Vị khét ở đáy nồi

Ngô Anh Tuấn

10-9-2020

Phiên toà xét xử vụ án xảy ra tại Đồng Tâm đã kết thúc nhanh hơn dự kiến rất nhiều so với dự kiến ban đầu. Dù các luật sư chúng tôi bị gây khó ở ít nhiều công đoạn nhưng đó cũng là điều cần thiết để đảm bảo an ninh, trật tự phiên toà nên anh em đều vui vẻ bỏ qua.

Phía trong toà, việc tổ chức của toà án cũng rất ổn, từ điều kiện chỗ ngồi, trang thiết bị làm việc cho luật sư, mọi thứ đều rất ổn, chúng tôi không có điều gì than phiền. Dù có nhiều áp lực từ nhiều phía nhưng vị chủ tọa đã điều hành tương đối tốt phiên toà cho tới gần những thời điểm cuối cùng. Tuy nhiên, cho đến cuối giờ sáng nay, mọi thứ có vẻ như đổi khác.

Trong phòng xét xử, khi các luật sư đang tranh luận với đại diện viện kiểm sát về các luận điểm mà đại diện viện kiểm sát chưa đối đáp hoặc không đồng ý với các quan điểm đối đáp (lần 1) của họ, thì đột nhiên vị chủ tọa phiên toà tuyên bố kết thúc phần tranh luận, chuyển sang phần Nghị án trước sự ngỡ ngàng của các luật sư và cả những kiểm sát viên. Có vẻ như họ đang muốn dấu diếm một điều gì đó mà chính các vị kiểm sát viên cũng không nên biết.

Buổi chiều, phần nội dung nói lời nói cuối cùng của đa phần các bị cáo có “format” giống y như nhau: Xin lỗi gia đình bị hại, cảm ơn các thầy trong trại giam đã giáo dục để nhận ra lỗi lầm, xin cảm ơn các luật sư và xin từ chối hoặc đề nghị luật sư không bào chữa theo hướng trả hồ sơ nữa, và cuối cùng là xin giảm nhẹ hình phạt.

Đây rõ ràng là những lời nói theo kiểu “đọc thuộc lòng” theo kịch bản có sẵn mà những ai hay tham gia phiên toà đều biết, vì vốn dĩ các bị cáo vốn không được ở cùng phòng với nhau, nếu không có “định hướng” thì lấy đâu ra kịch bản trơn tru như vậy được.

Bên hành lang phòng xử, sự thay đổi từ khâu kiểm tra khi mà chúng tôi được kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hơn mức bình thường. Đặc biệt, vào cuối giờ chiều, khi các luật sư ra ngoài nhận các tài sản gửi lại trước phiên toà và sao chép tài liệu từ USB của toà sang thiết bị vi tính cá nhân như thường lệ thì ngay lập tức các nhân viên an ninh ngăn cản việc sao chép này và thu giữ luôn.

Tôi khiếu nại, kêu họ bảo lãnh đạo ra giải quyết, nhưng họ lãng tránh không ai chịu ra. Họ còn chĩa máy quay tứ phía về phía tôi như thể tôi là “đối tượng” của họ vậy. Cùng lúc đó, hai đồng nghiệp của tôi là luật sư Đặng Đình Mạnh và Nguyễn Văn Miếng đã lại “ý kiến” cùng tôi thì bị những đồng đội của họ kiên quyết đẩy ra. Cuối cùng, vừa không copy được tài liệu, chúng tôi vừa được mời ra ngoài một cách theo cách cưỡng bức.

Không biết họ lo sợ vấn đề gì từ tài liệu chúng tôi làm? Nó chỉ là sự thật, là hơi thở từ phòng xử án mang ra mà thôi. Họ sợ gì, hay sợ nó khác những gì mà người dân nghe được, nhìn được trên TV?

Tưởng như sẽ có một phiên toà tương đối trọn vẹn, ít nhất là về mặt hình thức nhưng cuối cùng, cái hình thức đó cũng bị người ta bôi bẩn đi vào những phút cuối cùng bằng những cách thật tệ hại.

Một chuyện khác nằm ngoài phạm vi phiên toà cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng là khi chúng tôi bước chân khỏi toà án cũng là lúc bị các đối tượng lạ mặt theo dõi. Vì cửa kính xe tôi màu đen và vì nghiệp vụ non nên các đối tượng này bị hai đồng nghiệp tôi phát hiện và ghi hình.

Tôi thì không có lý do để lo sợ vì nếu tôi có bị gì thì tôi biết kẻ hại tôi là ai rồi, nhưng luật sư Mạnh đã từng bị ném lên xe và cướp luôn laptop một lần rồi, nên anh sợ có thể điều ấy lại diễn ra lần nữa. Chúng tôi không nghi ngờ động cơ, mục đích của những người theo dõi kia là gì nhưng có cùng suy nghĩ rằng, nếu là xã hội đen thật thì bọn nó chặn đánh chúng tôi cho rồi chứ mất công lẽo đẽo chạy theo sau hít khói bụi làm gì cho mệt xác…