Tòa bẩn bảo vệ BOT bẩn

Trương Châu Hữu Danh

7-6-2019

Thứ Hai vừa rồi, hàng chục anh em tài xế khắp cả nước đã về Tòa án nhân dân huyện Hưng Nguyên, Nghệ An, để dự phiên xét xử anh Nguyễn Quang Tuy – một tài xế chống BOT bẩn và bị Nghệ An gài để vu tội chống người thi hành công vụ.

Xét xử công khai nhưng… bạn bè anh Tuy không được vào. Tòa này còn lầy đến mức cho 3 nhân viên BOT – là những người không biết chuyện gì đã xảy ra trong sân công an huyện Hưng Nguyên làm “nhân chứng”. Còn những người đi cùng anh Tuy, chứng kiến rõ ràng đám Dũng béo và nhóm bịt khẩu trang khủng bố tinh thần anh Tuy, thì phải đứng ngoài cổng, không được vào.

Bựa hơn, tòa còn cho hoãn khi một nhân viên BOT than “mệt” để dời phiên tòa đến nay. Hàng chục tài xế và 3 luật sư (SG, HN) phải đi về.

Hôm nay, thì tòa xử công khai, nhưng lại… chốt cổng, không cho nhân chứng thực sự và bạn bè anh Tuy vào xem xét xử.

Họ sợ gì? Sợ dân biết hay chỉ là cách ứng xử bẩn bựa vốn đã là thương hiệu?

Thông tin trên Tuổi Trẻ, Bộ GTVT cho biết vừa có văn bản lấy ý kiến bộ, ngành, địa phương trước khi trình Thủ tướng tình trạng sụt giảm doanh thu của hàng chục dự án BOT và đề xuất tăng phí ở 37 dự án BOT trên cả nước.

Tính đến tháng 5-2019, Bộ GTVT đã quyết toán toàn bộ hoặc một phần 59 dự án BOT đã hoàn thành đưa vào vận hành khai thác, 2 dự án còn lại đang thi công. Điều đáng nói, hầu hết hợp đồng BOT được ký giữa Bộ GTVT và nhà đầu tư tư nhân đều có điều khoản cho điều chỉnh thời gian thu phí, hoàn vốn khi doanh thu thực tế tăng hoặc giảm hai năm liên tiếp từ 2-5% so với tính toán trong hợp đồng.

Tổng cục Đường bộ ghi nhận trong năm 2018 có 31 dự án BOT lưu lượng xe thực tế cao hơn dự báo trong hợp đồng BOT, 11 dự án lưu lượng xe thực tế đạt 80-100% dự báo và 10 dự án có lưu lượng xe thực tế thấp hơn so với dự báo.

Theo thông tư 159 của Bộ Tài chính về chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng đường bộ hoàn vốn đầu tư xây dựng đường bộ, lộ trình tăng phí của các dự án BOT là 3 năm 1 lần. Tuy nhiên, theo chỉ đạo của Chính phủ, từ tháng 5-2016 đến nay Bộ GTVT chưa thực hiện tăng phí với 59 dự án BOT trên cả nước.

Chiếu theo điều khoản đã ký kết của 59 hợp đồng BOT, theo Bộ GTVT, đến thời điểm này có 37 dự án tới hạn tăng phí 12-18% theo lộ trình. Trong đó, năm 2018 tăng phí 2 dự án, năm 2019 tăng phí 35 dự án, năm 2020 tăng phí 10 dự án, năm 2021 tăng phí 2 dự án, các dự án còn lại sẽ tăng phí sau năm 2021. Bộ GTVT cũng cho biết đến nay đã nhận được đề xuất tăng phí của nhiều nhà đầu tư BOT.

Trong số 37 dự án BOT đề xuất tăng phí có 25 dự án doanh thu thực tế giảm so với phương án tài chính trong hợp đồng BOT. Bộ GTVT cảnh báo nếu không có giải pháp đồng bộ, kịp thời “cứu” 25 dự án này thì phương án tài chính bị phá vỡ, doanh nghiệp dự án phá sản, các khoản vay nghìn tỉ từ ngân hàng để đầu tư công trình BOT trở thành nợ xấu.

Ví dụ, doanh thu một số trạm BOT sụt giảm do lưu lượng xe thấp hơn thực tế được đưa ra là: trạm BOT hầm Đèo Cả, Hà Nội – Bắc Giang, Pháp Vân – Cầu Giẽ, quốc lộ 38, tuyến tránh TP Phủ Lý, quốc lộ 5, quốc lộ 1 đoạn qua Quảng Nam…

Nguyên nhân do kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của địa phương không đúng dự báo làm giảm lưu lượng xe, một số trạm thu phí BOT có số lượng sử dụng vé tháng, vé quý lớn cũng làm doanh thu các trạm giảm 15-20%…

Bộ GTVT cũng cho rằng tình trạng các trạm BOT sụt giảm lưu lượng xe một phần xuất phát từ việc các địa phương đầu tư các dự án giao thông chạy song hành với tuyến đường BOT, đường ngang chạy qua khu vực trạm BOT dẫn tới thất thoát lưu lượng xe, hoặc tình trạng các phương tiện vận tải cố ý tránh trạm thu phí…

Chẳng hiểu tại sao có một bộ phận quan chức bẩn bựa và ăn khôn đến thế!

_____

Mời xem clip của Facebooker Nguyễn Minh Hùng, live stream trước Tòa án Nhân dân huyện Hưng Nguyên, Nghệ An: