Hãy cứu sông Mê Kông trước mối nguy to lớn

Asean Post

28-6-2020

Mực nước của con sông lớn nhất Đông Nam Á có thể ở mức thấp nhất trong vòng một thế kỷ.

Lượng mưa thấp, nhiệt độ cao và các quy định lỏng lẻo về xây đập góp phần vào mực nước thấp nhất trong lịch sử của sông Mê Kông, gây ảnh hưởng to lớn đến cuộc sống, ngành nông nghiệp và ngư nghiệp của khu vực và dẫn đến sự khô cạn nhanh chóng.

Các con đập của Trung Quốc  kiểm soát dòng chảy của con sông dài 4.350 km (km) bắt nguồn từ vùng cao nguyên Tây Tạng, đi qua Myanmar, Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam. International Rivers (Tổ Chức Quốc Tế về Sông Ngòi), một tổ chức phi chính phủ bảo vệ môi trường (NGO), lưu ý rằng có bảy con đập dọc theo sông Mê Kông ở Trung Quốc vào năm 2019 – với 20 kế hoạch đang được xây dựng. Những con đập này đã ảnh hưởng đến mực nước trong thập kỷ qua.

Năm ngoái, thủy triều của dòng sông đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, làm chết cá và đe dọa hàng triệu sinh mạng con người. Do mực nước giảm, một số quốc gia thành viên ASEAN như Lào, Thái Lan, Việt Nam và Campuchia đã phải chật vật với nạn hạn hán nghiêm trọng.

“Đây có thể là mực nước thấp nhất trong vòng 1 thế kỷ qua, có thể còn tệ hơn nữa trong thời gian sắp tới” Brian Eyler, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á của Trung tâm Stimson Center – một tổ chức tư duy có trụ sở tại Washington, nhằm thúc đẩy hòa bình và an ninh quốc tế cho biết như vậy. Hình ảnh vệ tinh của tổ chức này cho thấy mực nước ở Tam giác vàng, khu vực giữa các biên giới Myanmar, Lào và Thái Lan gặp nhau, thấp hơn vào tháng 7 năm ngoái so với mức thấp nhất thế kỷ trước vào tháng 4/2016.

Eyler, tác giả của một cuốn sách có tựa đề ‘Những ngày cuối cùng của dòng sông hùng mạnh’, cho biết có kế hoạch cho 500 con đập mới sẽ được xây dọc sông Mê Kông – mà tác động của nó sẽ là vô định.

Khí hậu thay đổi

Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), 500.000 người đã phải dời đi do thiên tai liên quan đến thời tiết trên khắp Đông Nam Á cho đến năm 2020. Bão Phanfone và Vongfong nhiệt đới đã tấn công Philippines vào năm nay trong khi thủ đô của Indonesia đã hai lần bị ngập lụt bởi lũ lụt trên toàn khu vực.

Từ năm 2008 đến 2018, 54,5 triệu người đã phải di dời do thiên tai liên quan đến thời tiết trên khắp Đông Nam Á.

Biến đổi khí hậu vẫn là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sự ổn định lâu dài trong khu vực.

Tuy nhiên, CSIS tuyên bố rằng “tình trạng tồi tệ đối với các tác động môi trường thảm khốc hiện đang xảy ra ở khu vực sông Mê Kông, nơi ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với các kiểu thời tiết truyền thống đang kết hợp với tác động sinh thái ngày càng tăng đối với dòng chảy của các đập thượng nguồn của sông Mê Kông.”

Trên khắp đồng bằng sông Mê Kông, nhiệt độ đã tăng 0,5 đến 1,5 độ C trong năm thập niên qua và dự kiến ​​sẽ tiếp tục tăng.

Thái Lan và các quốc gia khác trong khu vực đang chuẩn bị cho tình trạng thiếu nước nghiêm trọng trong vài tháng tới, trong khi Việt Nam phải đối đầu với mối đe dọa lớn nhất trong những năm tới khi mực nước và chất lắng cặn dưới lòng sông Mê Kông kết hợp với mực nước biển dâng cao, nước mặn sẽ tàn phá vùng đồng bằng sông Mê Kông rộng lớn, giàu nông nghiệp, đã dược ghi nhận trong một báo cáo của CSIS.

Các tác động của biến đổi khí hậu ở đồng bằng sông Cửu Long Việt Nam  đã dẫn đến một cuộc di cư của các nông dân khi nước mặn và hạn hán đang phá hủy mùa màng, theo một báo cáo trên các phương tiện truyền thông.

Vào năm 2013, đã có báo cáo rằng nông dân trải qua sự việc toàn bộ cánh đồng bị phá hủy bởi nước mặn tràn vào đất liền đã làm cho số lượng lớn cư dân lâm vào tình trạng nghèo đói và nợ nần.

ArcGIS, một hệ thống thông tin địa lý được duy trì bởi Viện nghiên cứu hệ thống môi trường tiết lộ rằng ước tính 1,7 triệu người đã rời khỏi đồng bằng sông Cửu Long ở Việt Nam trong thập kỷ qua. Trong khi đó, khoảng 14,5% cư dân của đồng bằng Cửu Long đã di cư để thoát khỏi biến đổi khí hậu. Nghèo đói cũng là một yếu tố góp phần lớn cho việc rời khỏi khu vực.

Nghề cá nội địa (nước ngọt) lớn nhất và năng suất cao nhất thế giới tại vùng này, với hơn 850 loài cá, đang bị đe dọa thực sự. Sự phá hủy các dịch vụ sinh thái và hệ sinh thái có thể đẩy nhanh sự tàn phá của sông Mê Kông và đe dọa dân số xung quanh nó có thể ​​sẽ tăng lên 100 triệu vào năm 2025.

Nguồn: Chống bành trướng