21-7-2019
Mấy ngày nay Trung Quốc cho tàu ”Haiyang Dizhi-08” ngang nhiên thu nổ địa chấn tìm kiếm dầu khí tại khu vực bãi Tư Chính của Việt Nam tạo nên điểm nóng cực kỳ nguy hiểm khiến dư luận trong và ngoài nước vô cùng quan ngại làm tôi nhớ tới vùng biển đó thời TC-93 & PV-94.
TC-93 là chương trình thu nổ địa chấn đầu tiên nhằm đánh giá cấu trúc địa chất và tiềm năng dầu khí của khu vực bãi Tư Chính do Petrovietnam giao cho Công ty Thăm Dò & Khai Thác Dầu Khí PVEP triển khai. Chúng tôi đã thuê tàu khảo sát “M/V Akademik Gambursev” của “Liên Đoàn Địa Vật Lý Viễn Đông-DMNG” thực hiện thu nổ thành công 9.500km tuyến địa chấn 2D mạng khu vực và bán chi tiết từ tháng 3 đến đầu tháng 7 năm 1993.
Tham gia giám sát trên tàu có lão tướng Nguyễn Cường Binh và Nguyễn Trung Thành. Quá trình thu nổ thực địa, ta cũng gặp tàu Trung Quốc lởn vởn từ xa và máy bay lượn trên đầu. Tài liệu thực địa sau đó được DMNG đem về xử lý ở Xakhalin. Anh Trần Đức Chính và tôi có sang kiểm tra một lần, mang mặt cắt giấy về sau đó anh Hà Quốc Quân và Du Hưng sang nghiệm thu lần cuối mang băng đã xử lý về nước. Chuyến đi Xakhalin lần đó thật ấn tượng với cái lạnh âm 20-25 độ C, chủ nhật đi câu cá trên băng và tình cảm nồng hậu chân thật của các bạn người Nga. Tài liệu TC-93 sau xử lý được minh giải bởi nhóm chuyên gia DMNG do V.Kudelkin, V. Kuznetsov cầm đầu và PVEP do Trần Quang Hoan chủ trì tại số 4 Hoàng Diệu Vũng Tàu sử dụng trạm “Integral” thuê của hãng “Petrosystems”.
Tháng 11/1993 báo cáo hoàn thành, lần đầu tiên đưa ra bức tranh tổng thể về cấu trúc địa chất và tiềm năng của khu vực Tư Chính-Vũng Mây. Trên cơ sở báo cáo đó và thực hiện chỉ thị của Petrovietnam nhóm địa chất địa vật lý của PVEP tiếp tục đánh giá chi tiết, xác định được 3 vị trí trên cấu tạo Tư Chính chuẩn bị cho chiến dịch khoan năm 1994 mang tên PV-94.
Phương án khoan giếng thăm dò đầu tiên mang tên PV-94-2X trên cấu tạo Tư Chính do PVEP thiết lập, được Petrovietnam phê duyệt và Chính Phủ chấp thuận sử dụng giàn tự nâng “Tam Đảo-01” của Vietsovpetro. Giếng được khoan mở lỗ giữa tháng 5 và kết thúc vào nửa cuối tháng 10 năm 1994 đạt chiều sâu trên 3.300m. Trong quá trình khoan giếng gặp sự cố mất dung dịch trầm trọng. Được sự cho phép của PVN, chúng tôi đã nhờ chuyên gia khoan của BP và Mobil tổ chức trao đổi kinh nghiệm khắc phục với chuyên gia khoan của VSP, PVEP vào đầu tháng 7/1994.
Tôi nhớ đoàn BP do Harry Thierens Giám đốc khoan dẫn đầu; đoàn Mobil do Tổng Giám đốc William Darken cầm đầu. Nhờ áp dụng các giải pháp sau cuộc trao đổi này mà giếng khoan tiếp tục được thi công an toàn, vượt chiều sâu thiết kế. Để khoan được giếng PV-94-2X, trước tiên là sự cố gắng của Liên Doanh Vietsovpetro với các kỹ sư khoan như Vũ Thiện Lương, Trần Xuân Đào, Lê Quang Nhạc, tiến sỹ địa chất Trần Lê Đông, các kỹ sư Nguyễn Văn Đức, Vũ Tuấn Anh, Trần Sỹ Hậu, Hoàng Phước Sơn, Phạm Tất Đắc; của các anh Phan Văn Ngân, Hoàng Bá Cường, Cao Tất Toại, Nguyễn Văn Chiến ở PVEP… dưới sự chỉ đạo và ủng hộ hết mình của Petrovietnam và Chính Phủ.
Giếng khoan đã mở ra lát cắt địa chất quan trọng giúp các nhà khoa học của ngành dầu khí và của cả nước có những định hướng tốt hơn về kế hoạch tìm kiếm thăm dò dầu khí tiếp theo. Và trên tất cả là cho Trung Quốc và toàn thế giới thấy chúng ta đã thực thi chủ quyền tại bãi Tư Chính, vùng lãnh thổ thiêng liêng không thể tách rời của Việt Nam.
Sau PV-94, Công Ty Thăm Dò Khai Thác Dầu Khí PVEP tiếp tục tiến hành khảo sát địa chấn phương án TC-95 với gần 3.000km tuyến. Phương án này do tàu Zephyr của DMNG thực hiện thu nổ, xử lý ngay tại Vũng Tàu và minh giải tại Thanh Đa do nhóm V. Kudelkin, V.Kuznetsov cùng nhóm của Du Hưng thực hiện có sự tham gia tích cực của các kỹ sư trẻ Hoàng Ngọc Đông và Nguyễn Thành Long.
Năm 1998, PVEP thu nổ phương án TC-98 với gần 4.000km tuyến và kết hợp thu nổ cho Conoco khoảng 2.000km lô 133,134; năm 2006 thu nổ phương án TC-06 gần 18.000km tuyến nữa cho ExxonMobil phục vụ chương trình nghiên cứu chung khu vực các lô 155-159. Cũng năm 2006, PVEP được Bộ Ngoại Giao ủy quyền ký hợp đồng với “Liên Đoàn Địa Vật Lý Biển Bắc-SMNG” trụ sở tại Murmansk thuê tàu “Polshkov” khảo sát địa chấn xác định ranh giới ngoài thềm lục địa Việt Nam nhưng bị Trung Quốc cản phá quyết liệt, phải làm đi làm lại nhiều lần, nhiều đợt mãi 2008 mới xong. Năm 2008, Công Ty ExxonMobil hoàn thành báo cáo nghiên cứu chung, trong đó có tên các anh Hoàng Ngọc Đang, Nguyễn Anh Đức, Nguyễn Du Hưng, Cù Minh Hoàng, Hoàng Việt Bách và tôi.
Nhắc lại chuyện cũ để tất cả những ai quan tâm nhớ lại một thời chúng tôi cùng đồng đội trong ngành dầu khí đã lăn lộn tìm dầu ở khu vực bãi Tư Chính, thực hiện chủ quyền thiêng liêng ở vùng biển đảo này.
Hôm nay, Trung Quốc không chỉ đe dọa, cản phá hoạt động dầu khí của PVN và các công ty nước ngoài làm ăn với Việt Nam mà còn ngang nhiên đem tàu vào khảo sát tìm dầu ở vùng lãnh thổ của ta, tạo nên điểm nóng cực kỳ nguy hiểm. Nếu nhớ những thất bại cay đắng khi xâm phạm bờ cõi Việt Nam thì Trung Quốc nên dừng ngay những hoạt động phi pháp và rút về nước. Tôi xin mượn lời sứ thần Giang Văn Minh khi đốp thẳng vào mặt hoàng đế Sùng Trinh của nhà Minh rằng “Đằng Giang tự cổ huyết do hồng” (Bạch Đằng từ xưa vẫn đỏ vì máu) để kết thúc bài viết này.
