EVN mắc dịch

Quang Tuấn

18-4-2020

Trong khi cả đất nước nín thở, từng người cố gắng, từng gia đình nỗ lực cùng chính quyền và đội ngũ y tế tuyến đầu, không quản hy sinh, gắng gượng vượt qua đại nạn COVID 19. Nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều doanh nghiệp sẵn sàng dốc hầu bao, tận tâm, tận lực, tìm đủ cách, cùng Chính phủ hỗ trợ, sẻ chia dân nghèo qua cơn nguy khốn.

Đất nước đang buổi gian nan. Nhân dân có thể đứt bữa. Hàng trăm, hàng ngàn ca bệnh hiểm nghèo có nguy cơ phải rút ống thở giữa chừng vì gia cảnh kiệt quệ… Giữa hỗn loạn và bế tắc như vậy, nhân dân bàng hoàng, phẫn nộ khi nhân được hóa đơn tiền điện khủng khiếp của EVN.

Như thường lệ, tiền điện phải trả những ngày này vẫn tăng cao đột biến, mặc cho tháng 5 này hoa sữa có nở hay không. Nhân dân làng trên xóm dưới hốt hoảng truyền tay nhau những tờ hóa đơn đáng ghét, gửi cho nhau đường link, hỏi nhau cách tính. Nhưng tính kiểu gì đều ra đáp số: Sự phẫn uất, như bị móc túi giữa ban ngày, như bị giành giật bát cơm còn sót lại của trẻ thơ, người già mùa giáp hạt.

Lời giải thích của EVN vẫn vậy, giống hệt năm ngoái, năm kia và nhiều năm trước nữa. Vẫn là nắng nóng, khách hàng dùng nhiều…Vẫn là ngành điện tính đúng, có sai sót gì đâu…

Cứ tình hình này, chỉ một mình EVN thôi – thằng con ngỗ ngược, hư hỏng vì được quá nuông chiều có thể hủy hoại thanh danh Nhà nước của Dân, do Dân, vì Dân. Chính phủ rồi cũng chẳng kiến tạo được gì, khi mà EVN có thể một mình một chợ như vậy? Nhân dân rồi sẽ mãi mãi bị bỏ lại phía sau nếu EVN cứ ung dung vô pháp vô thiên thế này.

Có ai tin rằng trên thế giới nhiều chính thể đã bị lật nhào vì chính sách năng lượng sai lầm, tham nhũng, vô pháp, bần cùng hóa đại đa số Nhân dân?

Mới đây EVN đã bị công đồng mạng làm cho một phen tẽn tò vì hung hăng soạn văn bản “méc” công an để vu khống người khác. Facebooker NNH bằng cái tâm của công dân lương thiện đã lên tiếng kêu gọi EVN nhón tay làm phúc, giảm giá điện, chia sẻ với Nhân dân trong thời điểm khó khăn chồng chất này. Những bài viết đó đã nhận được sự đồng tình và biết ơn của cộng đồng mạng.

Vậy nhưng EVN thì không. Ỷ thế độc quyền, EVN cho rằng những thông tin đó có tính kích động, chia rẽ và có hại. Cậy quen nhiều công an, EVN soạn ngay văn bản đòi làm cho ra nhẽ. Nhẽ đâu không biết, chỉ biết Chủ tịch EVN và người ký văn bản đã phải cúi mình xin lỗi Facebooker NNH.

Đáng nói là cách đây không lâu, Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh bị cấp phó lừa, ký văn bản, yêu cầu xử lý Nhân dân vì giám kêu than việc tăng giá điện. Thế rồi Đại biểu Quốc hội và công luận phản ứng dữ dội. Cuối cùng đã phải mang mặt “mo” ra mà nham nhở: Do lỗi diễn đạt, gây hiểu lầm. Gương lớn và điển hình như thế nhưng EVN có chịu soi đâu.

Trong một diễn biến khác, những ngày gần đây, trên báo Người Lao Động, EVN thanh minh thanh nga rằng: “Tập đoàn Điện lực Việt Nam khẳng định từ đầu năm đến nay (2020), Bộ Công Thương không có chỉ đạo, yêu cầu nào thực hiện việc điều chỉnh giá điện. Tại cuộc họp vào chiều tối ngày 20-3, Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) cũng đã khẳng định không có kế hoạch điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện trong năm 2020”.

Sự thật không hoàn toàn như vậy. Ngày 20/12/2019, báo chí đưa tin: “Năm 2020 vẫn bảo đảm điện cho nhân dân sử dụng, tuy nhiên có thể phải điều chỉnh tăng giá do chi phí đầu vào tăng cao. Đây là thông tin do Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) vừa công bố”.

Liền đó, “Bộ Công Thương đã ban hành chỉ thị thực hiện các giải pháp phòng, chống dịch và tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh trước dịch bệnh COVID 19, trong đó có nội dung chưa thực hiện điều chỉnh tăng giá điện trong quý I và quý II năm 2020”. Đọc những dòng này, liệu có ai đủ hồn nhiên nghĩ rằng quý III và VI của năm 2020 thoát khỏi tăng giá điện?

Trong quá khứ, người dân và dư luận bị EVN úp sọt biết bao lần bởi những thông tin như thế. Nói thật, chẳng qua là trời không chiều lòng EVN, COVID 19 khủng khiếp quá, KTXH và đời sống Nhân dân rơi vào cùng cực, buộc lòng Bộ Công Thương phải tuyên bố không tăng giá điện trong năm 2020 vào chiều muộn ngày 20/2/2020 mà thôi.

Cuối tháng 3/2020, do áp lực quá lớn từ dịch bệnh COVID 19 và đời sống khó khăn của Nhân dân, EVN đã buộc phải có động thái: “Nghiên cứu, đề xuất báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp xem xét miễn/giảm giá điện cho một số đối tượng khách hàng trong giai đoạn đại dịch COVID 19, trọng tâm là các khu vực cách ly tập trung, các viện xét nghiệm virus Corona, các bệnh viện đang thực hiện nhiệm vụ chữa trị bệnh nhân bị nhiễm COVID 19”.

Đây là đề xuất khôi hài, vô trách nhiệm và thiếu thiện chí. Chẳng lẽ, trong lúc dầu sôi, lửa bỏng này mà EVN còn định thu tiền những nơi điều trị, cách ly, cấp cứu nhân dân mắc dịch? Chỉ có những kẻ mắc dịch mới vô cảm, đùa dai trên nỗi thống khổ của đất nước và người dân như vậy.

Dân nghèo bán vé số, ve chai, chạy xe ôm, buôn bán vặt kiếm sống qua ngày, có trường hợp còn đang bị cách ly tại gia, tìm đỏ mắt nhưng không thấy mình nằm trong số những người được miễn/giảm tiền điện. Nghĩ lâu mới hiểu, đề nghị miễn/giảm tiền điện của EVN chỉ mang tính đãi bôi, cho có chứ không mang ý nghĩa gì. Cộng đồng mạng lại được phen sôi sục phản ứng.

Rất may, Bộ Công Thương ý thức được một phần trách nhiệm của mình, vội vàng tuyên bố, ngoài các đối tượng EVN “són” ra miễn/ giảm nói trên, giảm 10% cho các hộ sử dụng điện dưới 300 số (từ bậc 1- bậc 4). Miễn giảm cho các hộ SXKD 10% không phân biệt cao điểm, thấp điểm…

Mặc dù đến nay Bộ Công Thương, EVN đã cam kết hỗ trợ nhưng với cách làm bị động, lúng túng, có tính chất đối phó, khiến dư luận không thể đồng tình. Trước hết là số tiền 11.000 tỷ đồng mà EVN đưa ra, rất khó để hiểu EVN tính cách nào mà thành số tiền lớn vậy. Vì đại khái, theo cách miễn giảm như đã công bố, hộ nhiều thì được giảm 67.500 đồng/tháng; hộ ít thì được giảm 8.500 đồng/tháng. Đây là số tiền quá ít so với mức tăng khủng khiếp của hóa đơn tiền điện tháng 3 vừa qua. Nhiều người dân muốn biếu luôn ngành điện.

Chỉ mới cách đây mấy tháng, tháng 4/2019, EVN tăng giá điện bình quân 8,6% trong 9 tháng đã thu về 20.000 tỷ. mà nay giảm giá điện 10% trong 3 tháng (chỉ bậc 1 – bậc 4) mà EVN nói vống lên 11.000 tỷ đồng. Dư luận hoảng hốt, bức xúc còn bởi, lẽ ra khi giá xăng dầu giảm sâu, hơn 50% như hiện nay, nếu là người có ý thức trách nhiệm với dân, với nước, EVN phải tính toán lại để giảm giá điện, kể cả điều chỉnh phương thức sản xuất, vận hành sao cho hiệu quả.

Đó mới là điều Nhân dân cần, bởi lâu nay mỗi lần giá dầu tăng, EVN đều lấy đó làm cơ để tăng giá điện. Nay giá dầu giảm rất sâu thì EVN cứ lặng như tờ. Hơn nữa, Nhân dân không hiểu vì sao chỉ giảm giá cho bậc 1 đến bậc 4. Như thế là không công bằng bởi bậc 5, bậc 6 người ta đã đóng tiền điện đầy đủ. Người giàu thì đã đóng đủ các loại thuế rồi, thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập DN và hàng loạt thuế phí khác. Đó là chưa kể việc lấy tiền điện của người dân bù vào để hỗ trợ cho các DN, nhất là các DN FDI là ngu ngốc là không thể chấp nhận được.

Cảnh giác trước các chiêu trò của EVN và Bộ Công Thương, giảm lúc này, kê vào lúc khác, Bộ Tài chính đã thẳng thừng cảnh báo. Việc miễn/giảm giá điện lần này không được tạo áp lực để tăng giá lần tới. Không biết rồi đây, EVN có đếm xỉa gì đến “nhời này” của Bộ Tài chính hay không?

Tất cả những ai viết về giá điện đều không ít lần bức xúc về thái độ giải trình của EVN. Đó là sự trí trá, kẻ cả, chỉ có trong đầu óc của kẻ độc quyền. Đó là thái độ thiếu trách nhiệm khi thường xuyên đá quả bóng về phía Liên Bộ và Chính phủ. Hơn chục năm qua, giá điện tăng hơn 2 lần. Không nền kinh tế nào chịu đựng nổi. Kinh doanh viễn thông mất toi 3.000 tỷ, gần 3.000 tỷ khác cũng từ viễn thông, đã gian dối tống thẳng vào giá thành điện.

Lần thanh tra trước (giai đoạn 2010 – 2011) nếu không được Ngô Văn Khánh bảo kê cho qua thì hơn 6.500 tỷ phải giải trình, nguy cơ lớn bị loại khỏi giá thành điện. Hàng loạt nhà máy điện than, công nghệ lạc hậu của Trung quốc, gây họa cho mai sau nhiều không kể xiết. Thủy điện thì xả lũ, lúc nào cũng đúng quy trình, nhưng vẫn làm chết nhiều người vô tội. Đầu tư thì quy hoạch liên thuyên, chậm và bất hợp lý. Bằng chứng là hàng ngàn MW điện tái tạo (Gió, mặt trời) làm xong rồi để đấy vì thiếu hụt đường dây. Điện mặt trời có phải bây giờ mới nói đâu. Chẳng qua là không phải của EVN nên EVN không quan tâm mà thôi.

Mỗi năm đầu tư thuần hàng chục tỷ đô, cho hàng ngàn công trình. Công trình nào (Nhà máy, đường dây, trạm biến áp…) cũng khủng, cũng hàng ngàn tỷ đổng. Nhiều trong số đó đã đầy ắp sai phạm. Và còn nhiều, nhiều lắm. Đống củi này đã ngày càng ngồn ngộn, đốt hàng năm, hàng 5 năm chưa chắc hết.

Nếu không đủ dũng cảm để đốt thì tháng sau, năm sau những tảng củi gộc này sẽ bốc hơi, biến hóa thành nhà to, biệt thự lớn sẽ thành tiền, thành vàng ròng không cứ chỉ ở Việt Nam mà sẽ như COVID 19 lan khắp toàn cầu. Lúc đó, nước Việt dù trải thêm 4.000 năm nữa, vẫn không thoát khỏi kiếp nạn sống chung với EVN, càng ngày càng biến thái thành tinh như thế này.

Điều đáng buồn là sai phạm của EVN gần đây ít được báo chí đề cập dù đơn thư ngút trời.

Nên nhớ trong giá thành SXKD điện, người ta đã phát hiện ra khoản chi ngược đời là tuyên truyền sử dụng tiết kiệm điện, lên đến hàng trăm tỷ đồng. Đây là khoản chi trời ơi, rất bất hợp lý. Giá điện thế này có mà khùng mới không tiết kiệm. Mà rõ ràng là có tuyên truyền tiết kiệm điện gì đâu. Thực chất hàng trăm tỷ đồng này để bịt miệng báo chí, thông qua các hợp đồng truyền thông.

Nói chính xác hơn, EVN đã chi hàng trăm tỷ đồng mỗi năm này để hối lộ các Tổng biên tập. Nhiều phóng viên trung thực, có tâm với Nhân dân, Đất nước bức xúc với Tổng biên tập của mình vì không duyệt đăng các bài báo của họ, vạch mặt những hành vi sai trái, khuất tất nghiêm trọng tại EVN.

Có những vụ họ không quản hiểm nguy, cải trang, mật phục tại hiện trường để bắt quả tang EVN đổ móng cột bê tông bằng bùn và đất, những tưởng, nhân chứng, vật chứng rõ ràng, có thể tiến hành điều tra, cung cấp tài liệu để cơ quan công an khởi tố…Vậy nhưng, đồng tiền đã xui khiến liên danh ma quỷ các Tổng biên tập làm cho các bằng chứng hai năm rõ mười giống như “cứt trâu hóa bùn”.

Dự luận vẫn thường nghi vấn, các đoàn thanh tra, kiểm tra EVN khi mới vào thì đao to búa lớn, chủ yếu là để làm giá. Kết thúc thanh kiểm tra, trưởng đoàn thế nào cũng được tặng biệt thự, phó đoàn cũng kiếm bộn. Anh em thanh tra, kiểm tra ai cũng có quà. Tiền đấy đâu ra? Hỏi cũng tức là đã trả lời.

Tờ hóa đơn tiền điện tháng 3/2020 đang cầm trên tay hôm nay, mỗi người dân, mỗi DN đã nhìn thấy rõ ràng hình ảnh, danh tính của kẻ cướp bóc; đã tường tận đường đi lối về phương thức và thủ đoạn gian dối trong mỗi lời nói, việc làm của bầy sâu; đã có thể gọi tên những kẻ bảo kê để EVN làm càn từ năm này sang năm khác. Điều còn lại là hành xử của Nhà nước của Dân, do Dân, vì Dân; của Chính phủ kiến tạo, đã nhiều lần cam kết trước Quốc dân: không để ai lại phía sau mà thôi.

Mời đọc thêm: Có tăng giá điện vào năm 2020?  –  Chưa điều chỉnh tăng giá điện trong quý I và quý II/2020 (TN&MT). – EVN: Tăng giá điện là tin đồn gây hoang mang dư luận (TT). – Vụ xử lý cá nhân cố tình xuyên tạc giá điện: Bộ Công thương nói ‘lỗi diễn đạt’ gây hiểu lầm  –  EVN hạch toán sai tạo áp lực giả đòi tăng giá điện? (TT). – Giá điện tăng bất thường: Còn độc quyền, thiếu minh bạch (KT) – Sốc với tiền điện tăng 100% (TT). Trăm tỉ chi khống tại dự án điện 500kV: Có thoái thác được trách nhiệm? (LĐ).