Không biết luật

Nhã Duy

4-2-2021

Tòa án Singapore vừa xử phạt 14 người Việt Nam đã tụ tập vui chơi bất hợp pháp, vi phạm lịnh cấm tụ tập đông người của Singapore trong việc kiểm soát dịch Covid-19. Ra tòa, người thì bảo chỉ đến xin thuốc nhức đầu, người thì mang mì gói cho bạn, người thì đến lấy đồ để quên, đủ mọi lý do.

Và những người vi phạm đều khai chung là không biết lịnh cấm. Quan tòa đã phạt mỗi người $2,500 tiền Singapore, tức gần 2,000 đô la cho vi phạm này. Một sự giảm nhẹ so với mức tối đa đến $10,000.

Quả có một số người vô tình phạm luật vì không biết luật. Nhưng “không biết luật” cũng là cái cớ phổ biến cho không ít người sử dụng để bào chữa những vi phạm pháp luật cố ý, biết mình đang làm điều sai trái nhưng vẫn cứ làm.

Như trong vụ biến loạn tại Quốc Hội, có cảnh sát gốc Việt khai chỉ vào bên trong Quốc Hội để ngắm tranh. Có kẻ bị FBI bắt đã khai là thấy cửa tòa Quốc Hội mở nên nghĩ được tự do (xông) vào. Kẻ khác thì khai vì bị người khác … đẩy vào. Vô số lý do, đến lúc bị ghép tội thì có đưa ra giải thích ngô nghê gì cũng chẳng bào chữa cho hành động phạm pháp của mình.

Bất kể vô tình hay cố ý, “không biết luật” không phải điều để tránh tội. Trong pháp luật có cụm từ tiếng La-tinh là “Ignorantia juris non excusat” (ignorance of the law is no excuse), tức không biết luật không phải cớ để bào chữa. Điều này hiện diện ở hầu hết mọi quốc gia vì đơn giản là nếu chấp thuận, luật pháp sẽ mất hết tác dụng vì ai phạm luật cũng sẽ ngụy biện, tìm lý do chối tội.

Hồi tuần qua, tại Quận Cam – thủ phủ của cộng đồng người gốc Việt, giới chức trách đã bắt giữ hai người gốc Việt đã khai gian cho hàng ngàn đồng hương khai nhận tiền thất nghiệp bất hợp lệ, trong một vụ án gian lận tiền thất nghiệp được xem là có quy mô hàng ngàn người tại California.

Năm nay, lần đầu tiên chính phủ liên bang và các tiểu bang đã áp dụng trợ cấp tiền thất nghiệp với những người làm nghề tự do trong dịch Covid-19. Số người thất nghiệp quá cao, hệ thống kiểm soát chưa được chuẩn bị hoàn hảo nên các thủ tục khai nhận trợ cấp dễ dàng, lắm người chưa từng đi làm, đang ăn tiền trợ cấp chính phủ cũng đã lạm dụng, đổ xô nhờ làm đơn, nhận tiền.

Những kẻ chủ mưu kia tất nhiên sẽ bị nghiêm trị nhưng còn những người đã nộp đơn thì sao? Mười phần khi bị sở thất nghiệp hay giới chức trách tiểu bang đụng đến, những người này sẽ viện câu kinh điển rằng, “không biết luật” hay vì “dịch vụ bảo làm được nên đã nộp đơn”.

Luật pháp vốn phức tạp nhưng các điều luật thông thường trong đời sống là kiến thức thường thức, dựa trên cảm nhận đúng sai thông thường mà mỗi người dễ dàng nhận biết. Như trong vụ trên, nếu chưa từng đi làm ngày nào, không có thu nhập hay thậm chí đang nhận phúc lợi xã hội, bây giờ nộp đơn xin thất nghiệp thì rõ ràng là cố ý gian lận, làm điều phi pháp cho dù có ai đó quảng cáo là làm được, là hợp pháp.

California bảo những kẻ gian lận tiền thất nghiệp hay gian lận tiền chính phủ bằng cách nào đó là ăn cắp tiền thuế của người dân. Có bào chữa cách nào thì cũng xuất phát từ lòng tham.

May mắn cho họ là văn phòng biện lý tại Quận Cam cho biết sẽ không truy tố những người đến nộp đơn tại đây nhưng họ sẽ phải trả lại tiền đã lãnh trái phép. Còn những kẻ đã tự mình cố tình gian dối khác hay vi phạm pháp luật nào đó, nếu chưa bị phát hiện thì không có nghĩa họ sẽ né được tội.

Nếu đã từng tham gia vụ phiến loạn tại Quốc Hội thì cứ chờ đến một ngày nào đó. Vài tuần trước, cơ quan FBI tại Boston đã tăng giải thưởng cho việc cung cấp thông tin dẫn đến việc bắt giữ một tội phạm gốc Việt, có thể đang đào tị đâu đó tại Á châu mà 30 năm qua họ vẫn chưa bắt được.

Những điều gian dối, sai trái, phạm luật nhan nhản trong cộng đồng gốc Việt ở khắp mọi nơi, trong nhiều vấn đề. Nó đã xảy ra hay chờ cơ hội để bộc lộ. Một cộng đồng đắm cuồng, tôn vinh, thần tượng một kẻ gian lận, tham lam xảo trá quá đông thì nó không là điều gì để ngạc nhiên. Bỏ qua căn bản đạo đức để đạt được điều mình mong muốn là căn nguyên của vấn đề.