Tôi đứng về phía phát ngôn của nữ ĐBQH Ksor H’Bơ Khăp

Nguyễn Ngọc Huy

9-11-2020

Có nhiều người chia sẻ bài viết liên quan đến phát biểu của Đại biểu Ksor H’Bơ Khăp về cây cao su với vẻ miệt thị mỉa mai. Họ chê trách nữ đại biểu thiếu kiến thức cơ bản nhất. Thật tiếc, họ lại nông cạn đến mức chỉ giới hạn kiến thức của mình ngang mức một học sinh cấp 2 mà thôi.

Bài này tôi phân tích về sự cân bằng Carbon trong việc canh tác cây cao su dựa vào các phân tích khoa học. Phân tích này không nhắm đến việc công kích ai. Tôi chỉ mong muốn cung cấp đến những người còn hoài nghi về cây cao su phát thải CO2 nhiều hơn mức nó cung cấp Oxy cho bầu khí quyển để mọi người có thêm thông tin đa chiều khi phán xét.

Kiến thức đơn giản (học sinh cấp 2 được học) đó là cây xanh sẽ cung cấp Oxy cho bầu khí quyển thông qua quá trình quang hợp vào ban ngày, đồng thời hấp thụ Oxy và thải CO2 vào ban đêm khi không có ánh nắng mặt trời. Số giờ nắng trong ngày thường nhiều hơn và lượng CO2 hấp thụ vào ban ngày sẽ nhiều hơn là phát thải vào ban đêm. Vì vậy, đa số thực vật sẽ cung cấp Oxy nhiều hơn là mức CO2 nó phát thải. Cây xanh cũng tích lũy CO2 trong sinh khối (Biomass) của nó. Chừng nào Biomass không bị đốt, hoặc được đốt yếm khí thì sẽ giảm được phát thải CO2.

Tuy nhiên, khi nghiên cứu về hiệu suất hấp thụ hay phát thải CO2 thì cần phải tính đến chu kỳ phát thải carbon của mỗi loài cây. Những nghiên cứu khoa học trên toàn cầu cho thấy cây cao su phát thải nhiều CO2 hơn là lượng Oxy mà nó đóng góp. Dưới đây tôi dẫn chứng một số nghiên cứu điển hình được đăng tải trên các tạp chí khoa học uy tín hàng đầu.

CÂU CHUYỆN TỪ THÁI LAN (bài báo đăng trên tạp chí khoa học Journal of Cleaner Production)

Sản xuất cao su đã diễn ra ở Thái Lan trong nhiều thập kỷ. Thái Lan hiện là nước sản xuất cao su thiên nhiên lớn nhất thế giới. Bài báo khoa học (link số 1) trình bày việc phát thải khí nhà kính liên quan đến sản xuất mủ tươi và ba sản phẩm cao su nguyên sinh, bao gồm mủ cô đặc, cao su khối (STR 20) và tấm hun khói (RSS) ở Thái Lan. Bên cạnh các hoạt động công nghiệp trong các nhà máy cao su, các hoạt động nông nghiệp trong trồng cây cao su cũng được tính đến. Tổng lượng phát thải từ quá trình sản xuất cao su cô đặc, STR 20 và RSS tương ứng là 0,54, 0,70 và 0,64 tấn CO2 quy đổi/tấn sản phẩm.

Đây là trường hợp các đồn điền cao su đã được trồng trên đất canh tác hơn 60 năm. Phát thải chủ yếu liên quan đến việc sử dụng tài nguyên và sử dụng phân bón tổng hợp. Bài báo cũng định lượng phát thải đối với trường hợp rừng nhiệt đới tự nhiên đã được chuyển đổi sang trồng cao su thời gian gần đây. Trong trường hợp này, lượng phát thải cao hơn nhiều do lượng carbon thất thoát từ chuyển đổi đất: lần lượt là 13, 13 và 21 tấn CO2 quy đổi / tấn đối với mủ cô đặc, STR 20 và RSS. Bài báo chỉ ra tác động của việc trồng cao su với chiến lược giảm phát thải khí nhà kính. Vậy là lượng Oxy mà nó sinh ra không bằng với lượng CO2 mà nó phát thải.

TẠI MALAYSIA

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng mức phát thải CO2 quy đổi trung bình hàng năm từ các hoạt động trong việc trồng cây cao su bao gồm cả khi cây sinh trưởng và các sản phẩm mà cây cao su tạo ra hậu đời sống của nó ở Malaysia là 315,54 GigaTon CO2 quy đổi và nó chiếm 0,11% so với mức phát thải CO2 trong năm 2011 của Malaysia.

CHI PHÍ LỢI ÍCH TỪ TRỒNG CAO SU VÀ CÔNG CUỘC GIẢM PHÁT THẢI KHÍ NHÀ KÍNH TOÀN CẦU: (Bài báo đăng trên tạp chí Nature Communication)

Trong nghiên cứu này, khi tính giá trị quy đổi giữa lượng phát thải từ canh tác cây cao su thì người trồng cao su LẼ RA PHẢI TRẢ số tiền ‘’trách nhiệm’’ là 35-55 USD mỗi hecta canh tác cây cao su để đảm bảo sự cân bằng sinh thái. Số tiền này cần phải được dùng cho việc phát triển rừng tự nhiên ở một khu đất khác. Bài báo kết luận, để bảo vệ rừng khỏi sự xâm lấn của cây cao su thì hoặc giá các-bon phải được tăng lên hoặc cần có các chiến lược khác, chẳng hạn như cam kết không phá rừng của doanh nghiệp và quy định của chính phủ và thực thi bảo vệ rừng.

KHÍA CẠNH KHÁC VỀ CANH TÁC CÂY CAO SU

Cây cao su đem lại nguồn thu lớn cho các nước Đông Nam Á vì giá trị xuất khẩu. Nó được xem là vàng trắng một thời. Mặc dù vậy, lợi nhuận đang thuộc về các nhà canh tác và chế biến, xuất khẩu chứ không thuộc về đại đa số toàn dân, đặc biệt là những người dân bản địa không sở hữu rừng cao su. Khi trồng cây cao su, người ta đã phải chuyển đổi đất rừng tự nhiên thành rừng cao su.

Trong quá trình chuyển đổi đó là CHẶT và ĐỐN để tận thu nguồn gỗ từ rừng tự nhiên. Trong quá trình canh tác, vì cây cao su là cây đơn loài nên giảm đa dạng sinh học. Một khi côn trùng và bọ cánh cứng giảm mật độ thì chim và thú cũng không trú ngụ ở rừng cao su. Khi chuỗi thức ăn trong quần thể bị mất đi dù chỉ một loài, sự đứt gãy mắt xích thức ăn đó kéo theo sự suy giảm cả hệ sinh thái. Dưới tán rừng cao su chỉ còn vài loại cỏ dại có thể mọc thì còn đâu đa dạng sinh học nữa.

Việc bóc bỏ đi lớp thực bì vốn dĩ có rất nhiều loài cây bụi và tán rừng để thay vào đó bằng cây cao su sẽ khiến cho nước ngầm bị mất.

Mưa không thấm được xuống các mạch nước ngầm sẽ gây LŨ LỤT.

Mưa không thấm được xuống các mạch nước ngầm sẽ gây HẠN HÁN.

Năm nay La-Nina về gây mưa lũ lớn, nhưng hãy đợi rồi xem. Ngay khi hết mưa bà con miền Trung và Tây Nguyên sẽ đối diện với hạn hán khốc liệt. Vậy thì, cho dù quý vị chưa nghiên cứu kỹ bản chất vấn đề, hoặc trong cách dùng từ của cô ấy chưa mô tả hết bản chất vấn đề thì cũng cần hiểu rõ bản chất trong phát ngôn của Đại biểu Quốc Hội Ksor Khắp. Cô ấy đang đại diện cho tiếng nói Đồng Bào ở nơi mà cô ấy sống, nơi cô ấy được gửi gắm tiếng nói của hàng vạn con người cho một môi trường bền vững, cho một tài nguyên rừng tự nhiên không bị suy kiệt?!!!

***

NHÂN TIỆN CẢNH BÁO: MƯA SẼ RẤT LỚN TỪ ĐÀ NẴNG ĐẾN NHA TRANG TRONG ĐÊM NAY ĐẾN NGÀY 12/11. MƯA TIẾP TỤC LAN RỘNG ĐẾN HUẾ, QUẢNG BÌNH VÀ QUẢNG TRỊ VÀO CÁC NGÀY 11 VÀ 12/11. HÃY ĐỀ PHÒNG LŨ QUÉT VÀ SẠT LỞ ĐẤT Ở QUẢNG NAM, PHÍA TÂY HUẾ VÀ PHÍA TÂY QUẢNG TRỊ.