21-9-2018
Gần đây nhiều người bị giam hay xóa tài khoản Facebook(FB). Dư luận cho là FB thông đồng với chính quyền VN để bịt miệng dân chúng. Việc đó có thể có, nhưng còn một lý do khác mà tôi nghĩ là dễ xảy ra hơn. Đó là công an mạng VN đang dùng báo cáo (reporting) hàng loạt theo kiểu “biển người” để bắt FB đóng của tài khoản của những người họ ghét, viện cớ họ loan tin thất thiệt.
Việc chính quyền VN tăng cường lực lượng an ninh mạng và chiến đấu trên mạng xã hội là chính sách mà họ đã công khai loan báo. Tuy nhiên nhiều người ngây thơ tưởng rằng họ chỉ dùng dư luận viên để tranh cãi, hay chỉ làm áp lực với quản trị FB. Thực ra, họ có cách hữu hiệu hơn là báo cáo (mách lẻo). Với những phương tiện mà họ có, họ dễ dàng tạo ra vô số tài khoản giả để mách FB và làm áp lực. Trong 30 triệu tài khoản FB ở VN thì chỉ cần tạo ra vài trăm ngàn tk giả tập trung vào một số đối tượng là đủ để lung lay FB.
Tin thất thiệt mà bây giờ tiếng thời thượng gọi là “fake news” thì vô số trên mạng, nếu không cẩn thận kiểm chứng và kém khả năng đánh giá sự tin cậy thì hầu như ai cũng mắc phải. Đó là chưa kể chính công an mạng VN cũng có thể tung ra những tin giả để gài bẫy những người hấp tấp hay có thành kiến sẵn. Nhìn số lượng tin giả VN lưu hành trên mạng hiện nay, tôi chắc chắn là chuyện này có xảy ra.
Facebook thì đang chịu áp lực khủng khiếp, không phải từ chính quyền VN, mà từ quốc hội và dân chúng MỸ và Âu châu, từ suốt hai năm nay để bắt họ phải cố gắng kiểm duyệt fake news, sau vụ Nga dùng Facebook để tung tin thất thiệt can thiệp vào vụ bầu cử TT Mỹ, được coi là một yếu tố giúp Trump đắc cử. Bạn Mark đã phải ra trước quốc hội Mỹ và Âu châu để họ chất vấn. Chắc chắn là vì áp lực đó, Facebook đã phải tăng cường những biện pháp điện toán để ngăn chặn tin giả, “thà giết lầm hơn bỏ sót”.
Bài này không phải để bênh vực cho Facebook, mà để chỉ ra và tìm cách đề phòng những chiêu đánh lén của công an mạng. Phải biết họ làm gì mới có hy vọng chống trả hữu hiệu.
Điều mà họ mong muốn nhất là những người quan tâm về chính trị hay chống đối họ rời bỏ, tẩy chay Facebook để vào mạng xã hội riêng của mình, nói chuyện với nhau và ngưng hay bớt tương tác với những người không hay chưa quan tâm, tức là đa số dân chúng VN.
