia đình, những cuộc hẹn hò, những cuộc thi thố tài năng giải trí, hoặc ở những ở những cuộc thi hoa hậu mà đáng ra cũng nên xếp xó cho rồi.
Thật ngạc nhiên khi nó vẫn được phát ngôn từ chính một quan chức cấp cao đồng thời cũng là một phụ nữ, rồi trên TV trong những chương trình đại chúng về KINH DOANH.
Tất nhiên, được khen ai cũng thích. Đó là một cách công nhận kẻ khác. Ở đây có vài vấn đề.
– Thứ nhất, những thứ được khen là do thực lực và cố gắng hay do trời sinh ra thế. Nếu ta khen một người tài giỏi, thành công, tự tin, tiến bộ –> đó là cả một quá trình cố gắng. Trong năm chữ T mà người ta mô tả bà phó chủ tịch nước, bốn chữ T là do cố gắng mà có.
Chữ còn lại: TRẺ ĐẸP – là điều không phải cứ cố gắng là chắc chắn có được. Tai nạn làm đẹp hơi bị nhiều. Và càng sống càng trẻ, cải lão hoàn đồng thì vẫn là chuyện viễn tưởng.
Khen ngợi dựa trên những thứ trời sinh ra thì không những thiếu công bằng cho kẻ khác, mà còn là một lời khen thừa. Không cố gắng mà có được thì có gì đáng khen?
Tương tự, trong ba chữ SỜ mà shark Hưng đúc kết để đánh giá thí sinh nào đáng được đầu tư, chỉ có Xanh và Sạch là về chất lượng của doanh nghiệp, còn chữ XINH là tiêu chuẩn gì vậy?
– Thứ hai, những thứ được khen KHÔNG LIÊN QUAN đến chuyên môn.
Chúng ta có thể khen bất kỳ bạn nam hay bạn nữ nào là xinh đẹp. Đó là một lời khen dễ chịu, ai cũng muốn nghe.
Nhưng khi ta coi trẻ đẹp là một TIÊU CHÍ đứng NGANG HÀNG với tự tin, thành công, tiến bộ hay trí tuệ, để ĐÁNH GIÁ phẩm chất của một người làm lãnh đạo đất nước thì lời khen đó có vấn đề. Lãnh đạo không cần đẹp. Họ đẹp thì ta thích họ hơn, nhưng trẻ đẹp nhất định và không bao giờ là một tiêu chí để nhận xét về lãnh đạo.
Tương tự, nếu shark Phú thật sự háo sắc, anh hoàn toàn có thể cưa đổ Thu Hằng và đổ xuống đầu cô ấy hàng công-ten-nơ lời khen. Tuy nhiên, anh đang đóng vai trò giám khảo trong một cuộc thi phát sóng toàn quốc với số lượng đông người xem, tham gia vào một cuộc đàm phán kinh tế thực sự. Xinh đẹp hoàn toàn không nên liên quan đến cả ngữ cảnh lẫn tính chất của cuộc mặc cả kinh doanh này.
Hãy tưởng tượng đoạn đối thoại này trong một cuộc phỏng vấn xin việc thì mới thấy sự lố bịch của nó. Trên tư cách là người được phỏng vấn, bạn chắc cũng không thể cười nổi khi biết mình vì đẹp trai hay xinh gái mà được chọn.
Hẳn nhiên, đẹp có lợi thế, nhưng điều đó chỉ nên là một suy nghĩ riêng tư hoặc định kiến vô thức. Một kẻ có trách nhiệm, tri thức, và sâu sắc sẽ luôn tự vấn bản thân, để định kiến đó không tạo bất công cho số đông người đời không được trời phú cho sắc đẹp. Cuộc sống này đâu phải sàn diễn thời trang hay những cuộc thi hoa hậu nơi tiêu chí thành công CÔNG KHAI dựa trên sắc đẹp của phù du thịt da?
– Thứ ba, những lời nhận xét dựa trên vẻ ngoài tạo ra cả hai hệ quả, tích cực và tiêu cực. Sắc đẹp càng được TÔN VINH công khai thì thì sự xấu xí càng bị DÈ BỈU công khai.
Ngày càng nhiều người trở thành nạn nhân của body shaming (nhận xét chê bai về cơ thể). Không ai hoàn hảo cả. Đến Ngọc Trinh khi cong lưng cũng sẽ có mỡ bụng. Đến vương nam sáu múi rồi cũng sẽ có lúc già cả sáu múi chập lại làm một.
Xã hội sẽ ngày càng văn minh hơn khi ta có thể dần dần hạn chế những lời bình phẩm chú trọng vào ngoại hình và tập trung vào tinh chất cũng như năng lực của mỗi cá nhân – nhất là khi các cá nhân đó không chỉ đơn thuần là bạn bè gia đình, mà là những yếu nhân có vai trò lãnh đạo, chuyển biến xã hội, đối tác làm ăn, đồng nghiệp, và nhất là môi trường chuyên môn, công việc.
Cuối cùng, ta có nên hạn chế lời khen không? Không nên. Khen thích mà.
Nhưng ta nên hiểu rõ khen thế nào để không tạo ra sự phản cảm và thiếu chuyên môn trong môi trường công việc, tạo ra sức ép cho người được/ bị khen, thậm chí tạo ra sức ép cho chính bản thân chúng ta.
Ví dụ, khen đàn ông tài hoa kiếm tiền giỏi là một lời khen có thể tạo ra sức ép cho cả một nửa thế giới, là đàn ông đồng nghĩa với kiếm nhiều tiền, không kiếm ra tiền không phải đàn ông. Lời khen nào cũng là tấm huy chương hai mặt.
– Cuối cùng, thật khó ở khi thấy một người đàn ông ỡm ờ đùa cợt với phụ nữ trong môi trường chuyên môn và không gian công cộng. Để tưởng tượng, chúng ta hãy hoán đổi giới tính để nhận ra định kiến giới – điều mà mình hướng đến khi thành lập page Giỏi việc nước đảm việc nhà.
Ta nghĩ sao khi shark Liên nhìn thấy một bạn trai ngon lành và phát ngôn rằng: “Nhìn em chị đã muốn đầu tư rồi. Chị mải nhìn em, chả thấy gì ở sản phẩm cả. Chị không quan tâm đến sản phẩm, chị chỉ quan tâm đến em thôi”.
Hãy nhìn vào bức ảnh hoán đổi vị trí nam nữ của shark Phú và bạn Thu Hằng trên page #gioiviecnuocdamviecnha. Có đúng là nghe rất chối tai không? Một người phụ nữ mà nói vậy chắc cô ta sẽ chửi cho banh nóc vì cái tội lăng loàn dâm tục. Vậy tại sao trên tất cả các bài báo về sự kiện shark Phú thả thính, bài báo nào cũng tung hô như thể anh ta nói những lời dễ nghe phải đạo vậy?
Thật lòng cũng muốn hỏi anh shark kia tí chút. Khi anh coi XINH là một điểm mạnh để anh đầu tư, cái XINH đó là chất lượng GÁI của thí sinh hay trình hoa mắt vì gái?
Có tán tỉnh thì chờ sau cuộc thi chứ lị, rồi tư vấn “riêng” như anh từng tuyên bố ý. Chứ ai lại bô bô ở chốn quan trường thế này. Ở một xã hội văn minh hơn, chắc anh đã bị phê cho nhừ nát, từ cá mập biến thành cá muối không biết chừng.
Ở dưới comment có bạn bảo anh là cá… chym. Hí hí…
Cũng nhắn luôn bạn Thu Hằng, bạn mà bị tán thì nên cẩn trọng. Nam giới VN giờ văn minh lên nhiều rồi. Anh shark này không biết sao. Nhưng ngoài xã hội thi thoảng vẫn sót lại vài cái kiểu đàn ông lạ lắm, ra đường thì liếm mép, về nhà thì bặm môi.
