Nguyễn Huy Thiệp, bi kịch của một nhà văn nhược tiểu

Nguyễn Hưng Quốc

22-3-2021

Thứ Bảy, 16 tháng 2 năm 2008, Nguyễn Huy Thiệp gửi tôi email như sau:

“Anh Tuấn quý mến,

“Tôi là Nguyễn Huy Thiệp. Vẫn còn nhớ lần nào anh về, ta cùng đi chơi chùa Bút Tháp, đi Bát Tràng, thế mà thoắt đã gần chục năm trời. Tôi ở Hà Nội, thỉnh thoảng có đọc anh vì Nguyên Hưng đôi khi ghé qua chơi cho sách, thâm tâm cũng có nhiều điều tâm đắc quý trọng. Tết năm nay tôi đi châu Âu, qua Ý để nhận giải thưởng văn học Nonino, gặp gỡ được nhiều người trong giới xuất bản và viết lách mới mở mắt học được nhiều điều. Hoá ra trong 20 năm cầm bút viết văn, mình như gà mù chẳng biết gì đường đi lối lại, một phần vì dốt, vì nghèo, vì nhiều thứ nữa…. Tôi mất liên lạc với Greg Lockhart ở Đại học Canberra, 20 năm trời nay không biết gì về ông ấy, anh Tuấn có thể giúp tôi liên lạc lại với Greg Lockhart được không. Được như thế tôi cám ơn nhiều, tôi cần địa chỉ email và muốn trao đổi với ông ấy về việc dịch và xuất bản sách của tôi ở châu Âu và Hoa Kỳ, điều mà chẳng ai có thể làm được có lẽ chỉ ngoài ông ấy. Năm mới xin chúc anh mạnh khoẻ và mong có ngày gặp gỡ.”

“Thân mến”.

Nhận được email của Thiệp, tôi liên lạc ngay với Greg Lockhart, người đã dịch tuyển tập truyện ngắn của Thiệp, dưới nhan đề “The General Retires and Other Stories” xuất bản năm 1992. Greg có vẻ lạnh nhạt khi biết Thiệp muốn anh tiếp tục dịch các truyện khác. Anh kể tôi nghe, tuyển tập truyện ngắn anh dịch, tuy được Oxford University Press, một tên tuổi lớn, xuất bản, số sách bán được cũng rất ít. Hậu quả là tiền nhuận bút dành cho cả tác giả lẫn dịch giả đều rất thấp. Tôi không hỏi chi tiết là thấp bao nhiêu. Chỉ nghe Greg nhấn mạnh là “thấp”. Thấp đến độ, sau đó, đi Hà Nội, gặp Thiệp, anh cho Thiệp luôn cả số tiền trả cho dịch giả. Có vẻ như Thiệp không biết điều đó.

Thời ấy, người Việt còn biết rất ít thế giới bên ngoài. Nhà văn nào cũng tưởng sách dịch của mình sẽ bán được cả triệu bản và số tiền nhuận bút sẽ lên đến hàng triệu đô. Thiệp cũng thế. Khi nhận số tiền ít ỏi, anh ngỡ ngàng. Tệ hơn, theo Greg, dường như anh có ý nghĩ là bị Greg ăn chận. Quan hệ giữa hai người xấu hẳn. Lần sau, Greg đi Việt Nam, Thiệp không muốn gặp. Điều đó để lại trong Greg một nỗi cay đắng khó phai nhạt. Nói chuyện với tôi, Greg không nén được chua chát.

Nghe Greg kể, tôi biết không hy vọng gì là anh sẽ tiếp tục dịch Thiệp. Tôi bèn đề nghị với Thiệp liên lạc với Tôn-Thất Quỳnh Du, người dịch hai cuốn sách của Phạm Thị Hoài (Thiên sứ và Thực đơn chủ nhật), cả hai đều đoạt giải về dịch thuật tại Úc. Mấy ngày sau, tôi nhận được email trả lời của Thiệp:

“Anh Tuấn thân mến,

“Cám ơn anh về việc Quỳnh Du. Tôi đã gặp Quỳnh Du, tôi rất quý mến Du và cả hai đều có ấn tượng tốt về nhau. Tuy nhiên, giống như đối với anh, đã rất lâu tôi không có liên lạc gì bởi những điều rất lẩm cẩm và… khốn nạn nữa của… “lịch sử”! Tình hình dịch tôi ra tiếng Anh hiện nay quả là bi đát. Người Việt chúng ta luôn luôn bị đau khổ bởi rất nhiều điều tệ hại, bởi sự ngu dốt và những kỳ thị chính trị. Ngay đến cả những người giỏi nhất cũng luôn luôn sai lầm, ngộ nhận lung tung và thiếu một tinh thần bác ái thực sự với nhau. Ai ai cũng là người khác! Điều ấy làm phân liệt, làm mất đi sự cộng hưởng trong nhiều công việc của từng cá nhân chứ chưa nói gì đến công việc của cả cộng đồng (tôi thì tôi chả tin vào công việc của bất cứ sự nhân danh cộng đồng nào).

Tôi luôn luôn vấp phải sự đố kỵ đê hèn của nhiều đồng nghiệp trong và ngoài nước. Điều này ngay bản thân anh, tôi chắc anh cũng đã nhiều lần gặp phải và chẳng còn lạ gì. Tôi mới có thư cho Greg Lockhart nói về tình hình dịch sách của tôi. Thực ra trong thư tôi chỉ đề cập đến một vài khía cạnh nhỏ của việc dịch tôi. Tôi cần một người dịch giỏi. Tôi cần một người đại diện xuất bản. Nếu hai người đó là một thì hay. Đấy cũng là một người da trắng nữa (tôi đi ra ngoài và hiểu rằng vẫn có những luật bất thành văn trong nhiều trò chơi công việc).

Tôi cần có những trợ lý trong việc xuất bản, quảng bá tác phẩm và chinh phục các danh hiệu giải thưởng. Ở Ý, tôi gặp V.S. Naipaul, ông ấy bảo tôi rằng: “Thế giới đã an bài, sẽ không có chỗ cho những người không tham dự hoặc tự cho phép mình không muốn tham dự vào cái thế giới ấy…” Trên thực tế, ở tuổi tôi (giống như nhiều người Việt Nam khác) thường cũng chẳng thiết làm việc gì nữa. Chắc tôi cũng sẽ liên lạc với Du. Tôi đang có đề nghị Greg Lockhart cộng tác với tôi và tôi cũng đang chờ sự trả lời của ông ấy. Rất cám ơn anh Tuấn đã cho những gợi ý tốt với tôi.”

“Thân mến”.

Về chính trị, Việt Nam không còn là một quốc gia nhược tiểu. Tuy nhiên, về văn hoá, trong đó, có văn học, Việt Nam vẫn thuộc loại nhỏ và yếu; trên thế giới, ít ai biết và càng ít người quan tâm. Con đường đi ra với thế giới của những người cầm bút Việt Nam vẫn rất lận đận. Cho đến nay, hầu như chỉ có Bảo Ninh, với cuốn tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh”, chinh phục được nhiều độc giả. Còn lại, tất cả đều đứng bên lề của cuộc chơi quốc tế.

Tái bút: Cả hai email trên, Nguyễn Huy Thiệp đều viết không có dấu. Tôi phải đánh máy lại.

Bình Luận từ Facebook

3 BÌNH LUẬN


  1. Con đường đi ra với thế giới của những người cầm bút Việt Nam vẫn rất lận đận. Cho đến nay, hầu như chỉ có Bảo Ninh, với cuốn tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh”, chinh phục được nhiều độc giả. Còn lại, tất cả đều đứng bên lề của cuộc chơi quốc tế.

    http://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg

    Tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” THẬT QUÁ ĐẮT cho CUỘC CHIẾN TRANH CHỐNG Mỹ CỨU Tàu với siêu giá bằng xương máu nước mắt và chia ly

    HÀNG 100 TRIỆU

    + tử vong + thương tật
    + nữ chiến binh Trường Sơn lang thang Bến không TR…ồng củ sâ..m
    + hàng triệu thuyền nhân + nạn nhân hải tặc chết đó khát trong bụng CHÀNG CÁ MẬP
    + hàng triệu cô dâu nước non VẠN dặm ra đi về xứ Hán HỘ N..Ý cho cả đại gia tộc tại những thôn quê HOA N..ục
    + chừng ấy Ô sìn HĂNG RÔ San Hô HÔ RĂNG
    + hàng triệu LAO NÔ
    — từ trí nô xuống hố cả nút như TS Nguyễn Bá Hào huy hoàng Năm 1975 Viện CH..ưởng Viện Máy tính IBM T/P HCM nhìn NGƯỜI BÊN THAWSN CUỘC đến n…é cả 2 CON MẮT để năm 1992 lang thang lờ phờ thê thatm trốn từ Algeria đến Pháp cùng Bùi Tín đêm ngủ đỡ tạm nhà tôi lo con giải phẩu ruột thừa nằm viện gần nhà thấy anh sao khù khù đến thế rồi mất 8 năm sau nghe cháu gái vào Đại học Bách khoa làm TS bên Nhật + Pháp rồi GS trường Viễn thông Pháp Bretagne

    TỪ CÁC chú xuất thân từ LÒ ẤP GÀ CHỌI Huy chương vàng bạc thau đồng NAY hội tụ tại LỖ TRŨNG không tại NGA mà tại các nước TƯ BỔN GIÃY SỐNG GIÃY CHẾT nhất là qua Mỹ và ở Pháp may có Bác GIẢI CÁNH ĐỒNG nhưng dân oan VƯỜN MAI THƯỞNG mất căn hộ ‘sịn’ gấp 50 LẦN cái Giải Cánh đồng 15 đô n..a Cà Ná Điên !!!!
    + đến LAO NÔ tay chân phải chạy tiền bán nhà bán ruộng đi làm tớ có chỗ sang như BÁ LINH thì gốc quê bác Nghệ An giết nhau chỉ vì buôn lậu vài gói thuốc n..á đến hôm qua MỤ TÚ BÀ bị cảnh sát Đức tóm cổ chuyên bán HÀNG TƯƠI đeo MÀNG TRINH GIẢ made in China bán cho các bác Đức HAM MÓN VIỆT BỞ nữ nhà văn PHẠM THỊ HOÀI BÁC đâu rồi mong viết gấp tập tiếp theo THI ÊN SỨ là Quỷ sứ
    + hàng vạn NGƯỜI RƠM đến THÙNG NHÂN
    + NHƯNG LẠI chỉ có hàng ngàn VỊT KÌU iêu nước Ao nước biển ÂU-Mỹ được đặc tình đặc ân HỒNG ÂN của lũ quỷ ma mafia Đỏ trong Đái sứ quán Vịt Nôm ĐẦU NÃO Hệ thống RỬA TIỀN cho các siêu đại quan đỏ HOÀNG VĂN NGHIÊN với X Bách Khoa HOÀNG CHÚC và LÃ (Lê) THANH HẢO Hải heo Chúa trùm Thành HỒ …đến Nguyễn Thành Trung qua Đại ca NGHIÊM PHONG TUẤN

    Thế mà vẫn chưa tỉnh ngộ giác ngộ để CHUNG SỨC HÙN LẠI góp lại lấy TỔ QUỐC ĐỒNG BÀO và TƯƠNG LAI gạt qua những bọn tội phạm chiến tranh những đứa sống trên xương máu Thanh niên Xung phong bản chất yêu Nước nhưng bị lợi dụng gạt quan bọn lừa Thầy phản Bạn phản Quốc …để CHUNG SỨC HÙN LẠI góp lại lấy TỔ QUỐC ĐỒNG BÀO và TƯƠNG LAI cố gắng xây dựng phần còn lại CHỈ CÒN CÓ 5% chỉ còn lại 5 % ( 95% Đại học PHAN CHÂU TRINH số hóa trực tuyến ĐÃ HOÀN THÀNH từ 15/02/2018 !!)
    cho khoảng 1.000 vị Giáo sư, kỹ sư NAY ĐÃ VỀ HƯU mỗi vị 15 giờ cho 30 videos PHỤ GIẢNG phụ đạo GIÚP LÀM BÀI TẬP cho 1.000 GIÁO TRÌNH của các Đại học lừng danh MỸ Harvard, MIT, Stanford … CHỈ 15 GIỜ so với HÀNG VẠN GIỜ quý vị đóng góp cho các Cường quốc Âu-Mỹ

    Chỉ như vậy như MẠC NGÔN từ Trung C..uốc giàu mạnh cho dù viết tầm phào như MA CHI ẾN HỮU ca ngợi cổ vũ CHIẾN TRANH XÂM LƯỢC của đồng bào mà hắn vẫn NÔ BEO Văn chương !!! không còn là những NOBEL VĂN CHƯƠNG CAO QUÝ như 1913 cho Văn Thi hào TAGORE thủa ấy không cần đô n..a chạy hành lang

    Đại học PHAN CHÂU TRINH số hóa trực tuyến SẼ TÍCH LŨY tích tụ tích hợp VỐN LIẾNG VÔ CÙNG QUÝ BÁU CUẢ 6.000.000 Người Việt Hải ngoại THƯƠNG CA cho Thế hệ Trẻ hiếu học hôm nay NHƯNG THIẾU ĐIỀU KIỆN đã nhẽ HÀ L..ỘI hay VinGroup hoặc FPT phải làm những đại học trực tuyến NHƯ THÊ lấy tên ngay cả HCM, PHẠM-NHẬT-VƯỢNG, TRƯƠNG-GIA-BÌNH 2 siêu đại gia phất lên KHÔNG 1 PHÁT MINH trên nhóm lợi ích … khi muốn phất thêm nữa như NAM HÀN với các Tập đoàn mà gạt qua ĐAO T ẠO NHÂN LỰC quên đi CHIẾN LƯỢC CON NGƯỜI quyết định Chiến tranh CŨNG NHƯ Kinh tế

    Nhân đây cũng nhắn các GS gốc Việt bên ÚC ĐỢI LẠI như NGUYỄN VĂN TUẤN (tôi đã gởi email không 1 HỒI ẤM)

    Tiến sĩ Kiều Tiến Dũng tuyên thệ nhậm chức Thượng nghị sĩ Tiểu Bang Victoria, Úc Châu
    29/12/2018
    https://www.voatiengviet.com/a/kieu-tien-dung-tuyen-the-nham-chuc-thuong-nghi-si-tieu-bang-victoria-uc/4720778.html
    Sau một đời theo đuổi “đam mê khoa học”, ông Kiều Tiến Dũng, một Tiến sĩ Vật lý từng giảng dạy và nghiên cứu tại nhiều trường đại học nổi tiếng thế giới, vừa chiếm được một ghế tại quốc hội tiểu bang Victoria, Úc Châu. Ông chính thức tuyên thệ nhậm chức ngày 19/12 vừa qua vào dịp Lễ Khai mạc Quốc hội Victoria lần thứ 59. Ông là người Úc gốc Việt thứ 3 đắc cử vào quốc hội tiểu bang Victoria từ trước tới nay, và hiện là người gốc Việt duy nhất trong quốc hội khóa này

    Và nhất là GS Nguyễn Hưng Quốc viết bài chủ về NGUYỄN HUY THIỆP nhà văn NHƯỢC TIỂU
    và Nhà phê bình văn học XỨ QUẢNG đóng góp Ý kiến và cả chương trình Văn học SAU KHI Đại học PCT trơn tru chạy rô đa

    Cũng như GS NGUYỄN HỮU VIỆT HƯNG (tôi đã gởi email qua Đại học Hà Nội không 1 HỒI ẤM) vừa viết bài chủ về NGUYỄN HUY THIỆP nhà văn NHƯỢC TIỂU

    NẾU KHÔNG XÂY DỰNG Đại học PHAN CHÂU TRINH số hóa trực tuyến THÌ CHẮC CH ẮN MÃI MÃI Việt Nam LÀ nhược tiểu MÃI MÃI !!!

    1 – http://phan-chau-trinh-university.online

    CƠ SỞ PHI VẬT CHẤT có thể phát tán hàng ngàn giáo trình hàng ngàn khóa học học trình theo MOODLE phiên bản cuối cùng có thể theo dõi học viên, kiểm tra có mặt làm bài tập chấm điểm và kể cả cấp bằng

    2 – https://phan-chau-trinh-university-strategy.online

    DIỄN ĐÀN trao đổi chính thức về Chiến lược đào tạo giữa BAN ĐIỀU HÀNH + SINH VIÊN góp ý kiến để phù hợp hơn

    3 – http://phan-chau-trinh-library.online

    Với 5.000 sách giáo khoa đại học kinh điển về các ngành khoa học cơ bản TÓAN LÝ HÓA và CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI + 5.000 sách giải bài tập của Nhà xuất bản nổi tiếng trên khắp Thế giới về TÍNH SƯ PHẠM GIÁO DỤC như PEARSON , CENGAGE ….

    Thư viện số có thể chứa đến 4.000.000 sách giáo khoa + sách giải bài tập …

    Thân chào tất cả Bạn đọc trong và ngoài Quê hương Tổ quốc
    http://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg
    TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT Nguyễn Hữu Viện

    ĐỌC THÊM CHI TIẾT TẠI các liên kết SAU :

    https://baotiengdan.com/2021/03/16/cai-goi-la-tri-thuc-va-gioi-tinh-hoa-viet-nam/?unapproved=123507&moderation-hash=2799d0cc0ab1cfac1793d1648a1d220d#comment-123507

    https://baotiengdan.com/2020/09/12/thu-cua-ong-chu-dinh-xuong-goi-bch-trung-uong-dang-cong-san-viet-nam/?unapproved=114697&moderation-hash=2cec69093aae4c6b3fdaa08bb686a1ce#comment-114697

    https://baotiengdan.com/2020/10/09/nhin-lai-gia-tri-nhan-ban-dan-toc-khai-phong/?unapproved=116028&moderation-hash=578fd193c2ce9dd5e5601ebac6f36ef9#comment-116028

    https://baotiengdan.com/2020/10/03/chiec-bap-benh-cua-lich-su/?unapproved=115607&moderation-hash=9989e4bb9845fb28fa1bdb405fa9f455#comment-115607

    https://baotiengdan.com/2020/10/12/ti-nan-giao-duc/?unapproved=116125&moderation-hash=8dceabbc1f66011a3cf416becb426c83#comment-116125

  2. Bi kịch …. nà do không có đăng hình tự sướng quảng bá.
    Ui ui tuy bé nhỏ cái Nồi Cơm mà sức nặng muôn dân không địch nổi.
    Chết quách đi cho đỡ nhục. Nhưng ơ hay Nhục nà cục thịt To chả bá. Má nó hcm cũng phải bùi ngùi

  3. Đ/v ngừ chong nước, 1 ông/bà Tây là đại diện cho 10 chiệu ngừ có lương chi chên khắp thía zới . Nên hễ có 1 ông/bà Tây tò mò, hiếu kỳ chiện này nọ ở Việt nam, thía là giới trí thức nhà mềnh la toáng lên “Đấy, thía zới cũng wan tâm”. Thía là các bác í được thỉa, tán lun “những ngừ có lương chi trên thía zới đều bức xúc” này nọ .

    Ngay cả những giáo sư này nọ ký vào kiến nghị hay thỉnh nguyện, đôi khi đó là nghe lời đồng nghiệp ngừ Việt dụ dỗ . Ừ thì tớ ký, chả chết thằng Tây nào, chứ rất nhiều lúc mấy ông/bà giáo sư trí thức này nọ hoàn toàn mù mờ zìa nội dung của những kiến nghị hay thỉnh nguyện đó . Có nhìu ngừ cũng chả thèm wan tâm, miễn là mình hổng ký vào 1 thứ như quyết định của Eichmann là đủ .

    Việt Nam hổng phải là mối wan tâm của thía zới . In fact, Việt Nam có nàm thao, thía zới chỉ nhún vai, ngáp 1 cái rùi BAU (Business As Usual).

Comments are closed.