Tại sao biết đúng mà không làm?

Nguyễn Đình Cống

10-7-2019

Đó là việc Bảo vệ môi trường, nằm trong kế hoạch Phát triển bền vững (PTBV).

Từ giữa thế kỷ 20 nhiều nhà khoa học đã phát hoảng và cảnh báo nạn “Tài nguyên cạn kiệt, môi trường bị hủy hoại”. Nhân loại đứng trước nguy cơ tự diệt vong.

Năm 1987 bà Gro Harlem Brundtland đã đọc báo cáo có tên: “Tương lai chung của chúng ta”, với luận điểm quan trọng, là phát triển hôm nay phải quan tâm đến tương lai. Gọi tắt là PTBV. Báo cáo đã lôi cuốn sự quan tâm của đa số nhân loại.

Kể từ đó, gần như toàn bộ thế giới nghiên cứu và thực hành PTBV, nghĩa là khi làm kinh tế thì việc đầu tiên phải nghĩ đến, phải thực hành cho bằng được là Bảo vệ môi trường, giữ được nguồn vốn. Việc đó là vô cùng quan trọng, cần thiết không những cho bây giờ mà chủ yếu cho mai sau.

Tuy vậy có một vài nước vẫn theo cách “ăn xổi, ở thì”, phát triển kinh tế bằng mọi giá, phá nát tài nguyên, hủy hoại và làm nhiễm độc môi trường, tập trung làm giàu cho một số nhóm lợi ích, còn quốc gia thì nợ nần ngập đầu, để lại tai họa khủng khiếp cho hậu thế. Việt Nam là một trong vài nước đứng ở hàng đầu như vậy.

Tại sao lại như thế? Phải chăng chúng ta không biết đến PTBV. Không phải không biết. Chúng ta biết nhiều, nói nhiều, viết nhiều về PTBV. Trong nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đều viết về PTBV. Trong phát biểu của Thủ tướng vẫn nói đến PTBV. Nói nhiều, viết hay, nhưng không làm hoặc làm ngược lại.

Không làm là do không muốn, không thể hay còn lý do nào khác? Điều này được xét trên hai cấp độ: Của từng người dân và của cả đất nước. Với từng người dân thì đó là thói ích kỷ của một số kẻ tạo ra sự hủy diệt cục bộ của môi trường. Với quốc gia, phải chăng là do đặc điểm vừa ngu vừa tham của thế lực độc quyền thống trị.

Ông bạn tôi, GS Ngô thì quy kết cho là tại chuyên chính vô sản (CCVS). Thì chính CCVS, dựa trên liên minh công nông và chủ nghĩa Mác Lê mới đẻ ra độc quyền của thống trị vừa ngu, vừa tham. Cũng chính vì CCVS mà tinh hoa của dân tộc, những người muốn làm, biết làm đã bị “Quy hoạch cán bộ” của Đảng loại bỏ.

Biết được, nhưng không làm vì nếu làm thì sẽ mang lại lợi ích cho ai, lúc nào chưa biết, nhưng chắc chắn sẽ làm chậm và giảm lợi ích trước mắt của tập đoàn thống trị. Lấy thí dụ, nếu làm một cơ sở sản xuất mà bảo vệ nghiêm ngặt môi trường thì thống trị không tham nhũng được, chỉ có thể thu được lợi A sau nhiều năm. Nhưng nếu vì tham nhũng rồi để cho sản xuất bất chấp môi trường thì các nhóm lợi ích thuộc thống trị sẽ thu được hàng trăm, hàng ngàn vạn A chỉ trong nháy mắt.

Nhưng tại sao bọn thống trị độc tài lại quá quan tâm đến lợi ích trước mắt của chúng, bất chấp tác hại lâu dài đến đất nước? Vì bọn chúng duy trì sự thống trị dựa vào dối trá và đàn áp. Những việc đó chỉ có thể thực hiện trong thời gian ngắn, thế nào rồi chúng cũng sẽ tự sụp đổ hoặc bị đánh đổ. Phải nhanh chóng vơ vét bằng mọi biện pháp, mà chủ yếu là tham nhũng.

CCVS tất yếu đẻ ra tham nhũng mà lớn nhất, nguy hại nhất là tham nhũng quyền lực. Trong tham nhũng quyền lực thì xếp hàng đầu là điều 4 HP và quyền quyết định tuyệt đối về cán bộ, một loại quyền phản dân chủ, phản tiến bộ, phản khoa học.

Các nhà lý luận của Đảng cho rằng, nguyên nhân của tham nhũng là sự thoái hóa, biến chất về đạo đức của một số cán bộ, đảng viên. Điều này không sai nhưng chưa đúng. Hỏi, ở đâu sinh ra và nuôi dưỡng bọn thoái hóa ấy? Rõ ràng, hàng giờ, hàng phút chúng sinh ra từ CCVS. Vừa bắt được một thằng bỏ “lò” thì hai ba thằng khác đã sinh ra và lớn dần. Đảng hy vọng các Nghị quyết về làm trong sạch, kỷ luật và nêu gương sẽ khắc phục được tai họa, nhưng các Nghị quyết như vậy chẳng có tác dụng gì đáng kể.

Hiện nay Đảng đang chuẩn bị Đại hội XIII. Lại thi nhau viết và thảo luận báo cáo chính trị ở các cấp. Lại nêu ra các chỉ tiêu và biện pháp về PTBV, nhưng rồi tất cả chỉ là trò đùa khi mà Đảng vẫn kiên trì chủ nghĩa Mác-Lê, khi mà vẫn củng cố CCVS, củng cố sự độc quyền, nơi sinh ra đủ loại tham nhũng.

Ở ĐH XIII này, nếu Đảng không tìm ra được các biện pháp hữu hiệu để PTBV, vẫn tìm mọi thủ đoạn để lừa dối và đàn áp thì không tránh được nhận xét của Nguyên Ngọc là phản nước, hại dân. Nhưng khi mà Đảng chỉ dựa vào đội ngũ cán bộ và trí thức của mình thì chắc chắn sẽ không tìm ra được sự thật. Vì sao vậy? Vì bọn họ chủ yếu là tầng lớp hữu danh vô thực, lại bị ý thức hệ khống chế, chỉ có trình độ nhắc lại như sáo vẹt những điều tầm thường.

Nếu Đảng thật sự muốn đất nước PTBV thì phải xóa bỏ thành kiến, không xem những người phản biện là “thế lực thù địch” mà là thuộc thành phần tinh hoa của đất nước để đối thoại với họ, cùng họ thảo luận để tìm ra sự thật vốn bị ẩn giấu dưới một lớp vỏ khô cứng.